میراث ماندگار کرونا؛ از لایو اینستاگرام تا سینما ماشین

وب‌سایت عصرایران – نهال موسوی: بعد از شیوع ویروس کرونا و همه گیر شدن آن در کشورمان به ناچار اتفاقاتی رخ داد که شاید حتی یک ماه قبل از گسترش این تهدید جهانی تصورش برایمان سخت بود. بالشخصه فکر می‌کنم قبلا چه راحت جلوی عابر بانک می‌ایستادم و تمام کارهایم را انجام می‌دادم و بدون ذره‌ای ترس و نگرانی به ادامه زندگیم مشغول می‌شدم و الان واقعا در حیرتم از فاصله بی خیالی آن زمان و حساسیت‌های امروزم.

در حیطه‌های اجتماعی، فرهنگی و هنری کروناویروس اتفاقاتی را رقم زد که به احتمال زیاد بعد از برگشتن زندگی به روال عادی، همچنان این رویکرد‌ها به بخشی ثابت از سبک زندگی جدیدمان تبدیل خواهند شد:

دید و بازدید اینترنتی

برای مردم ایران عید نوروز یک عید باستانی بزرگ است که در ابعاد مختلف زندگی تاثیر گذار است و یکی از سنت‌های همیشگی آن دید و بازدید‌های روز‌های عید است، امسال این اتفاق از برنامه اکثریت مردم ایران حذف شد و شاید برای اولین بار است در تاریخ معاصر شاهد چنین پدیده‌ای بودیم. حتی در سال‌های جنگ هم این سنت برپا بود، ولی کروناویروس کاری کرد که امسال این رسم دیرینه به حالت تعلیق درآید و عوض ان با استفاده از اپلیکشن‌های، چون واتساپ، اسکایپ، زوم و … دید وبازدید‌های تصویری صورت گیرد.

کنسرت آنلاین

در شب‌های عید کنسرت‌های آنلاین برگزار شد که گروه‌های مختلفی در برج میلاد به اجرای برنامه پرداختند و مخاطبان از طریق دنیای مجازی نظاره‌گر این کنسرت‌ها بودند. نه فقط در ایران بلکه در سطح جهانی هم شاهد چنین اتفاقاتی بودیم که مهمترین آن‌ها کنسرت مجازی «موسیقی برای امید» آندریا بوچلی (خواننده ایتالیایی) در کلیسای جامع شهر میلان بود که رکورد یوتیوب را در سال‌های اخیر شکست و یکی از پربیننده‌ترین ویدئو‌های تاریخ این شبکه پخش اینترنتی شد.

هجوم به سایت‌های پخش فیلم و سریال

هجوم به سایت‌ها و پلتفرم‌های پخش و دانلود فیلم، سریال و محتوا‌های صوتی و تصویری، یکی دیگر از اتفاقات روز‌های “در خانه بمانیم” بود، به گونه‌ای که رتبه‌بندی سایت‌ها در داخل و خارج کشور کاملا عوض شد و برخی سایت‌ها به رتبه‌های تک رقمی صعود کردند که پیشتر در بین رتبه‌های ۲۰ تا ۵۰ بودند.

رونق گفتگو‌های زنده (لایو) علی الخصوص در اینستاگرام

قبل‌تر هم اینستاگرام این امکان پخش زنده و گفتگو‌های ۲ نفره را داشت، اما شاید تا این دوران کرونا چنان استقبالی از آن صورت نگرفته بود. قابل ذکر است که قبلا (حدود ۶ ماه) فیسبوک این امکان زنده گفتگوی ۲ نفره خود را حذف کرد و فقط الان به صورت یک طرفه می‌توان لایو گذاشت یعنی مانند قبل شخص دیگری را نمی‌توان آنلاین کرد تا دیالوگ دوطرفه صورت گیرد. فیسبوک به عنوان صاحب اینستاگرام این امکان را در این شبکه اجتماعی قرار داد و با توجه به گستردگی زیاد اینستاگرام در ایران لایو‌های شبانه به یکی از برنامه‌های ثابت دوران قرنطینه تبدیل شد و البته یک رکورد هم به ثبت رسید و در جریان یک لایو، ۶۲۶ هزار نفر حدود ساعت ۴ صبح نظاره‌گر حرف‌های ۲ چهره معروف مجازی بودند؛ که به روایتی بالاترین تعداد بیننده لایو اینستاگرام در تمام جهان است.

آموزش آنلاین

در همه سطوح از مهدکودک و پیش دبستانی گرفته تا دانشگاه‌ها و یا دوره‌های کوتاه مدت شرکت‌ها و ادارات آموزش به صورت انلاین به یکی از پایه‌های ثابت درآمد و سعی شد از این طریق مشکلات و یا ضعف‌هایی که رخ داده است را جبران کنند.

