نقش چین در معامله عربستان و ایران آزمونی دشوار برای آمریکاست

نیویورک/ واشنگتن (رویترز) – توافق غافلگیرکننده بین ایران و عربستان سعودی برای احیای روابط دیپلماتیک چیزهای زیادی را برای ایالات متحده ایجاد می کند، از جمله راه احتمالی برای مهار برنامه هسته ای تهران و فرصتی برای تحکیم آتش بس در یمن. .

همچنین حاوی عنصری است که مطمئناً مقامات واشنگتن را عمیقاً مضطرب می کند – نقش چین به عنوان میانجی صلح در منطقه ای که ایالات متحده مدت طولانی در آن نفوذ داشته است.

این قرارداد پس از چهار روز گفتگوهای فاش نشده قبلی در پکن بین رقبای خاورمیانه اعلام شد. جان کربی، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه گفت در حالی که واشنگتن مستقیماً در آن دخالتی نداشت، عربستان سعودی مقامات آمریکایی را در جریان مذاکرات با ایران قرار داد.

روابط بین ایالات متحده و چین بر سر موضوعاتی از تجارت گرفته تا جاسوسی به شدت مورد مناقشه قرار گرفته است و این دو قدرت به طور فزاینده ای برای نفوذ در بخش هایی از جهان دور از مرزهای خود رقابت می کنند.

به نظر می رسد کربی دخالت چین در تحولات روز جمعه را کم اهمیت جلوه می دهد و می گوید کاخ سفید معتقد است فشارهای داخلی و خارجی، از جمله بازدارندگی مؤثر عربستان در برابر حملات ایران یا دستیارانش، در نهایت تهران را پای میز مذاکره آورد.

اما جفری فلتمن، مقام ارشد سابق ایالات متحده و سازمان ملل متحد گفت که نقش چین، به جای بازگشایی سفارتخانه ها پس از شش سال، مهم ترین جنبه این توافق است.

فلتمن، یکی از همکاران موسسه بروکینگز، گفت: «این احتمالاً به طور دقیق به عنوان سیلی به دولت بایدن و به عنوان مدرکی مبنی بر اینکه چین قدرت رو به رشد است، تفسیر خواهد شد.

مذاکرات هسته ای

این توافق در حالی صورت می‌گیرد که ایران پس از دو سال تلاش ناموفق ایالات متحده برای احیای توافق 2015 که هدف آن توقف تولید بمب هسته‌ای تهران بود، به برنامه هسته‌ای خود سرعت می‌بخشد.

این تلاش‌ها با سرکوب خشونت‌آمیز اعتراضات توسط مقامات ایرانی و تحریم‌های شدید آمریکا علیه تهران به دلیل اتهامات نقض حقوق بشر پیچیده شده است.

برایان کاتولیس، از موسسه خاورمیانه، گفت که این توافق برای ایالات متحده و اسرائیل “مسیر جدید ممکن” را برای احیای مذاکرات متوقف شده در مورد موضوع هسته ای ایران، با یک شریک بالقوه در ریاض ارائه می دهد.

او گفت: «عربستان سعودی عمیقاً نگران برنامه هسته‌ای ایران است. اگر قرار است این گشایش جدید بین ایران و عربستان سعودی معنادار و تاثیرگذار باشد، باید نگرانی‌ها در مورد برنامه هسته‌ای ایران را برطرف کند، در غیر این صورت این گشایش فقط اپتیکی است.

توافق روز جمعه همچنین امیدواری برای صلح پایدارتر در یمن است، جایی که درگیری که در سال 2014 آغاز شد، به طور گسترده به عنوان یک جنگ نیابتی بین عربستان سعودی و ایران تلقی می شود.

آتش بس با میانجیگری سازمان ملل که آوریل گذشته توافق شد، علیرغم انقضای آن در اکتبر، بدون توافق طرفین برای تمدید آن، تا حد زیادی برقرار شد.

جرالد فاایرشتاین، سفیر سابق ایالات متحده در یمن، گفت که ریاض “بدون دریافت چیزی با این موضوع کنار نمی آمد، چه چیزی یمن باشد یا چیز دیگری که دیدن آن سخت تر است.”