همسر ایرادگیر؛ نشانه‌ها، علت و روش مقابله

زندگی با فردی دیگر به‌عنوان همراه و همسر خوبی‌های زیادی دارد. البته این تجربه می‌تواند لحظه‌های ناخوشایندی هم داشته باشد. گاهی‌ اوقات در زندگی مشترک مشکل بزرگی به‌نام ایرادگیری ظهور می‌کند، یعنی یک یا هر دو نفر شروع به ایرادگیری می‌کنند و به‌سادگی از مسائل مختلف نمی‌گذرند. همسر ایرادگیر زندگی را تلخ و سخت می‌کند، برای همین در این مقاله مشکل ایرادگیری زوج‌ها را بررسی می‌کنیم. با ما همراه می‌شوید؟

چرا ایرادگیری همسر مشکل بزرگی است؟

اصولا آدم‌ها برای تغییر رفتار دیگری یا کنترلش دست به ایراد‌گرفتن می‌زنند. چنین رفتاری کار را برای طرف ایرادگیر آسان می‌کند. چرا؟ چون وارد رابطه‌ای می‌شود که حرفش را به‌زور هم که شده به کرسی می‌نشاند و نظراتش را مستقیم و سریع به دیگری منتقل می‌کند.

شاید همسر ایرادگیر از رفتار خودش راضی باشد، اما چنین رابطه‌ای دیر یا زود دچار مشکل خواهد شد. ایرادگیری می‌تواند به‌تدریج دلخوری‌ها و دل‌زدگی‌هایی ایجاد کند که شاید هیچ‌گاه فرصت جبرانشان پیش نیاید. مخرب‌بودن ایرادگیری در موارد زیر به اوج خود می‌رسد:

• زمانی که همسر ایرادگیر شروع به تخریب و ایرادگرفتن از شخصیت طرف مقابل می‌کند و به‌جای ایرادگرفتن از رفتارها، شخصیتش را نشانه می‌رود.
• وقتی طرف ایرادگیر دائم دیگری را مقصر کارهای مختلف می‌داند.
• هنگامی که ایرادگیری اصلا به قصد تغییر و سازندگی نباشد.
• تحقیر دیگری با ایرادگرفتن مدام از او.
• وقتی فرد ایرادگیر مدعی است که خودش همه‌چیزدان است و مدام غر می‌زند و تحقیر می‌کند.

معمولا ایرادگیری اولش کم است و به‌تدریج زیاد و زیادتر می‌شود. با زیادشدن ایرادگیری‌ها در رابطه، نفرت و دلخوری‌ها هم بیشتر و بیشتر می‌شوند. همسر ایرادگیر به طرف مقابلش فشار زیادی می‌آورد و احساس کنترل‌شدن زیاد و مداوم را به او می‌دهد. پس همسرش عقب‌نشینی می‌کند و مدام دل‌زده‌تر می‌شود. تخریب رابطه اختلافات را تشدید می‌کند و همه‌چیز به‌مرور خراب و خراب‌تر می‌شود.

نشانه‌های همسر ایرادگیر چیست؟

نشانه‌های همسر ایرادگیر عبارت‌اند از:

• مدام از اشتباهات دیگران ایراد می‌گیرد و نمی‌تواند از خطای آنها بگذرد.
• هیچ‌گاه از طرف مقابلش تعریف نمی‌کند و تحسین‌کردن را از یاد می‌برد.
• اگر خواسته‌اش عملی نشود، احساس می‌کند به او توهین شده است.
• در جزئیات دقیق می‌شود و می‌کوشد همه‌چیز را موشکافانه مدیریت کند.
• حتی برای انجام کارهای ساده هم به همسرش اعتماد نمی‌کند.
• به‌خاطر نرسیدن به توافق و ایرادهایی که می‌گیرد، رابطه‌اش پرتلاطم است و مدام با همسرش درگیر می‌شود.

اگر شما یا طرف مقابلتان همان همسر ایرادگیری هستید که زندگی را تلخ و سخت کرده است، باید حتما برای تغییر وضعیت کاری کنید.