پانسیون مجازی

در این میان یک رویکرد جدید بود که مثلا نماینده شرکت لِگو در ایران امکانی فراهم ساخت تا کودکان همراه با مربیان ۲ یا ۳ ساعت به شکل آنلاین در حال ساخت یک اسباب بازی بودند. انگار برای آن ساعات مشخص فرزندت را به یک پانسیون برده و او در آنجا بوده است و هیچ نیازی به حضور والدین برای همراهی با او وجود ندارد. (بر خلاف آموزش آنلاین که حضور والدین هم در آن نقش اساسی دارد علی الخصوص برای کودکان زیر ۱۰ سال).

مجالس و مراسم آنلاین

جهت رعایت پروتکل‌های وزارت بهداشت وجلوگیری از هرگونه تجمع و گردهمایی اگر شخصی هم فوت کرد دیگر امکان برگزاری مراسم ختم حضوری مهیا نبود و به همین دلیل ابراز همدردی و پیام تسلیت از راه تلفن یا تماس تصویری انجام شد، حتی مراسم‌های دیگری هم، چون شب‌های قدر به صورت آنلاین برگزار شد.

اکران اینترنتی

بعد از بسته شدن سالن‌های سینما فیلم “خروج” ابراهیم حاتمی‌کیا به صورت اینترنتی اکران شد و بعد از ان هم فیلم “طلا” پرویز شهبازی. اگرچه سابقه اکران اینترنتی در کشورمان به ۲ سال و نیم قبل‌تر و فیلم مستند “توران خانم” به کارگردانی مشترک رخشان بنی اعتماد و مجتبی میرطهماسب برمی‌گردد، اما به شکلی گسترده و بر روی پلتفرم‌های معروف از ۲۴ فروردین با اکران فیلم خروج شروع شد و براساس استقبالی هم که صورت گرفته همچنان فیلم‌های جدیدی در حال اضافه شدن به این شیوه ارائه فیلم است. بهرحال این هم از نتایج دوران کروناست.

سینما – ماشین

سابقه سینما- ماشین هم در ایران به قبل از انقلاب برمی‌گردد، اما در بعد از انقلاب هیچ وقت این طرح اجرا نشده بود، کروناویروس باعث شد تا این شکل از فیلم دیدن هم دوباره احیا شود و مخاطبان با ماشین خود به محل ارائه فیلم مراجعه کرد و از داخل ماشین فیلم را ببینند. هم تفریح کرده‌اند و هم موارد پروتکل‌های بهداشتی این زمانه ویروسی را رعایت کرده‌اند.

خرید آنلاین

مقوله خرید آنلاین به یک انفجار نزدیک شد، چون بسیاری ترجیح می‌دادند به جای آنکه از خانه بیرون روند و خود را در معرض ریسک ابتلا به کرونا قرار دهند در همان خانه بمانند و به شکل آنلاین مایحتاج خود را خریداری کنند.

ویزیت مجازی

به جای مراجعه به مطب دکتر برای بیماری یا مشکلات غیر کرونایی بهترین راه استفاده از ویزیت‌ها و مشاوره‌های تلفنی یا ویزیت مجازی بود که بسیاری از این امکان استفاده کردند.

باشگاه آنلاین

در این مدت باشگاه‌های ورزشی هم با استفاده از اپلیکیش‌ها و شبکه‌های اجتماعی سعی کردند تعطیلی باشگاه را جبران کرده و مربیان و کارآموزان از خانه برنامه و تمرینات ورزشی را ادامه دادند.

مخلص کلام

این دوره ۳ ماهه کرونا یک مدل دیگر از زندگی را به انسان‌ها نشان داد، همانگونه که تنهایی را بیشتر احساس کردیم نیاز حیاتی به اینترنت بسیار بیش از پیش خودنمایی کرد و جهان اکنون بدون اینترنت واقعا سخت و احتمالا هولناک است.

آنچه که حائز اهمیت است این است که جهان مدام در حال تغییر است و ما هم باید مدام خودمان را بااین تغییرات هماهنگ سازیم، از طرف دیگر سرعت این دگرگونی‌ها به اندازه‌ای بالاست که قدرت تحلیل، تعمق و تامل درباره تک تک آن‌ها را از بشر امروز گرفته است و هنوز فاصله زمانی زیادی با آن نیافتاده است که به یک جمع بندی رسیده باشیم.

معلوم نیست که سیر این اتفاقات در نهایت به همان اندازه که فکر می‌کنیم مثبت است یا خیر؟

آنچه معلوم است این است که همواره تغییرات در راه است.