هاآرتص: اسرائیل به اردوغان مشکوک است

روزنامه هاآرتص نوشت: مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه پنجشنبه با یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل تماس گرفت تا از وضعیت جسمانی وی به دلیل ابتلایش به کرونا اطمینان حاصل کند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و مسئولان دیگر این کشور بارها پیام‌های علنی را درباره تمایلشان برای بهبود روابط با تل‌آویو ارسال کرده‌اند اما مسئولان سیاسی اسرائیلی همچنان درباره این مسئله شک و تردید زیادی دارند.

یک مسئول اسرائیلی در این باره گفت: ما محتاط هستیم. اسرائیل امکان بهبود روابط را رد نمی‌کند اما یک روند کند و حساب شده است. تل‌آویو نگران “شخصیت دوگانه” اردوغان و متغیر بودن مواضعش و حمایتش از فلسطینی‌ها و نیز احتمال استفاده از این مسئله برای بهبود وضعیت اقتصادی و جایگاه منطقه‌ای خود است.

این روزنامه به نقل از نمرود گورن، رئیس مرکز پژوهش‌های منطقه‌ای متافیم نوشت: ترکیه امروزه برای بهبود روابط با چندین کشور در منطقه تلاش می‌کند. برای ترکیه مهم ترین مسئله بهبود روابط با امارات است. آن‌ها توافقنامه‌های اقتصادی را امضا کرده و اماراتی‌ها در بازار اقتصاد ترکیه سرمایه گذاری می‌کنند. طرح‌هایی برای اجرای پروژه‌هایی در ترکیه، اسرائیل و امارات مطرح شده است. این مسئله می‌تواند برای اسرائیل امکان سود بردن از بهبود روابط با ترکیه را افزایش دهد.

در این گزارش به توافق اردوغان و محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی در مورد سرمایه گذاری ۱۰ میلیارد دلاری امارات در ترکیه و سرمایه‌گذاری پنج میلیارد دلاری در زمینه تبادلات اشاره شده است. اردوغان قصد و نیت خود را برای بهبود روابط با اسرائیل و مصر برای ارتقای سطح صادرات ترکیه نیز اعلام کرده است.

در این گزارش به تنش‌ها و دوگانگی‌ها در روابط ترکیه و اسرائیل در دهه اخیر اشاره شده است که از جمله آن اختلافات میان دو طرف بعد از شهادت ۶۱ فلسطینی در سال ۲۰۱۸ طی تظاهرات در غزه بود که سفیر ترکیه تل‌آویو را ترک کرد. یائیر لاپید در آن زمان اعلام کرد که هیچگونه آشتی با یهودستیزانی مثل اردوغان وجود ندارد. نفتالی بنت، نخست وزیر کنونی نیز در آن زمان اعلام کرد که اردوغان “غرق تروریسم حماس” است. با اینکه سفرای اسرائیل و ترکیه به فعالیتشان بازگشتند اما هنوز سطح روابط دو طرف افزایش نیافته است. اردوغان درباره پرونده فلسطین که محور اختلافات و بحران‌ها میان دو طرف است میانه‌روتر عمل می‌کند.

به گفته نمرود گورن اختلافات میان اسرائیل و ترکیه درباره فلسطین همچنان باقی خواهد ماند و به تنش‌های دو طرف دامن خواهد زد اما اردوغان به امکان تقویت همکاری در زمینه‌های دیگر اشاره می‌کند.

به رغم مواضع خصمانه لاپید و بنت درباره اردوغان، اسحاق هرتزوگ، رئیس کنونی اسرائیل شخصیت محوری برای بهبود روابط میان دو طرف به نظر می‌رسد. مسئله بازداشت زوج اسرائیلی در نوامبر در ترکیه فرصتی برای بنت برای بهبود روابط با اردوغان بود. بنت از پرونده بازداشت برای تماس با اردوغان و تشکر از وی به دلیل آزادی این زوج اسرائیلی که به عکسبرداری از مقر اقامت اردوغان و جاسوسی متهم شده بودند استفاده کرد.

این اولین تماس میان اردوغان و یک نخست وزیر اسرائیلی از سال ۲۰۱۳ بود.

گورن معتقد است که اردوغان که تماس‌های زیادی با هرتزوگ گرفته است او را عامل و نجات دهنده بهبود روابط با اسرائیل می‌داند اما مسئله سفر وی به ترکیه هنوز قطعی نشده است. براساس این گزارش کسانی هستند که درباره رفتار پیش‌بینی نشده اردوغان هشدار می‌دهند و این مسئله ممکن است باعث شود این سفر در لحظه آخر لغو شود.

به گفته گورن سردی مقامات اسرائیل در قبال اردوغان و تلاش‌های ترکیه برای بهبود روابط می‌تواند به روابط دو طرف آسیب وارد کند و فرصت برای بهبود روابط از دست برود به ویژه اینکه ترکیه‌ای‌ها از حدود یک سال پیش آمادگی خود را برای بهبود روابط اعلام کرده‌اند اما دولت اسرائیل شخصیت عالیرتبه‌ای ندارد که بتواند تصمیم جدیدی را درباره این مسئله بگیرد.

این روزنامه نوشت: اسرائیل نمی‌خواهد بهبود روابط با ترکیه به روابطش با یونان و قبرس آسیب بزند.

این روزنامه به نقل از یک منبع سیاسی اعلام کرد: اسرائیل، قبرس و یونان درباره بهبود روابط با ترکیه کاملا با هم هماهنگ هستند. پنجشنبه وزیر دفاع یونان وارد اسرائیل شد و بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل از این فرصت برای تاکید بر پایبندی رژیم صهیونیستی در قبال یونان و همکاری امنیتی با آن و گسترش این همکاری تحت هر شرایطی استفاده کرد.

311311