نوروز و خطری که در کمین دیابتی‌ها است

«سیدمحسن خوش‌نیت»  با اشاره به اینکه عمدتا بعد از نوروز قند، چربی و وزن در اغلب افراد به ویژه دیابتی‌ها بالا می‌رود، گفت: این یک مشکلی است که به خاطر این ایام در دیابتی‌ها اتفاق می‌افتد، در حالیکه این دو هفته تعطیلات نباید این قدر شیوه زندگی را به هم بریزد که چند ماه طول بکشد تا دوباره کنترل شود.  

وی ادامه داد: در صورتی که اغلب این موارد قابل مدیریت و پیشگیری است و فرد باید یک برنامه‌ریزی درست برای تعطیلات خود داشته باشد، نه تنها یک فرد دیابتی بلکه همه ما باید برای به ویژه ایام تعطیل‌مان یک برنامه‌ریزی داشته باشیم که خودمان را ملزم کنیم که چه زمانی که از خواب بیدار ‌می‌شویم، چه مقدار از شیرینیجات و تنقلاب و میوه‌ها استفاده کنیم و چه مقدار فعالیت بدنی را متعادل کنیم تا میزان قند و کالری بدن در حد مناسب حفظ شود.

این پزشک متخصص همچنین تصریح کرد: به ویژه دیابتی‌ها باید در منزل بیشتر میزان قندشان را چک کنند و دوز داروهای‌شان را اگر می‌توانند و آموزش دیدند برحسب فعالیت‌های بدنی‌شان تنظیم کنند، مثلا اگر فرد دیابتی مشاهده می‌کند که وزنش زیاد می‌شود باید بتواند مقدار انسولین خود را تا حدی افزایش دهد و هر روز باید خودشان را وزن کنند چون حتی یک کیلو افزایش وزن زنگ خطر است و به همراه آن قند و چربی و فشار هم بالا می‌رود.

خوش‌نیت با اشاره به اینکه ما افراد را به کل منع نمی‌کنیم، تصریح کرد: ولی فرد دیابتی مجاز به استفاده از بیشتر از یک یا دو شیرینی کوچک در روز نیست یا بیشتر از سه تا چهار میوه در روز نباید استفاده کند، همچنین میزان استفاده از کربوهیدرات‌ها را نیز باید کنترل کند، اگر ناپرهیزی کرد و در جشن و میهمانی بود باید پیاده‌روی و ورزش را داشته باشد تا میزان اضافی مواد از بدن دفع شود. در مورد بیمارانی که به مسافرت می‌روند نیز چند مسئله خیلی مهم است چون در طول سفر ممکن است که مجبور شویم در فرودگاه معطل شویم و یا در ترافیک جاده‌ای بمانیم.

وی همچنین یادآور شد: به هر حال برنامه سفر همیشه طبق برنامه‌ریزی ما پیش نمی‌رود و اینها باعث استرس و تنش‌هایی می‌شود که همه اینها روی قند و فشار خون اثر می‌گذارد و از طرف دیگر ممکن است فرد در سفر در حالت‌هایی قرار بگیرد که دسترسی به مواد غذایی برایش راحت نباشد، برای همین توصیه می‌شود که بیماران دیابتی قبل از سفر برنامه‌ریزی کنند که چه چیزهایی با خودشان به سفر ببرند. مثلا توصیه می‌شود که ۵/۱ برابر مقدار دارویی که فکر می‌کنند در ایام سفر لازم است حتما همراه داشته باشند، چون ممکن است برنامه سفر به هم بخورد و سفر طولانی شده و بدون دارو یا انسولین بمانیم که این مسئله بسیار دیده می‌شود.

این پزشک فوق‌تخصص غدد و متابولیسم با توصیه به اینکه افرادی که با ماشین مسافرت می‌کنند ویال‌ها و قلم‌های انسولین را پشت شیشه ماشین نگذارند که آفتاب بخورد، اضافه کرد: یا اگر با هواپیما مسافرت می‌کنند انسولین را در جیب یا کیف‌شان نگهداری کنند و در قسمت بال نگذارند چراکه ممکن است یخ بزند یا بشکند، حتما انسولین و سرنگ و قلم دستگاه کنترل قند را با چند نوار اضافه همراه داشته باشند، چون ممکن است نیاز باشد که روزی دو، سه بار قند به همان دلیل استرس‌ها و یا گرسنگی‌ها و فعالیت‌ها چک شود، درواقع هم امکان افت قند و هم افزایش قند را داریم که باید مراقب هر دو باشیم، برای همین باید در طول سفر قند ناشتا و یا هر زمانی که احساس کردند افت و یا افزایش قند دارند و یا غذایی غیرمعمول خوردند سریع چک شود. 

خوش‌نیت همچنین عنوان کرد: برهم خوردن تنظیم قند باعث می‌شود که بدن ضعیف‌تر و مستعد هر بیماری ویروسی و یا عفونی از جمله کرونا  شود، بنابراین کنترل قند بسیار مهم است و در طول سفر باید یک شیشه آب آشامیدنی، ساندویچ‌های کوچک و حتی چند شکلات داشته باشند که در صورت افت قند مصرف کنند، اگر با ماشین خودشان رانندگی می‌کنند هر دو ساعت باید بایستند قدمی بزنند و استراحتی بکنند، چیزی بخورند یا اگر در هواپیما هستند، هر دو ساعت باید راه بروند تا گردش خون در پاها ایجاد شود و خون در پا لخته نشود.

وی در برنامه طبیب تأکید کرد: اگر راننده هستید و دچار علائم افت قند شدید مثل طپش قلب، بیحالی و عرق سرد شدید بلافاصله باید بایستید و چیزی میل کنید و بعد از ۲۰ دقیقه، نیم ساعت دوباره حرکت کنید، چون در شرایطی که افت قند پیدا می‌شود حواس ما کاهش پیدا می‌کند و بسیاری از تصادفات به دلیل همین افت قند پدید می‌آید. زمانی که قند از کنترل درآید و روی ۳۰۰ یا ۴۰۰ برود به طور کلی فرد تمرکز خود را از دست می‌دهد، لذا اگر می‌بینید که راننده‌تان مبتلا به دیابت است و قرص می‌خورد و یا انسولین می‌زند خیلی باید در طول مسافرت و رانندگی مراقبش باشید.

این پزشک متخصص در پایان نیز توصیه کرد: بنابراین همراه داشتن داروها، انسولین، گلوکومتر، آب و مواد غذایی کافی مهم است، داروها را در یک کیف نگذارید و در چند کیف جای دهید تا در صورتی که برای یک کیف اتفاقی افتاد باقی داروها در امان باشد، مسئله مهم دیگر در بیماران دیابتی مراقبت از پاهاست، پاها مستعد زخم است، پس باید مرتب آنها را بشویند و اگر مشکلی در پاها ندارند باید روزی یک بار معاینه کنند، بشویند، خشک و چرب کنند و کفش و جوراب مناسب داشته باشند، از کفش تنگ و جوراب نایلونی که تعریق را زیاد می‌کند استفاده نکنند، مراقب آفتاب‌زدگی و آفتاب‌سوختگی هم باشند چون باعث می‌شود که آب بدن از بین رفته و غلظت قند در خون افزایش پیدا کند، لذا حتما در مجاورت آفتاب‌زدگی مایعات بدون قند که بهترین آن آب است استفاده کنند.

بیشتر بخوانید:

بیماری‌هایی که تخت خواب را رها نمی‌کنند

روش پیش‌بینی دیابت نوع اول ابداع شد

۴۷۲۳۱