می‌خواهند تئاتر وجود نداشته باشد/نظارت‌ها و شوراها برای خاموش کردن چراغ سالن‌های تئاتر وجود دارند

زینب کیامنفرد: کرونا به مدت دو سال، یکی از سرسخت‌ترین دشمنان عرصه هنر و فرهنگ بود، چراکه سینما و تماشاخانه‌های کشور را به تعطیلی کشاند و ضربه محکمی به آن وارد کرد. پس از گذشت دوران دراز کرونایی، نوبت به تعطیلی ۴۵ روزه تماشاخانه‌های نمایشی رسید که فعالان این حوزه را با بحران روبه‌رو کرد. شکرخدا گودرزی، کارگردان و نویسنده تئاتر از وضعیت کنونی این هنر می‌گوید و تصویر دقیقی از این شرایط برای ما ترسیم می‌کند.

ضربه خودی‌ها سنگین‌تر بود یا کرونا!؟

گودرزی کارگردان تئاتر در مقایسه اینکه کرونا آسیب بیشتری به عرصه تئاتر وارد کرده است یا ناپایداری‌های اخیر و تعطیلی‌های مکرر، پاسخ می‌دهد: «متأسفانه هردوی این‌ها باهم هم‌زمانی پیدا کردند، یعنی در ادامه هم رخ دادند. قبل از هر چیزی می‌گویند کجا را تعطیل کنیم و به این نتیجه می‌رسند که تئاتر را اول تعطیل کنند. تئاتر همیشه دم دست و گزینه اول است، در دوران کرونا بسیاری مشاغل خطرناک تعطیل نشدند حتی باوجود اینکه امکان شیوع کرونا را افزایش می‌دادند. اولین مسئله در شرایط ناپایدار کنونی، این است که عده‌ای علاقه‌مندند تئاتر تعطیل بشود؛ این نگاه در درجه اول برمی‌گردد به مسئولان و کسانی که سردمدار امور هستند. طبیعتاً این فضای ایجاد شده، کار و تلاش در این حوزه را دشوار می‌کند. من به این نتیجه رسیده‌ام که فرهنگ و تئاتر تعطیل شدنی نیست؛ رسالت تئاتر به‌عنوان مهم‌ترین رسانه فرهنگی، باز و فعال بودن آن است.»

بدون امید، هرگز

او از امید خود نه فقط به تئاتر بلکه به آینده می‌گوید: «دید من به تمام جامعه روشن است و معتقد هستم کلیت جامعه به سمت کمال می‌رود. هر افت‌وخیزی هم که وجود داشته باشد، جهان رو به کمال است. اتفاقاتی که رقم می‌خورند خیری در آن‌ها وجود دارد. آینده، تئاتر و جامعه به سمت کمال و نه به سمت تباهی و سیاهی می‌روند. اگر به آینده و تئاتر امیدوار نباشم به بن‌بستی خواهم رسید که زندگی را برای من ناممکن می‌کند. من به آینده بسیار امیدوارم و اعتقاد دارم برخلاف برخی نظرات که می‌گویند دیروز بهتر از امروز بوده است، باید با نگاهی فراتر به شرایط نگاه کرد.»

بیشتر بخوانید:

آثار راه یافته به بخش رادیو تئاتر معرفی شدند

تماشاخانه سیار کانون مهمان کودکان و نوجوانان کیش شد

«تالار هنر» بار دیگر فعال می‌شود/ مبارزه شاهزاده خانم با جادوگر

خورشید پشت ابر نمی‌ماند

شکرخدا گودرزی در وصف وضعیت کنونی تئاتر می‌گوید: «مثل کسی که مریض می‌شود، مجبور است مراقبت کند، دوران نقاهت را بگذراند و بعد به‌سلامتی برسد؛ باید این نگاه را داشته باشیم که موانعی برای جامعه به وجود می‌آید و ما باید امید خود را حفظ کنیم. من معتقد هستم انسان بی‌تدبیر می‌رود و نمی‌تواند بماند، این ویژگی جامعه است. جهان در حرکت است و خورشید پشت ابر نمی‌ماند و شب پایدار نیست. من اعتقاد ندارم که تباهی پایدار است.»

تئاتر با تماشاگر زنده است

این نویسنده تئاتر مردم را مخاطب قرار می‌دهد: «من مردم را دعوت می‌کنم که در این شرایط از جامعه تئاتر حمایت کنند و به سالن تئاتر بروند. نمایش ما در حال اجرا است و به تماشای آن بیایند. تئاتر با تماشاگر زنده است، تنها علت موجودیت آن مخاطب است و امیدوارم حمایت کنند.»

حمایتی که وجود ندارد

او در ادامه به نوع عملکرد دولت در قبال تئاتر اشاره می‌کند: «حمایت دولت از این هنر به حداقل و حتی به صفر رسیده است. بخش خصوصی کمتر به دنبال این هنر می‌آید و اگر هم بیاید به دنبال نمایش‌های تجاری است نه فرهنگی، به دنبال اثری می‌رود که پول داشته باشد. سال‌های گذشته دولت حمایت بیشتری می‌کرد؛ اما در این سال چند سال حمایتی اتفاق نمی‌افتد و این مسئله برای کالایی مثل تئاتر بسیار آسیب‌زا است، نه توجیهی دارند و نه پاسخی می‌دهند، به همین دلیل می‌گویم که بسیاری از مسئولان می‌خواهند تئاتر وجود نداشته باشد. سال‌ها پیش شورای ساختی وجود داشت که از طریق آن حمایت درستی شکل می‌گرفت. دولت نه تنها کمکی نمی‌کنند بلکه مانع‌گذاری می‌کنند، نظارت‌ها و شوراها نه برای کمک و حمایت بلکه برای خاموش کردن چراغ سالن‌های تئاتر وجود دارند. کسانی که چراغ سالن‌ها را روشن نگه‌داشته‌اند، سربازان خط مقدم جبهه فرهنگ هستند.»

گودرزی از حمایت‌هایی که گاهی شکل می‌گیرد گله می‌کند: «اگر حمایتی هم شکل بگیرد، بسیار سخیف و دور از شأن است.»

این فعال حوزه تئاتر می‌گوید: «آنانی که می‌خواهند نمایش نباشد حکومت‌ها هستند نه مردم. این هنر، هنر گرانی است و اگر حمایت نشود نمی‌تواند روی پا بایستد، برای مثال تولید داخلی زمانی قادر به ادامه حیات است که در برابر واردات خارجی حمایت بشود.»

این کارگردان تئاتر تاکید کرد: «تئاتر به مثابه کالایی است که در داخل تولید می شود. چگونه است که تولید کننده داخلی از انواع وام و تسهیلات و سوبسیدها استفاده می‌کند اما تئاتر از همه ی اینها محروم است!؟ یا اگر به ندرت چندرغازی به عنوان حمایت پرداخت می‌کنند با انواع منت و بی‌اعتبار کردن شان و تولیدات هنری است.

گودرزی در آخر با اشاره به اینکه شرایط این روزهای اینترنت در کشور هم به مشکلات تئاتر افزوده است، خاطرنشان کرد: «موضوع تبلیغات تئاتر است که با این مشکلات نت و فضای مجازی بایستی راه حل مناسبی برای تبلیغات اندیشیده شود.»

۵۷۲۲۶