وقتی واکسن هم سیاسی می‌شود

آرمان ملی:  عکس یک بسیاری از روزنامه‌ها و البته خبر تاپ و یک صداوسیما این بود؛ تزریق آزمایشی اولین واکسن ایرانی. قطعا که حرکت در چنین مسیری یک ضرورت است.

اما در این میان یک نکته کمتر در رسانه‌ها بازتاب داده شد. اینکه جهانپور، مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت در سخنانی پس از انجام تست انسانی واکسن کرونای ایرانی گفت: تولید نهایی این واکسن به تایید سازمان بهداشت جهانی نیازی ندارد.

هروقت قرار شد تولید برای صادرات داشته باشیم می‌توانیم برای اخذ مجوز‌های بین‌المللی هم اقدام کنیم! اظهاراتی که با واکنش‌هایی مواجه شد، آن هم در شرایطی که اکنون برخی در مورد ساخت این واکسن و کارایی‌اش سوال دارند و بیش از هرچیز نیاز به اسناد و اطلاعاتی وجود دارد که اطمینان‌ها نسبت به آن بیشتر شود و نه چنین گفته‌هایی که قطعا بر گمانه‌زنی‌ها می‌افزاید.

بی‌نیاز دانستن از تایید سازمان بهداشت جهانی درمورد این واکسن به‌واقع بسیاری را با این پرسش مواجه کرده است که با این روال این واکسن به کجا ختم می‌شود؟ چرا تا این حد واکسیناسیون در ایران باید با حالتی شفافیت روبه‌رو شود و دوگانه خرید یا تولید واکسن هم به جنبه‌های خاص خود را دارد.

اصرار عجیب

اصرار ایران بر تولید واکسن ایرانی اگرچه بد نیست و بسیار هم خوب است، اما ماجرا از جایی شروع می‌شود که این اصرار، گویی رنگ و بوی سیاسی و در عین حال شکل سوالی به خود بگیرد؛ نکته‌ای که اگرچه برای سیاسیون ایران که بسیاری اوقات سرپوش نهادن بر مسائل برایشان عادی است، مساله‌ای ندارد، اما قطعا در قبال چیزی که با سلامتی مردم سروکار داشته باشد نمی‌توان از چنین روشی استفاده کرد و معمولا هم ازاین روش استفاده نمی‌شود.

از سویی اگر آزمایش انسانی واکسن کرونای ایرانی را بپذیریم، این بدان معناست که واکسیناسیون سراسری با این واکسن چند ماه دیگر طول می‌کشد. درحالی‌که امروز جهان در بیم جهش‌های کرونایی در حال واکسیناسیون سراسری است و تنها این شرکت فایزر آمریکاست که توانسته تمامی مراحل آزمایش‌های مربوط به واکسن کرونا را با موفقیت طی کند، مجوز سازمان جهانی بهداشت را کسب کند و در سطح جهان به‌طور گسترده به فروش برسد، تمامی کشورها هم با استناد به همین موضوع است که از این واکسن خریداری کرده و از آن بهره می‌برند.

این در حالی است که اما در مورد خرید واکسن از سوی ایران هر بار اخبار ضد و نقیضی شنیده می‌شود. در اوج این مسائل، عجیب اینکه ظاهرا خیرین برای خرید واکسن آن هم با دوز پایین دست‌به‌کار شده‌اند یا اینکه ایران خریدهای واکسن‌هایش را روی چین متمرکز کرده است.

این در حالی است که خود چینی‌ها نیز مراحلی را که باید برای واکسیناسیون دسته‌جمعی طی کنند به طور صد درصد کامل پشت سر نگذاشته‌اند. ظاهرا ما که در مورد واکسن می‌گوییم فعلا نیازی به تایید سازمان بهداشت جهانی ندارد درارتباط با چین نیز جای طرح سوال است. البته که حواشی به همین جا ختم نمی‌شود نشان به آن نشان که محمد مهاجری، فعال اصولگرا در توئیتی ادعا می‌کند: «آیا راست است که {ستاد اجرائی فرمان امام} برای فروش واکسن کرونا از دولت یورو می‌خواهد نه ریال؟ چرا؟» البته این مقامات چنین چیزی را تکذیب می‌کنند.

برخی از چهره‌های سیاسی نیز نکته دیگری را مطرح کردند و اعلام داشتند این چه معنایی دارد که امثال جهانپور از این می‌گویند که اگر قصد صادرات واکسن بود آن وقت تایید سازمان بهداشت جهانی را می‌گیرند؟ این به چه معناست؟ یا اینکه اگر توان گرفتن تاییدیه هست چرا قبل از اینکه این موضوع بررسی شود کار به صادرات می‌کشد یا نه، برای واکسیناسیون خودمان فعلا به تایید سازمان بهداشت جهانی نیازی نیست.

همه اینها در حالی اتفاق می‌افتد که از سویی دیگر کمپین واکسن بخرید در شبکه‌های اجتماعی به قطب مقابل تلاش‌ها برای نخریدن واکسن بدل شده است. هرچند وزیر بهداشت در این ارتباط می‌گوید که منتظر واکسن ایرانی نمی‌مانیم و خرید واکسن را هم دنبال می‌کنیم اما انتظارهای درمورد خرید واکسن آن هم از چین چیز جذابی نیست.

این در حالی است که مسئولان پیشتر موضوع تحریم‌ها را دلیل نخریدن واکسن عنوان کرده بود، درحالی‌که باقی کشورها چنین چیزی را رد می‌کنند و از سویی معتقدند که برنامه کوواکس نیز تسهیل‌کننده ایران برای خرید واکسن بوده است. بعد از این بود که بسیاری از مقامات خود را بی‌نیاز از تهیه واکسن فایزر دانستند.

با تمامی این شائبات و بعضا دوقطبی‌ها آنچه امروز مردم منتظر آن هستند واکسیناسیون مطمئن و امید به ایمن‌سازی در برابر آن است چه داخلی و چه خارجی‌اش؛ موضوعی ‌که از سویی با دست‌دست کردن و از طرفی اعلام آنها مبنی بر اینکه واکسن‌های ایرانی در این مقطع نیاز به تایید بهداشت جهانی ندارد، تبدیل به یک مساله شده است؛ مردمی ظاهرا در مورد واکسن دنبال شعارهای حماسی و نمایش‌های تلویزیونی مثل آنچه در مورد مستعان 110 که به عنوان دستگاهی که می‌تواند برای شناسایی لحظه‌ای ویروس کرونا از فاصله دور (شعاع 100 متر) استفاده شود و رونمایی شد، نیستند، بلکه اولا می‌خواهد به‌موقع واکسن بزنند، ثانیا می‌خواهند از سلامت و تاییدیه‌های واکسن ‌چه داخلی و چه خارجی اطمینان داشته باشند.