‌هنرهای سنتی ما ریشه در خانه‌ها و فعالیت زنان ایرانی دارد

مریم جلالی شامگاه دیروز (۲۱ مهرماه) در حاشیه جشنواره ملی آش ایرانی در زنجان، در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه چهار پرونده برای ثبت جهانی آماده است که امیدواریم با حضور ارزیابان شورای جهانی صنایع‌دستی این مهم انجام شود، اظهار کرد: این تعداد بیمه شده باید افزایش یابد که احیای صندوق حمایت از هنرمندان به ویژه احیای قانون حمایت از این قشر در سال ۹۶ هیچ‌کدام اجرایی نشد و در صورتی که اجرای این قانون می‌تواند آثار بهتری داشته باشد.

وی افزود: بر این اساس عبابافی روستای بحیری از توابع شهرستان دشتی بوشهر، کبوربافی دزفول استان خوزستان، نساجی سنتی کاشان از استان اصفهان و شهر جهانی صنایع‌دستی رشت هم از جمله پرونده‌های در دست اقدام برای ثبت جهانی است.

این مسئول با بیان اینکه پرونده‌های دیگری در نوبت هستند، اضافه کرد: به ویژه در حوزه نساجی که پیوند صنایع‌دستی داری و غیرداری پارچه‌بافی با صنعت نساجی که یکی از ۱۱ پیش‌رانان اقتصاد صنعت است، اهمیت ویژه‌ای دارد و تمرکز بیشتری در ابریشم‌بافی داریم.

وی با بیان اینکه داوری‌ها انجام گرفته که امیدواریم در جشنواره فجر صنایع‌دستی در هفته ملی صنایع‌دستی در تهران، میزبان ارزیابان شورای عالی باشیم و ثبت چهار شهر جهانی را انجام دهیم، ادامه‌ داد: مشکل اصلی صنایع‌دستی کشور فقدان شبکه است. همه تلاش‌مان این است که بتوانیم شبکه‌سازی کنیم و زنجیره  ارزش صنایع‌دستی را بالا ببریم و از طرفی باید گفت دیگر برنامه‌ریزی نقطه‌ای در صنایع‌دستی پاسخ نمی‌دهد.

جلالی با اشاره به اینکه فقط تمرکز بر تولید یا در بازارچه و یا بسته‌بندی کفایت نمی‌کند، اذعان‌ کرد: هنرهای دستی در کشور وجود داشت اما به دلایل مختلفی از گردونه تولید خارج شده است. ما تلاش می‌کنیم این هنرها را به عنوان سلول‌های بنیادین صنایع‌دستی احیا و در این راستا موزه صنایع‌دستی را افتتاح کنیم؛ در واقع بانک موزه‌ای رخ دهد.

این مسئول با تاکید بر اینکه فقدان بانک‌های اطلاعاتی ما موجب می‌شود که گسستی بین گذشته و آینده وجود داشته باشد، ادامه داد: تعدادی از آن‌ها توسعه یافته و حتی کاربرد جدیدی پیدا کرده‌اند. هنرهای سنتی باید به صنایع‌دستی پیوند زده شده و صنایع‌دستی تولید انبوه را بر عهده بگیرد که تلفیق این دو می‌تواند رونق بگیرد.

وی با بیان اینکه صنایع‌دستی ما صدا و مطالبه‌گر ندارد، افزود: باید بتوانیم ژورنالیسم صنایع‌دستی را احیا کنیم. از طرفی سیاست ما کارفرما کردن هنرمند است.

جلالی با بیان اینکه هنرهای سنتی ما ریشه در خانه‌ها و فعالیت زنان ایرانی دارد، بیان‌ کرد: تولید بدون کارخانه در صنایع‌دستی نهفته است که می‌تواند هر خانه‌ای یک کارگاه صنایع‌دستی در کشور باشد.

این مسئول در خصوص بیمه هنرمندان نیز یادآور شد: پیش از این یک نگاه حمایتی با رویکرد آسیب‌پذیری از هنرمندان انجام می‌گرفت، به طوری که سال به سال بودجه‌ای تخصیص می‌یافت. امسال هم با مذاکراتی بیمه صنایع‌دستی دوباره برقرار شد.

وی با تاکید بر اینکه این اعلام مقطعی باید به یک اقدام بنیادین تبدیل شود، تصریح‌ کرد: یکی از عناصر تحول‌خواهی وزیر میراث‌فرهنگی، تحول ساختاری است. ما باید صندوق حمایت از هنرمندان را راه‌اندازی کنیم و با اعتباراتی که اختصاص داده می‌شود، خیال هنرمند از بیمه راحت باشد.

