ملوین ون‌پیبلز درگذشت / مردی که در برابر مدیران سفید هالیوود ایستاد

ملوین ون پیبِلز کارگردان پیشتاز آفریقایی آمریکایی و یکی از نمادهای سینمای سیاهپوستان در ۸۹ سالگی از دنیا رفت.

ون پیبلز که پدر ماریو ون پیبلز بازیگر و کارگردان است، سه‌شنبه شب در خانه‌اش در منهتن درگذشت.

او که به عنوان پدرخوانده سینمای مدرن سیاهپوستان شناخته می‌شد، چهره‌ای اثرگذار برای نسلی جوان‌تر از فیلمسازان آفریقایی آمریکایی از جمله اسپایک لی و جان سینگلتون بود. این هنرمند اهل شیکاگو همچنین یک رمان‌نویس، سازمان‌دهنده تئاتر، آهنگساز، موزیسین و نقاش بود.

ون پیبلز وقتی در پاریس زندگی می‌کرد با نخستین فیلمی که نوشت و ساخت، یعنی «داستان یک گذر سه روزه» توجه جلب کرد و باعث شد استودیوی کلمبیا پیکچرز به او نزدیک شود. استودیو او را برای کارگردانی «مرد طالبی» سال ۱۹۷۰ انتخاب کرد که یک هجو نژادی بود. آن موقع تعداد بسیار کمی از کارگردان‌های آفریقایی آمریکایی در هالیوود فعال بودند.

کلمبیا به خاطر موفقیت آن فیلم به او قراردادی برای ساخت سه فیلم پیشنهاد داد اما کمکی به ساخته شدن پروژه مورد نظر وی در سال ۱۹۷۱ نکرد و کار ساخت این فیلم در نهایت با وامی ۵۰ هزار دلاری از سوی بیل کازبی شروع شد و حالا یکی از مهم‌ترین فیلم‌های وی محسوب می‌شود.

ون پیبلز این فیلم را در ۱۹ روز با بودجه نیم میلیون دلار ساخت و فیلم فقط در ۲ سینما در آتلانتا و دیترویت پخش شد اما در میان آفریقایی آمریکایی‌های طبقه کارگر توجه بسیاری جلب کرد و با فروش بیش از ۱۰ میلیون دلار به پرفروش‌ترین فیلم مستقل تاریخ آن زمان بدل شد.

ماریو در کتابی که سال ۱۹۹۷ درباره فیلم نوشت به این نکته اشاره کرد که پدرش مجبور بود پول فیلم را خودش جور کند و در حالیکه تهدید به مرگ می‌شد و دست اندرکارانش دستگیر می‌شدند، قبول نمی‌کرد آن را برای تایید به هیاتی بفرستد که همه در آن سفیدپوست بودند. در نهایت وقتی هیات به فیلم نظر خوبی نشان نداد، ون پیبلز از همین مسأله در بازاریابی خود استفاده کرد.

نیویورک تایمز ون پیبلز را «نخستین مرد سیاهپوست در تجارت نمایش که توانست مرد سفیدپوست را در بازی خودش شکست بدهد» خواند. این فیلم او توانست باعث ایجاد موج جدیدی از فیلم‌های مشابه درباره سیاهپوستان در هالیوود شود.

بعد از آن، او «قرار نیست به مرگ طبیعی بمیرم» که درباره زندگی شهری سیاهپوستان بود را به برادوی برد و به خاطر بهترین کتاب و بهترین آهنگسازی اوریجینال در سال ۱۹۷۲ نامزد دریافت جوایز تونی شد. یک سال بعد نمایش «ما را ارزان بازی نده!» را ساخت و بعد آن را تبدیل به فیلم هم کرد.

وی تا اواخر دهه ۹۰ میلادی فیلم‌های دیگری ساخت اما از آن پس دیگر فعال نبود. در سال ۲۰۰۳ پسرش مستندی درباره او ساخت و همچنین ۲ سال بعد مستند دیگری با عنوان «چطور طالبی‌ات را در میان سفیدپوستان بخوری و از آن لذت ببری» درباره او ساخته شد.

۵۸۵۸