مقصران خاموشی های اخیر/ هر کدام از عوامل چقدر در قطعی برق نقش دارند؟

 کاربران شبکه های اجتماعی با توجه به برگزاری مدارس به صورت آنلاین، دورکاری کارمندان و همچنین محدودیت های کرونایی از ساعت 10 شب  از این قطعی برق انتقاد کردند. با این حال خبر باخت شطرنج بازان کشورمان در بازی های آنلاین آسیایی، گرفتار شدن برخی از کودکان در شهربازی، سردرگمی خودروها در چهارراه ها، مشکلات دانش آموزان در برگزاری امتحانات آنلاین، گیرکردن در آسانسور، قطعی آنتن دهی موبایل و … که همه به خاطر قطع شدن ناگهانی و بدون اطلاع برق رخ داده از مشکلاتی بود که بسیاری از هموطنان ما در این چند روز با آن دست و پنجه نرم کردند. با این حال همان طور که در 25 دی سال گذشته درباره برخی از متهمان خاموشی های آن روزها نوشتیم امروز هم می خواهیم در کنار پاسخ شرکت توانیر به خبرنگار ما درباره دلایل خاموشی های اخیر از متهمان اصلی قطعی برق دراین روزها  بنویسیم.

 رشد ماینرها از گزارش دی تا کنون

این بار برخلاف خاموشی های دی سال گذشته که مسئولان شرکت توانیر کمبود گاز را دلیل کمبود تولید برق بیان کرده بودند و هیچ شانسی برای ماینرها در مصرف بالای برق نمی دانستند حالا که زمستان به سر آمده و قاعدتا مصرف گاز نیز کاهش یافته مدیران توانیر مدعی هستند که یکی از دلایل اصلی کمبود برق در روزهای اخیر فعالیت گسترده استخراج کنندگان رمز ارزهاست. پیش از این در دی سال گذشته مدیرعامل شرکت توانیر درباره میزان مصرف برق مراکز استخراج رمز ارزها گفته بود: «براساس مدلی که در اختیار داریم ۵۰۰ تا ۶۰۰ مگاوات میزان مصرف برق استخراج رمزارزهاست که نیمی از آن ها براساس قراردادهایی که داریم مجاز هستند.» اما حالا روابط عمومی شرکت توانیر استخراج رمزارزها را مهم ترین دلیل بالارفتن مصرف برق نسبت به سال قبل و قطعی های اخیر دانسته اند.

   نقش ماینرها در شبکه خانگی برق

ابوذر صالحی مدیر روابط عمومی توانیر در گفت و گو با خبرنگار ما با بیان رشد 3 تا 4 برابری استفاده از ماینرها، در شبکه برق کشور می گوید: «از دی ماه تا کنون رشد بالایی در ماینرها داشتیم که فشار بالایی را بر شرکت برق آورده است.» صالحی درباره دلایلی که ماینرها را مقصر خاموشی می داند، گفت: «در 3 ماه اخیر بر اساس گزارش ها، بار پایه بدون نوسان مشاهده کردیم، به نوعی که حتی در ساعت 12 شب که ناگهان به خاطر زمان استراحت مردم باید با کاهش بار مواجه باشیم هر شب میزان قابل توجهی به صورت مصرف خطی در خط دیده می شود که نشان از فعالیت ماینرهاست. اما دلیل دیگری که نشان می دهد ماینرها در شبکه خانگی شروع به فعالیت کرده اند این است که با توجه به تجهیز شرکت برق به هوش مصنوعی و شناسایی رابطه برق با اینترنت توانسته ایم مراکز استخراج ماینینگ را شناسایی کنیم.» او در خصوص نحوه شناسایی می گوید: «ماینرها برای ماینینگ در کنار برق به اینترنت نیاز دارند با رصد برق با قطع کردن اینترنت در نقاط مختلف می توان مراکز استخراج را شناسایی کرد اما نکته خطرناک و البته تاسف بار این جاست که این روزها ماینرها به شبکه خانگی راه یافته اند و مردم عادی وارد استخراج رمز ارزها شده اند.» صالحی درباره میزان مصرف غیر مجاز ماینرهای خانگی هم گفت: «با توجه به این که در این روزها قیمت رمزارزها به شدت افت کرده برای ماینینگ های مجوز دار استخراج با قیمت برق مصوب به صرفه نبوده و با توافق با ما از اول خرداد خاموش شده اند تا آخر شهریور ماه ولی هم اکنون بیش از 2 هزار مگاوات روزانه برق به صورت غیرمجاز توسط ماینرها مصرف می شود.» پیشتر رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق نیز رمزارزها را به عنوان یکی از عوامل اصلی خاموشی های اخیر ذکر کرده بود. 