جلالی با اشاره به موضوع قاچاق صنایع‌دستی، تشریح کرد: وقتی که برنامه‌ای برای صادرات نداشته باشیم و خلاء تولید باشد، بازارهای دیگر این خلاء را پر می‌کنند. از ۵۷ میلیون چاقوی مورد نیاز کشور فقط ۷ درصد سهم زنجان است و باید این میزان ارتقا پیدا کند.

این مسئول با بیان اینکه رایزنی شده تا به کالای مشابهی که در ایران تولید می‌شود، اجازه ورود ندهیم و در واقع  قاچاق محسوب شود، تاکید کرد: هر چند این حوزه تحریم نبوده اما خودتحریمی‌هایی وجود داشته و موجب شده که از روزهای اوج خود در دهه ۶۰ افول پیدا کنیم.

وی با بیان اینکه سهم صادرات صنایع‌دستی کشور بسیار ناچیز است، افزود: باید برنامه‌ریزی، ذائقه‌سنجی، بازاریابی و ارتقای کیفیت و بسته‌بندی صحیح و ترانسفر بهینه مورد توجه باشد. برای صادرات باید برنامه‌ریزی کرد. وقتی از زنجیره سخن به میان می‌آید، یعنی اینکه باید بازاریابی کنیم، نیازسنجی و نیاز مخاطب را درک کرده و در عین حفظ اصالت‌ها کاربری را فراموش نکنیم و سهم بازار را برگردانیم.

جلالی با اشاره به اینکه نشان‌های ملی و کدگذاری کالا که برای آثار فاخر داریم، شبکه ایجاد می‌کند و به عبارتی شناسنامه‌دار می‌شود، بیان‌ کرد: سازمان نظام صنفی صنایع‌دستی ۱۸ رشته دارد که متفاوت و متنوع بوده و برنامه‌ریزی خود را می‌طلبد.

وی با بیان اینکه اگر سازمان صنفی نوشته شود، همه تلاش‌ها بر این است که صنایع‌دستی به سبد کالای مصرفی مردم برگردد و جایگاه اصلی خود را پیدا کند، اذعان‌ کرد: برنامه چهار ساله سند تحول تدوین شده و به زودی رونمایی می‌شود که سه تحول رویکردی، تحولی و ساختاری را در خود جای داده است.

جلالی به لزوم حمایت از شرکت شهرک‌های صنعتی در بخش بازارچه‌های صنایع‌دستی تاکید کرد و افزود: شرکت شهرک‌های صنعتی نیز باید در قسمت بازارچه‌ها فعال شود و به نحوی، مانند ورزشگاه که از وزارت ورزش و جوانان استعلام می‌گیرد، افرادی که در بازارچه‌های شرکت شهرک‌های صنعتی نیز به مرحله بهره‌برداری می‌رسند، فعالیت داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه ما باید محدوده دید خود را از مرحله درون‌گرا بودن به برون‌گرایی ارتقا دهیم‌، اضافه کرد: به طور مثال همه استان‌ها در مجموعه تاریخی گنبد سلطانیه مستقر شوند و صنایع‌دستی خود را به نمایش و فروش بگذارند و این ایده باید در استان‌های دیگر نیز اجرا شود و به نوعی در هر استان یک «ایران کوچک» داشته باشیم و یک شبکه‌سازی اتفاق بیفتد.

این مسئول با اشاره به لزوم آموزش جوانان و نوجوانان در حوزه صنایع‌دستی، توصیه‌ کرد: فعال‌سازی نوجوانان و جوانان در بخش آموزش بسیار مهم است. یعنی نسل‌های پیشین باید دانش و تخصص خود را در زمینه کاری خود به نسل‌های جوان و امروز منتقل کنند تا مانع فراموشی این صنایع شوند، از سوی دیگر حوزه آموزش نیز باید به ارزش‌افزوده متصل شود و استان زنجان می‌تواند در این بخش سرآمد استان‌های دیگر باشد.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، خاطرنشان‌ کرد: برگزاری همزمان دو رویداد ملی به میزبانی استان زنجان برگ برنده‌ای برای توسعه صنایع‌دستی و گردشگری این استان به شمار می‌رود که باید از این فرصت به خوبی برای ارتقای استان در سطح کشور در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی استفاده کرد.

انتهای پیام