منابع نفتی قابل برداشت ایران و جهان آب رفت

هر سال و پس از انتشار گزارش آماری شرکت بریتیش پترولیوم (BP)، شرکت ریستاد انرژی ارزیابیهای خود را منتشر می کند تا مقایسه مستقل، محکم و روشنی از میزان تغییر چشم انداز انرژی در سال پیش فراهم کند. گزارش سال ۲۰۲۱ شرکت ریستاد انرژی از افت میزان منابع نفت قابل برداشت جهان حکایت دارد اما از سوی دیگر نشان می دهد تولید و مصرف نفت می تواند با اهداف اقلیمی همتراز شود.

ریستاد انرژی اکنون مجموع منابع نفتی قابل برداشت جهان را ۱۷۲۵ میلیارد بشکه برآورد می کند که کاهش قابل ملاحظه ای در مقایسه با ۱۹۰۳ میلیارد بشکه در سال گذشته نشان می دهد. از این میزان نفت که نشان می دهد از نظر تکنیکی چه میزان نفت در آینده قابل استخراج است، حدود ۱۳۰۰ میلیارد بشکه به حد کافی سودآور هستند تا پیش از سال ۲۱۰۰ با قیمت ۵۰ دلار در هر بشکه نفت برنت تولید شوند.

پِر مگنوس نیسوین، مدیر بخش تحلیل ریستاد انرژی در این باره گفت: در چنین سناریویی تولید جهانی نفت و مایعات گاز مایع تا سال ۲۰۵۰ به پایین ۵۰ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا می کند. اکتشاف، توسعه، پالایش و مصرف این میزان نفت قابل استخراج از نظر تجاری به انتشار گازهای گلخانه ای کمتر از ۴۵۰ گیگا تن در فاصله اکنون تا سال ۲۱۰۰ منجر می شوند.

بازبینی امسال منابع نفتی قابل برداشت جهان بر مبنای منابع مدل گذاری شده در سطح چاه به جای سطح میدان بوده است. این رویکرد پرجزییات تر ۱۷۸ میلیارد بشکه از محاسبات کم کرده است زیرا با میزان اطلاعات جدیدی که گردآوری شده،  سطح مطمئن برای نرخ کاهش افزایش پیدا کرده است.

گزارش جدید ریستاد انرژی شامل بازبینی ذخایر قطعی است. ریستاد انرژی از مجموعه احتمالات محافظه کارانه استوارتری در مقایسه با گزارشهای رسمی مقامات استفاده کرده است. در میان یافته های دیگر، اختلافات قابل توجهی میان اعضای اوپک در خصوص طول عمر ذخایر قطعی دیده شد که از پایین ۱۰ سال برای بعضی از اعضا تا حدود ۲۰ سال برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی متغیر بود.

از نظر حجم قطعی منابع قابل برداشت که برای تولیدکنندگان غیراوپک کاهش داده شد، منابع قابل برداشت در آمریکا ۳۰ میلیارد بشکه نسبت به برآورد سال گذشته کاهش داده شده و اکنون ۲۱۴ میلیارد بشکه برآورد شدند. دومین کاهش بزرگ مربوط به چین بود که منابع قابل برداشت ۵۰ میلیارد بشکه برآورد شد و ۲۶ میلیارد بشکه نزول پیدا کرد. رتبه سوم به مکزیک رسید که منابع نفت قابل برداشتش با ۱۲ میلیارد بشکه کاهش، ۲۶ میلیارد بشکه برآورد شد. عمده این بازبینی به دلیل کم شدن احتمال حفاری نفت شیل به دلیل پیچیدگی جغرافیایی و ضرورت کمپینهای اکتشاف گسترده و بهبود فناوریهای شکاف هیدرولیکی بود.

منابع قابل برداشت باقی مانده کشورهای اوپک به میزان ۵۳ میلیارد بشکه کاهش داده شد و ۷۴۱ میلیارد بشکه برآورد شد. ایران و عربستان سعودی بزرگترین بازبینی را داشتند و منابع قابل برداشت هر کدام ۱۱ میلیارد بشکه کاهش پیدا کرد و منابع عربستان سعودی ۲۸۸ میلیارد بشکه و حجم منابع نفتی قابل برداشت باقیمانده ایران ۱۰۱ میلیارد بشکه محاسبه شد. عراق که منابع قابل برداشتش هشت میلیارد بشکه کاهش یافت و ۱۱۰ میلیارد بشکه برآورد شد، در رتبه سوم قرار گرفت.

کدام کشورها بزرگترین منابع نفت را دارند؟

در این ارزیابی، عربستان سعودی با حجم منابع نفت قابل برداشت ۲۸۸ میلیارد بشکه در رتبه اول ایستاد و پس از آن آمریکا با ۲۱۴ میلیارد بشکه در رتبه دوم، روسیه با ۱۴۹ میلیارد بشکه در رتبه سوم و کانادا با ۱۳۸ میلیارد بشکه در رتبه چهارم قرار گرفت.

در آمریکای مرکزی و جنوبی، برزیل با ۸۳ میلیارد بشکه منابع نفت قابل برداشت، در رتبه اول ایستاد که البته دو میلیارد بشکه کمتر از برآورد سال گذشته بود. در اروپا، نروژ با ۱۹ میلیارد بشکه در رتبه اول و بالاتر از انگلیس ایستاد که منابعش دو میلیارد بشکه کاهش یافت و ۱۰ میلیارد بشکه ارزیابی شد. در آفریقا نیجریه که منابعش شش میلیارد بشکه کاهش داده شد و اکنون ۲۰ میلیارد بشکه برآورد می شود، در صدر ایستاد.

برخلاف اکثر کشورهای مورد بررسی، برآورد منابع نفت قابل برداشت استرالیا دو میلیارد بشکه افزایش یافت و ۲۳ میلیارد بشکه ارزیابی شد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، زمان برآورد منابع نفت از سوی ریستاد انرژی اول ژانویه سال ۲۰۲۱ اعلام شده است. به عبارت دیگر این تحلیل، وضعیت منابع قابل برداشت باقی مانده هر کشور در ابتدای سال میلادی جاری را نشان می دهد.

223227