پیام سفر فرحان به ایران/ همگرایی تهران و ریاض چه تأثیری بر معادلات منطقه دارد؟

مهسا مژدهی: روز شنبه فیصل بن فرحان پس از هفت سال قطع ارتباط میان ایران و عربستان وارد تهران شد تا پس از توافق پکن، نخستین مقام سعودی باشد که پای خود را در تهران می‌گذرد. در روزهای گذشته وزیر خارجه عربستان به‌همراه ولیعهد این کشور به پاریس سفر کرده بود و بعد مستقیما و البته بدون محمد بن سلمان از فرانسه راهی تهران شد.

ایران و عربستان با پادرمیانی چین در اسفندماه ۱۴۰۱ روابط خود را بار دیگر از سر گرفتند و ایران سفارت‌خانه خود را در ریاض روز ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ باز کرد. اما بازگشایی سفارت سعودی در تهران به طور رسمی به تعویق افتاده و هیات دیپلمات سعودی در یک هتل مستقر شده تا تکلیف سفارت‌خانه روشن شود. از همان ابتدا که موضوع سفر فرحان وزیر خارجه عربستان به ایران مطرح شد رسانه‌ها از پیام ملک سلمان به رئیسی سخن گفتند که قرار بود فرحان آن را به دست رئیس جمهور ایران برساند.

روز شنبه هیات دیپلمات‌های سعودی با استقبال مقامات ایرانی وارد تهران شد. بعد از نشستی نسبتا طولانی، خبرنگاران حاضر در این دیدار که منتظر آمدن وزرای خارجه دو کشور به سالن کنفرانس بودند، خبر دادند که دیپلمات های سعودی خواهان تغییر سالن شده اند. جام جم گزارش داد که سالن نشست خبری امروز وزرای خارجه ایران و عربستان به‌خاطر وجود تصویری از شهید حاج قاسم سلیمانی تغییر کرده است. خبرگزاری ایرنا هم دو تصویر متفاوت از محل اولیه و ثانویه نشست خبری وزرای خارجه ایران و عربستان منتشر کرده که نشان می‌داد در عکس دوم جای یک قاب عکس خالی است. با این حال این روایت‌ها از سوی تسنیم رد شد. این خبرگزاری نوشت: همه چیز به صورت عادی پیش می‌ رفت و قرار بود نشست خبری فیصل بن فرحان در سالن همیشگی و با تابلوی شهید سلیمانی برگزار شود.

به هر حال وزیر خارجه عربستان سعودی که در تهران حضور داشت، پس از دیدار با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، از حضور در تهران ابراز خرسندی کرد و گفت که همکاری ریاض-تهران به سود منطقه و جهان اسلام خواهد بود.وزیر خارجه عربستان در این نشست، تأکید کرد که مذاکرات امروز با طرف ایرانی، مثبت و روشن بوده است.

در همین راستا سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل غرب آسیا در مورد علت سفر وزیرخارجه عربستان به تهران به هوشمند نیوز گفت: برقراری ارتباطات سیاسی امروز در حوزه روابط بین‌الملل به عنوان یکی از مولفه‌های اساسی قدرت یک کشور محسوب می‌شود. بنابراین برقراری ارتباط سیاسی با همه کشورهای غیر معاند در دستور کار دولت سیزدهم قرار دارد. این دولت بر موضوعی به نام ارتباط با کشورهای همسایه تاکید دارد. ارتباط با کشور عربستان که یکی از کشورهای موثر در بین کشورهای عربی و اسلامی است، برای جمهوری اسلامی با توجه به توانمندی های ایران در حوزه منطقه ای و بین المللی می تواند تاثیر گذار باشد. موضوع بعدی مساله اقتصاد و تجارت بین دو کشور است. با عنایت به سرعت توسعه اقتصادی در عربستان، ایران می تواند در این توسعه همکاری های متعددی را در مسائل تجاری و بندی و فنی و مهندسی و علوم های تک داشته باشد. بر این اساس سفر فرحان به ایران می تواند در صلح و ثبات منطقه و بین الملل هم موثر واقع شود. جلوگیری از حضور رژیم صهیونیستی در منطقه ای که خلا حضور کشورهای موثر در آن حضور دارد می تواند یکی از اثرات این سفر باشد. حتما این ارتباط می تواند از حضور و دخالت این رژیم در منطقه ژئوپلیتیک ما جلوگیری کند.

بیشتر بخوانید:

نگاهی به سفر تاریخی فرحان به تهران/ ملک سلمان پیام خاصی برای ایران دارد؟

بازگشایی سفارت ریاض در تهران به چه زمانی موکول شد؟

بازتاب سفر بن فرحان به ایران در رسانه‌های غربی

او در مورد پیامی که ملک سلمان با خود برای رئیسی آورده است توضیح داد: من اطلاعی از متن این پیام ندارم. اما این یک موضوع طبیعی است که حتما بعد از گذشت هفت سال از قطع ارتباطات و برای شروع بهتر و تاثیرگذارتر بین دو کشور، حتما وزیر خارجه عربستان دارای پیامی است که به نظر می آید با توجه به رویکرد مثبت عربستان به جمهوری اسلامی، موضوع توسعه و گسترش روابط و اقدامات مشترک برای حفظ امنیت منطقه مورد توجه قرار گرفته باشد.

صدرالحسینی در مورد واکنش‌ غرب به سفر فرحان به تهران گفت: به نظر من در روابط بین ایران و عربستان، موضوع جدا شدن ریاض از غرب را نباید مطرح کنیم. بلکه باید به این توجه کنیم که عربستان به این نتیجه رسیده که برای حفظ امنیت و افزایش توسعه خودش نیازمند به جمهوری اسلامی است. البته قطعا سیاست های خارجی عربستان در حوزه مسائل فاصله گذاری با غرب یا نزدیک شدن به چین موضوع دیگری است که مستقیما ارتباطی به ایران و عربستان و روابط دو کشور نداشته باشد.

۳۱۱۳۱۲