وقتی شبکه خبر «ساعت طلایی» توجه مخاطب را باخت!

به گزارش خبرآنلاین محمد فیروزی در سایت رسانه بلاگ/ رسانه تخصصی رسانه نگاران نوشت:زمانی که ما بچه‌های دهه شصت نوجوان بودیم، یک شوخی کنایه آمیز در موقعیت‌های میان‌فردی رواج داشت که می‌گفتند «اخبار را یکبار می‌خوانند!» این کنایه را هنگامی به کار می‌بردند که دو نفر مشغول صحبت با یکدیگر بودند و یکی از طرفین ارتباط حرفی می‌زد و طرف مقابل شنونده خوبی نبود و نکته‌ای در خلال صحبت‌ها را از دست می‌داد.
در آن زمان به واقع ساختار برنامه‌های خبری تلویزیون یک چنین مدلی هم داشت و به ویژه در مشروح خبرها اگر کسی به خوبی به محتوای برنامه گوش نمی‌کرد ممکن بود نکته‌ای از دستش برود و مجبور شود از سایر منابع خبری همچون روزنامه و شنیده‌های دیگران مجدد به اصل آن نکته پی ببرد.
شامگاه 25 فروردین ماه جمهوری اسلامی ایران با محوریت سپاه پاسداران و وزارت دفاع یک حمله پهپادی به سوی اسرائیل صورت داد که در دقایق اولیه بامداد 26 فروردین ماه با شلیک موج دوم پهپادی و موشکی تقویت شد. طبیعی است در چنین شرایطی شبکه خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در کانون توجه قرار بگیرد.
اولین واکنش رسمی به این خبر در شبکه یاد شده در قالب زیر نویس خبرهای فوری دنبال شد. که بر عنصر خبری چه (چه اتفاقی رخ داده است؟) متمرکز بود. با آغاز بخش خبری ساعت 24 شبکه خبر قرار بود اولین اعلام خبر صورت بگیرد. بنابراین مخاطب صرف نظر از اینکه چقدر با این حمله همراهی نشان می‌دهد یا نمی‌دهد و یا اینکه چقدر اهل تماشای برنامه‌های صداوسیما هست یا نیست، انتظار داشت ابعاد بیشتری از ماجرا از تریبون خبری رسمی تلویزیونی نظام جمهوری اسلامی برایش کشف شود.

اما در کمال شگفتی برای گوینده خبر دو خط خبر بیشتر ننوشته بودند و منتظر بود تا بیانیه به دستش برسد!
گوینده قریب به 5 بار دو خط خبر را خواند که مضمونش این بود: «حمله پهپادی سپاه به سوی اسرائیل انجام شده است.» و «مردم نواحی مرزی ایران و عراق عبور این پهپادها را تماشا کرده‌اند.»
نفس در سینه گوینده حبس بود و از تکرار این دو خط خبر خسته به نظر می‌رسید، حرف بیشتری برایش آماده نکرده بودند نه گمانه زنی و نه طرح موضوعی درباره ابعاد مختلف ماجرا. هیچ ابتکار عملی هم در دقایق اولیه دیده نمی‌شد، نه صحبت با خبرنگاران و تحلیل‌گران این شبکه و نه مطرح شدن ابعاد تازه خبر.
از نظر برخی برعکس شبکه خبر، سپاه پاسداران ابتکار عمل بیشتری نسبت به تجربیات گذشته خود نشان داده بود که آن ابتکار عمل در انتشار بیانیه‌ها هم در واقع از شبکه‌های اجتماعی و دیگر رسانه‌ها به غیر از صداوسیما به دست مخاطبان می‌رسید.
البته دور از انتظار نیست که با وقوع چنین حمله بی سابقه‌ای ممکن است تحریریه یک رسانه ولو شبکه خبر و خبرگزاری صداوسیما نیز غافل‌گیر شود، اما حتی در چنین مواقعی نیز می‌توان ابتکار به خرج داد و مخاطب را به جای دلزدگی همراه خود ساخت.
خبر یک حمله دارای ابعاد وسیعی است و عناصر مختلف خبری هرکدام از این ابعاد جذاب هستند و صداوسیما مرکز انتشار خبرهای رسمی برای کل ایران است. به عنوان مثال اعلام اینکه هنوز تعداد این پهپادها گزارش نشده است هرچند پاسخ کاملی نیست اما مخاطب را در یک فضای انتظاری نگه می‌دارد تا با این بخش خبری همراه شود. شهرهایی که پرواز پهپادها از آنجا صورت گرفته هم می‌تواند در صورت امنیتی نبودن موضوع اعلام شود و برای مخاطب در قالب فضای انتظاری مطرح شود.
شبکه خبر بعد از حدود 15 دقیقه (کمابیش حدودی) بالاخره بحث‌های کارشناسی را آغاز کرد. اما در این بخش نیز علاوه براینکه بحث‌های کسل کننده‌ و غیر عمیقی ارائه داد باز به ابعاد مختلف آغاز یک جنگ توجهی نشان نداد. به عبارتی سهم دغدغه‌های مردم به ویژه در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی تحت تاثیر جنگ نادیده انگاری شد که این می‌تواند در صورت تدوام احتمالی جنگ بار روانی به همراه داشته باشد.
جنگ فقط نظامی و تقابل میدانی نیست. ابعاد اقتصادی، اجتماعی و روانی نیز دارد. به عنوان مثال شبکه خبر هیچ فضای آرامش بخشی را به جامعه در خصوص وضعیت قیمت دلار از فردای بعد جنگ منتقل نکرد. بلکه برعکس با حضور کارشناسانی که اندیشه‌های آنها مدام در این رسانه شنیده شده بر ابعاد پروپاگاندایی این تقابل تاکید کرد که می‌تواند در واقعیت اقتصادی و اجتماعی به گونه‌ای دیگر رخ نمایی کند!

2323