چرا ایرانی‌ها ۴ دلار ارزانتر از رقبا چای می‌فروشند؟/ بلای جان چای چیست؟

برمبنای آمار کارشناسی گمرک ایران، میزان چای وارداتی در هفت ماهه سال جاری ۵۴ هزار و ۳۴۰ تن چای به ارزش ۳۰۱ میلیون و ۵۱۶ هزار وارد کرده است. طبق آمار سازمان چای در این بازه ارزش هر یک کیلوگرم چای وارداتی به طور متوسط حدود ۵.۵۵ دلار است. در مقابل ارزش هر یک کیلوگرم چای صادراتی به طور متوسط حدود ۱.۳۲ دلار برآورد می‌شود. در مقطع مورد بررسی ۲۰ هزار و ۶۲۹ تن چای به ارزش ۲۷ میلیون و ۱۹۹ دلار صادر شده است. صادراتی که بخشی از آن براساس داده‌های موجود، چای‌های سنواتی هستند که اثر منفی آن بر بازار ایران در جهان قابل توجه است. سال‌هاست وزارت جهادکشاورزی بی‌توجه به برند چای ایرانی چای‌های سنواتی را صادر می‌کند. برهمین اساس نیز عمدتا ارزش هر کیلو گرم چای ایرانی فاصله زیادی با همین میزان چای وارداتی دارد. این رقم متوسط در سال‌های اخیر ۴.۱۶ دلار در هر کیلوگرم بوده است. این تفاوت را در آمار سال گذشته نیز می‌توان دید.

ایران در ۱۲ ماهه سال گذشته به ۲۸ کشور جهان ۲۷ هزار و ۲۷۱ تن چای به ارزش ۲۸ میلیون دلار صادر کرد. در آن مقطع ارزش یک کیلوگرم چای صادراتی به طور متوسط ۱.۰۳ دلار برآورد شد. طبق گزارش سازمان چای کشور، بخش اعظمی از این چای صادراتی مرغوب نبوده . این چای‌ها در واقع چای‌های سنواتی بوده که به دلیل شیوع کرونا و توقف فعالیت گمرک در اواخر سال ۱۳۹۸ و اوایل سال ۱۳۹۹، صادر نشده بودند. بخش دیگری از آنها نیز چای‌هایی بود که در لیست صادرات مجدد قرار داشتند. در واقع آن چای‌ها فقط از مسیر ایران ترانزیت شدند.

در این مقطع براساس داده‌های گمرک ایران حدود ۷۵ هزار و ۳۸۷ تن چای به ارزش حدود ۳۸۶ میلیون و ۱۶۰ دلار وارد کرد که بدین ترتیب ارزش هر یک کیلوگرم چای وارداتی به طور متوسط حدود ۵.۱۲ دلار بود. طبق اظهارات کارشناسان سازمان چای یکی از عوامل افزایش قیمت چای وارداتی، کاهش واردات چای از مسیر مستقیم و واردات آن از مسیر غیرمستقیم، افزایش هزینه حمل و نقل، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی است. اما یکی دیگر از مهمترین عوامل پایین بودن ارزش هر کیلو چای ایرانی در مقایسه با چای‌های برتر جهان، از نگاه تحلیلگران کیفیت پایین چای ایران در بازار است.

با این تفاسیر سازمان چای همان زمان اعلام کرد، میزان چای خشک صادراتی ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه ۱۳۹۹، حدود ۶۸.۳ درصد افزایش یافته است. البته در مقابل ۱۶درصد وارداتش نیز افزایش یافته بود. این سازمان براساس داده‌های گمرک همچنین گفت بیشترین صادرات چای در بازه ۱۴۰۰ به ترتیب به روسیه با ۳ هزار و ۳۷۲ تن، هند ۲ هزار و ۵۳۸ تن، عراق ۲ هزار و ۱۹۴ تن ، ازبکستان ۱ هزار و ۸۷۲ تن و تاجیکستان ۱ هزار و ۶۰۰ تن بوده است.

اما در این مقطع از چه کشورهایی چای وارد شده بود؟ داده‌های موجود نشان می‌دهد، بیشترین حجم واردات ایران از هند با ۴۵.۵ درصد بوده است. سپس سریلانکا با ۲۴.۳ درصد و ترکیه با ۱۹ درصد بوده است. البته امارات باغ چایی ندارد و در قالب صادرات مجدد به ایران چای صادر کرده است. بعد از این کشورها ترکیه، ویتنام، چین و کنیا حجم قابل توجهی از چای ایران را تامین کرده‌اند.

براساس داده‌های گمرک اغلب این کشورها در هفت ماهه سال جاری نیز در تامین چای ایران مشارکت داشتند. البته این بار چین صدر نشین است و پس از آن امارات، هند و ویتنام قرار دارند.

بیشتر بخوانید:

۲۱۷