واکنش میراث کرمان به ساخت کاروانسرای طلا: نگران نباشید!

ساخت یک بازارچه جدید با عنوان «کاروانسرای طلا و جواهر» در بافت تاریخی شهر کرمان و در زمین خالی میان مسجد هزارساله مَلک و حمام قاجاری شیخ‌الاسلام درحالی از سوی برخی فعالان میراث‌ فرهنگی واکنش‌برانگیز شده است، که این واکنش‌ها و نگرانی‌ها، به زعم فریدون فعالی ـ مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان ـ بی‌معناست. او می‌گوید: «این بنای جدید قرار است با ضوابط میراث‌ فرهنگی و با رعایت خط قرمزها ساخته شود.»

با این وجود، پرسش فعالان میراث فرهنگی کرمان این است که ضرورت ساخت بازارچه با برچسب «کاروانسرا»، درحالی‌که تعداد قابل توجهی کاروانسرای تاریخی در شهر متروک و مخروب به حال خود رها شده است، چه توجیهی دارد؟

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان اما درباره ضرورت ساخت این بازارچه جدید در بافت تاریخی کرمان به ایسنا گفت: یک سرمایه‌گذار قرار است در یک زمین خالی در نزدیکی مسجد ملک یک ساختمان یا بازارچه‌ بسازد و تمایل دارد بنای آن شبیه به کاروانسرا باشد. در جلسه‌های اولیه این پروژه، نماینده میراث فرهنگی حضور داشته و ضوابط حاکم در این محدوده را اعلام کرده و خارج از این ضوابط، اتفاقی نمی‌افتد. 

فعالی در پاسخ به این پرسش که آیا این بنا در حریم مسجد ملک و حمام شیخ‌الاسلام قرار می‌گیرد؟ اظهار کرد: حتی اگر این بنا در محدوده حریم مسجد ملک هم قرار گیرد، براساس ضوابط حریم، ساخت‌ و ساز انجام می‌شود. ما هم به مسجد ملک اهمیت می‌دهیم و در چند سال گذشته روی مسجد ملک کار کرده‌ایم و اعتبار خوبی برای مرمت و بازسازی آن تخصیص داده شده و در این دوران کاشی‌ها و دو ایوان آن مرمت شده و در حال حاضر وضعیت خوبی دارد و مسجد معتبری است.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان درباره اینکه ساخت این کاروانسرا با وجود چندین کاروانسرای متروک و رهاشده مانند کاروانسراهای «حاج مهدی»، «چهارسوق»، «حاج آقا علی»، «جر»، «هندوها» و «کوزه‌گران» در بافت تاریخی کرمان چه ضرورتی دارد؟ گفت: در ابتدا باید بگویم که اصلا قرار نیست کاروانسرایی ساخته شود، سرمایه‌گذار قصد ساخت یک بازارچه‌ را دارد که می‌خواهد معماری آن شبیه کاروانسرا باشد. درباه کاوانسراهای گفته‌شده هم میراث فرهنگی اعلام کرده است به افرادی که در محدوده بافت تاریخی، کاروانسرایی را تحت مالکیت دارند کمک بلاعوض می‌کند؛ یعنی از نظر فنی و مهندسی همکاری می‌کنیم و تسهیلات در اختیارشان می‌گذاریم و  کاربری مناسب به آن‌ها می‌دهیم.

او افزود: کاروانسرای «حاج آقاعلی» سرمایه‌گذار دارد و در بازار تاریخی کرمان قرار گرفته است، که طرح مرمت آن با ضوابط مغایرت داشت و طرح، مجدد به کمیته فنی رفت و بعد از بررسی و بازنگری، پروانه مرمت آن صادر شده و در دستور کار قرار گرفته است. شاید کاروانسراهایی در بافت تاریخی کرمان باشند که هم مالک حقیقی و هم مالکیت حقوقی داشته باشند، مانند «کاروانسرای جَر» که برای ساماندهی آن با اداره اوقاف گفت‌وگو کردیم و منتظر سرمایه‌گذار هستیم و اوقاف تمایل دارد که آن را به سرمایه‌گذار واگذار کند. 

فعالی همچنین تاکید کرد: برای ساخت بنای مذکور (کاروانسرای طلا و جواهر) چارچوب و ضوابط میراث فرهنگی باید رعایت شود، خط قرمز ما ضوابط ماست. طرح در کمیته فنی بررسی خواهد شد، در جلسات اولیه آن‌ها هم حضور داشتیم و تا الان گزارشی نداشتیم که خارج از ضابطه ما بوده و یا اتفاقی رخ داده باشد. هنوز هم طرحی در حوزه سازمانی ارائه نشده و فقط در حد صحبت بوده است. نگرانی و دغدغه من به عنوان نماینده مردم برای حفظ میراث فرهنگی بسیار بیشتر است و اجازه نخواهم داد که خارج از چارچوب اقدامی انجام شود. 

انتهای پیام