مِتاب به جای کتاب/ گول زدن مشتری

سعید اردهالی، مدیر نشر اختران، درباره تخفیف‌های نامتعارف سایت‌های فروش کتاب، اظهار کرد: «تخفیف بالا هم به کتاب‌فروشان ضربه می‌زند، هم به مولفان و هم ناشران؛ این‌ها یا کتاب‌هایی هستند که به اصطلاح قاچاق چاپ می‌شوند و ترجمه‌های قلابی دارند و یا این‌که از روی ترجمه‌های کتاب‌های اصلی که ناشران با زحمت تهیه می‌کنند، رونویسی شده و با تغییرات جزئی  و بدون هزینه چاپ می‌شوند و به همین دلیل امکان تخفیف بالا برای آن‌ها فراهم می‌شود زیرا برای تولید کتاب هزینه‌ای نشده است.»

او افزود: «این کتاب‌ها به لحاظ مالی به ضرر ناشران و مولفان و مترجمان است و به لحاظ فرهنگی به ضرر مخاطبان زیرا این‌ کتاب‌ها اصیل نیستند و بیشتر ترجمه‌های اشتباه دارند. ناشر این نوع کتاب‌ها با تخفیف بخشی از مخاطبان را گول می‌زند. البته بخشی از این کتاب‌ها هم کتاب‌های سانسورشده هستند که اجازه چاپ به آن‌ها نمی‌دهند و با عنوان کتاب‌های سانسورنشده و با تمهید تخفیف می‌فروشند.»

اردهالی درباره این‌که برخی می‌گویند تخفیف بالا ممکن است مخاطب را بدعادت کند، بیان کرد:  «بله این موضوع هم هست؛ پیش‌تر دلیل ارائه تخفیف بالا را گفتم. برای یک ‌ناشر که حق تالیف و ترجمه می‌دهد، کتاب را ویراستاری می‌کند و برای آن زحمت می‌کشد، امکان دادن چنین تخفیفی وجود ندارد، چنین چیزی برایش امکان‌پذیر نیست. اما مخاطب ناآگاه فکر می‌کند این امکان برای ناشران  و کتاب‌فروشان وجود دارد. گاهی به کتاب‌فروشی ما هم می‌آیند و می‌گویند فلان کتاب را ۵۰ درصد تخفیف می‌دهند. این افراد متوجه نیستند تفاوت این کتاب‌ها در چیست و کدام‌شان اصل و کدام‌شان قلابی است. تخفیف‌های بالا این ذهنیت را در مخاطب ایجاد می‌کند که کتاب‌ها با قیمت بالا در کتاب‌فروشی عرضه می‌شوند و کسانی که با ۵۰ درصد تخفیف می‌فروشند دارند فداکاری می‌کنند و با این ذهنیت گول می‌خورند؛ اما نمی‌دانند زمانی که من ناشر کتاب را با ۲۵ درصد تخفیف به کتاب‌فروش می‌دهم، امکان ندارد بتوانند با ۵۰ درصد تخفیف بفروشند. عموم کتاب‌هایی که با تخفیف بالا عرضه می‌شوند کتاب‌هایی هستند که کتاب‌سازی‌اند و به قول یکی از همکاران ما «مِتاب» هستند. به این دلیل می‌توانند تخفیف بالا بدهند.»

 او در ادامه با بیان این‌که این تخفیف‌ها غیرقانونی است،  گفت: «در هر صنفی، تخفیف موعد و حدی دارد، کسی نمی‌تواند طی سال  ۲۰_۳۰ درصد تخفیف بدهد، یعنی اتحادیه اجازه نمی‌دهد، این‌ها کلاهبرداری و غیرقانونی است اما در این بازار شلوغ و به‌هم‌ریخته که بر روی این افراد کنترلی نیست هرکسی هر کاری دلش می‌خواهد انجام می‌دهد. بدتر این‌که سایتی کتاب‌های ما را  با تخفیف بالا عرضه می‌کند و نمی‌دانم چطور این امکان را دارد! این‌ها رقابت‌های ناسالم است و با ذهنیتی که ایجاد می‌کند به کتاب‌فروشان ضربه می‌زند تا دیگر کسی سراغ کتاب‌فروشان نرود و از این سایت‌ها کتاب بخرد و این موضوع زنجیره نشر را از بین می‌برد.»

 این ناشر درباره راه‌های مقابله با این موضوع، اظهار کرد: «کسانی که به کتاب علاقه‌مند هستند و در زمینه فرهنگ فعالیت دارند، از جمله سایت شما باید روی این موضوع و فرهنگ‌سازی در این زمینه کار و اطلاع‌رسانی کنند.  تا جایی که من می‌دانم اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران دنبال این قضیه است تا جلو تخفیف‌های سایت‌ها را بگیرد. شنیده‌ام به جاهایی هم رسیده‌اند تا بتوانند به صورت قانونی با این موضوع برخورد کنند، امیدوارم شنیده‌هایم درست باشد و دیگر کسی جرات نکند این کتاب‌های قلابی را در سایت‌ها و یا در کنار خیابان با تخفیف ۵۰ درصد و ۶۰ درصد تخفیف بفروشد و به صنعت نشر و فرهنگ مملکت ضربه بزند.»

اردهالی در پایان خاطرنشان کرد: «فضای آشفته‌ای است و امیدوارم اتحادیه با همراهی نهادهای ذی‌ربط این ماجرا را جمع کند. وظیفه نهادهای فرهنگی مانند شما و سایر رسانه‌ها این است که اطلاع‌رسانی کنند و بگویند این یک نوع کلاه‌برداری‌ است و این‌ کتاب‌ها کتاب‌های سالم و درست و درمانی نیستند.»

۵۷۵۷