  خشکسالی مقصر جدید

 در حالی که در گزارش قبلی از مقصران خاموشی ها ازجمله کمبود برق، صادرات برق، حمله سایبری، معاهده پاریس و … نوشتیم اما آن روزها صحبتی از تاثیر خشکسالی بر کاهش تولید برق مطرح نبود با این حال مدیر روابط عمومی توانیر   یکی دیگر از دلایل مشکلات برق در کشور را کاهش تولید قابل توجه برق در نیروگاه های برق  آبی دانست و گفت: « هم اکنون نیروگاه های برق آبی به دلیل خشکسالی به کمترین میزان تولید خود رسیده اند و این خشکسالی باعث شده 3 هزار و 500 مگاوات از ظرفیت تولید برق در این نیروگاه ها کاهش یابد.»

  تلفات 10 درصدی برق در شبکه

 همچنین در همه کشورها مقداری از تولید برق در شبکه به دلیل مقاومت ذاتی سیم‌ها و تجهیزات شبکه در مقابل عبور جریان الکتریکی تلف می شود اما هر چه این شبکه ها به روزرسانی شود این میزان به مقدار قابل توجهی می تواند کاهش یابد با این حال هم اکنون میزان تلفات برق در شبکه حدود 10 درصد است  هر چند  بر اساس گزارش ها از سال 92 تا کنون میزان تلفات برق از 15.2 درصد به 9.7 درصد رسیده است. این در حالی است که طبق گزارش ها تلفات برق در سال 1399 از مصرف بخش عمومی (شامل ادارات، سازمان‌ها، مترو و غیره) بیشتر بوده  یعنی در حالی که مصرف بخش عمومی  5/8 درصد  بوده ، تلفات برق 7/9 درصد از کل برق مصرفی بوده است .

البته بررسی آماری ۱۷ کشور  ازجمله عراق، هند، پاکستان،  ترکیه، مکزیک،  ایران،  اسپانیا، کانادا،  انگلستان، ایتالیا، فرانسه، آمریکا و چین نشان می‌دهد که تلفات شبکه برق عراق با 6/50 درصد از همه کشورهای بالا بیشتر و تلفات شبکه برق چین با 5/5 درصد از همه کشورها کمتر است. همچنین بر اساس جدول روبه رو که از روابط عمومی شرکت توانیر گرفته شده می توانید میزان مصرف بخش های مختلف را از برق در کشور مشاهده کنید که مصرف خانگی با 32.3 درصد بیشترین میزان مصرف را دارد. البته قابل ذکر است که در روز شنبه اول خرداد که شاهد خاموشی هایی هم بودیم در اوج مصرف 57 هزار مگا وات برق مصرف شده است.

  توانگر:  علت خاموشی ها رمزارز نیست

این در حالی است که رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس  در گفت‌وگو با ایسنا ضمن رد این ادعا که علت قطعی برق استخراج رمز ارزهاست، گفته:« ظرفیت اسمی تولید برق در کشور 85 هزار مگاوات و ظرفیت واقعی تولید برق در کشور 60 هزار مگاوات است.» مجتبی   توانگر با بیان این که میزان برق مصرفی در صنعت استخراج در دنیا 12 هزار مگاوات است، گفت: «سهم میزان برق مصرفی در صنعت استخراج در واحدهای مجاز ۳۰۰ مگاوات و در واحدهای غیرمجاز هم  ۳۰۰مگاوات است، که  یک  درصد کل برق تولیدی است.» رئیس کمیته اقتصاد انرژی مجلس، سهم کشور از کل صنعت استخراج در دنیا را کمتر از ۵ درصد بیان و خاطرنشان کرد: «علت قطع برق، استخراج رمز ارز نیست بلکه علت توقف سرمایه‌گذاری و فرسودگی شبکه توزیع و تولید است.»

 ظرفیت اسمی نیروگاه هادر دوره های مختلف

شاید بد نباشد برای این که میزان توجه دولت های مختلف بر تولید برق را بدانیم به میزان ظرفیت اسمی تولید برق نیروگاه های کشور توجه کنیم. با دیدن جدول بالا بر اساس آمارهای برق نیوز به خوبی می شود به بی توجهی دولت یازدهم و دوازدهم بر افزایش ظرفیت تولید برق پی برد.

2323