علت ایرادگیری همسرتان چیست؟

یادتان باشد که بیشتر مواقع دلیل ایرادگیری همسرتان شما نیستید. در واقع عوامل دیگری باعث می‌شوند که او از شما ایراد بگیرد و مشکل از شما نیست. این را در ذهن داشته باشید که برخی از افراد معتقدند پیشنهادها و نظراتشان از همه بهتر است. برخی هم از روی خیرخواهی مدام ایراد می‌گیرند و می‌خواهند حرف خودشان که به‌نظرشان بهتر از دیگران است به کرسی بنشیند.

بنابراین موضوع از جای دیگری آب می‌خورد. خب از کجا؟ گاهی همسر ایرادگیر از زندگی‌اش رضایت کافی ندارد. او احساسات منفی و سیاهی را که به خود دارد با ایرادگیری بازتاب می‌دهد.

شاید هم پای والدینی در میان باشد که در دوران کودکی و نوجوانی مدام از همسرتان ایراد می‌گرفته‌اند و او را این‌طوری کرده‌اند. دلایل ایرادگیری متعددند. گاهی‌ اوقات هم اختلافات حل‌نشده‌ زوج‌ها موجب بروز این مسئله می‌شود. بنابراین با هم حرف بزنید و نگذارید دلخوری‌ها با صحبت‌نکردن در دل شما و طرف مقابل ریشه بدوانند و به‌شکل‌ ایرادگیری بروز کنند.

نحوه رفتار با همسر ایرادگیر چیست؟

اگر همسر ایرادگیر دارید و رابطه‌تان مکدر شده است، حتما باید راهکارهایی برای مدیریت اوضاع یاد بگیرید. کنارآمدن با همسران ایرادگیر ساده نیست. به پیشنهادهایی توجه کنید که در ادامه مطرح کرده‌ایم.

۱. مطالعه کنید

مطالعه‌کردن یکی از بهترین راه‌های رشد است. برای مقابله با همسر ایرادگیر هم دانش و آگاهی به کمکتان می‌آید. درباره شیوه انتقاد و دلایل ایرادگیری افراد مطالعه کنید.

دلایل متعدد و متنوعی می‌توانند باعث ایرادگیرشدن افراد شوند. با مطالعه متوجه خواهید شد که دلیل ایرادگیربودن همسرتان چیست و چرا دوست دارد مدام انتقاداتی را مطرح کند. هرچقدر بیشتر بدانید، واکنش‌های درست‌تری نشان خواهید داد. درعین‌حال کتاب‌های مختلف برای بهبود رابطه عاطفی وجود دارند.

۲. نه عصبانی شوید و نه ناراحت

توصیه دیگر برای مواجهه با ایرادگیری همسر این است که نه عصبانی شوید و دعوا کنید و نه ناراحت شوید و ساکت باشید. هربار ایرادی از سوی همسرتان مطرح می‌شود، با آرامش به حرف‌هایش گوش کنید. اما سعی کنید خنثی بمانید و احساسی منفی در وجودتان شکل نگیرد.

این آرامشتان باعث می‌شود که فرد مقابل آرام‌تر شود و حس کند که برای توافق با او حسن‌نیت دارید. ضمن‌ اینکه خودتان هم بیهوده عصبی نمی‌شوید و به اعصابتان فشار نمی‌آید.

۳. درستی نقد را بررسی کنید

آدم‌ها همیشه دوست دارند که حق را به خودشان بدهند. در قضاوت‌کردن هم طرف خودشان را می‌گیرند. اگر از انصاف دور بشویم، امکان دارد به خودمان و دیگران ضربه بزنیم. پس در مواجهه با همسر ایرادگیر خود، کمی صبر کنید و ببینید نظرش درست است یا خیر. شاید حق با او باشد. قبول؟

۴. حدومرز تعیین کنید

با همسرتان صحبت کنید و به او بگویید که رفتارش با شما باید حدومرزهایی داشته باشد. به او یادآوری کنید که رابطه بر پایه احترام دوام می‌آورد و دوست ندارید که به شما بی‌احترامی شود. تعیین این مرزها برای رفتار با یکدیگر باعث حفظ احترام و آرامشتان می‌شود.

۵. از روان‌شناس کمک بگیرید

گاهی اوقات ایرادگیری همسرتان ریشه در کودکی‌ و شیوه تربیتش دارد. اگر اوضاع دشوار و پیچیده شده و مشکلات زیادی برای شما و همسرتان ایجاد شده است، باید این موضوع را با مراجعه به روان‌شناس پیگیری کنید.

چطور همسری ایرادگیر نباشیم؟

اگر مشکل از شماست و طرف ایرادگیر ماجرا خودتان هستید، حتما فکری به حال خودتان کنید. نگذارید دلخوری و جَو منفی در منزلتان زندگی را به کام شما و دیگری تلخ کند. نخستین گام می‌تواند انجام این تمرین باشد:

• انتقادکردن درست با تحقیر و کاستن از ارزش طرف مقابل همراه است، مثلا به همسرتان این حس را می‌دهد که به‌اندازه کافی خوب یا باهوش نیست.
• بازخورددادنِ بدون نقد باعث تشویق فرد دیگر می‌شود و حضورتان در کنارش را همدلانه می‌کند. مثلا وقتی طرف مقابل اشتباهی کرده است یا روش کار را نمی‌داند، می‌توانید در کنارش باشید و کمکش کنید که یاد بگیرد.
• انتقاد و ایرادگرفتن با دستوردادن و رئیس‌بازی همراه است. مثلا با ایرادگرفتن باعث می‌شوید که فرد فکر کند در تلاش برای دستوردادن به او هستید.
• بازخورددادن به‌جای ایرادگیری و انتقاد با همدلی همراه است. زمانی که فقط نظرتان را مطرح می‌کنید، نشان می‌دهید که قصد دارید به بهترین نتیجه برسید و برایتان مهم نیست که فقط ایراد بگیرید و نظر دیگران را نامطلوب بدانید.
• زمانی که متوجه شدید در جایگاه همسر ایرادگیر در حال ضربه‌زدن به رابطه و طرف مقابلتان هستید، عذرخواهی کنید. یک‌دنده نباشید و سعی کنید که آسیب واردشده به رابطه را جبران کنید.
• از همسرتان بخواهید که اگر دوباره به ورطه ایرادگیری افتادید، به شما یادآوری کند و نگذارد که این کار را ادامه بدهید.
• نظرتان را بدون تلاش برای استیلا بر طرف مقابل مطرح کنید. مطمئن باشید که مطرح‌کردن نظرات هر دو طرف رابطه باعث هم‌فکری و نتایج بهتر می‌شود.
• زاویه دیدتان را تغییر بدهید و به‌جای اینکه همیشه نکات و ابعاد منفی را ببینید، سفیدی‌ها را هم مشاهده کنید. در هرچیزی درصدی از تباهی و اشکال وجود دارد که اگر تمرکزتان را از روی آنها بردارید، کمتر ایراد خواهید گرفت.

در آخر

کنارآمدن با همسر ایرادگیر اصلا آسان نیست. پس باید برای بهبود شرایط و رابطه خود تلاش کنید. هیچ مشکلی را بدون تلاش کافی برای حل‌کردنش رها نکنید. از پیش بازنده نباشید و برای بهترشدن هر وضعیتی نهایت تلاشتان را به کار بگیرید.

شما بگویید

شما هم با این مشکل دست‌وپنجه نرم کرده‌اید؟ پیشنهادی برای مواجهه با همسر ایرادگیر دارید؟

منابع دیگر: psychologytoday

اگر می‌خواهید دلیل بسیاری از رفتارهای شریک عاطفی، یا حتی خودتان را در رابطه متوجه شوید، حتما این کتاب را بخوانید.