معامله بایدن و نتانیاهو بر سر پاسخ به حمله موشکی ایران/ ماجرای استقرار تاد چیست؟

رسول سلیمی: یکی از پیامدهای دومین حمله موشکی ایران به اسرائیل تلاش این رژیم برای تجهیز ارتش اسرائیل به سامانه دفاع ضدموشک بالستیک امریکا بود. اسرائیل با برجسته سازی حمله ایران به اسرائیل که با حدود ۲۰۰ موشک انجام شد در، تلاش کرد از فرصت به دست آمده در بزنگاه انتخابات امریکا که دموکرات ها در تنگنا و فشار صهیونیست های مسیحی مقیم امریکا هستند، استفاده کند.

نتانیاهو با درک شرایط خاورمیانه و تلاش امریکا برای کاهش تنش ها، با طرح مسئله حمله به تاسیسات اتمی و نفتی ایران تلاش کرد بایدن را متقاعد کند که در صورتی به زیرساخت های ایران حمله نخواهد کرد که این سامانه در اختیار اسرائیل قرار گیرد. اما در مقابل امریکا با نگاهی بدبینانه به اسرائیل احتمال می دهد در صورت تجهیز ارتش اسرائیل به این سامانه، نگرانی نتانیاهو از شدت پاسخ بعدی ایران مرتفع شود و این رژیم بیش از قبل، انگیزه خود را برای حمله به زیرساخت های نفتی و اتمی ایران تقویت کند. چرا که با در اختیار داشتن سامانه تاد، احتمال برخورد موشک های بالستیک ایران به اسرائیل کاهش خواهد یافت.

این در حالی است که  عباس عراقچی در پستی به زبان انگلیسی در شبکه ایکس بدون اشاره به نام سامانه ضدموشکی «تاد» نوشت ایران در «دفاع از مردم و منافعش هیچ خط قرمزی ندارد» دکتر عراقچی تاکید کرد: «آمریکا که حجم بی‌سابقه‌ای تسلیحات به اسرائیل تحویل داده است اکنون نیز با استقرار نیروهای خود برای عملیاتی کردن سیستم‌های موشکی آمریکا در اسرائیل، جان سربازانش را به خطر می‌اندازد.»

در همین حال، رسانه‌های اسرائیلی به نقل از بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (FDD) گزارش دادند که لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده دستور استقرار سامانه ضد موشکی تاد (THAAD) را در اسرائیل صادر کرده است. سامانه تاد هر چند که به عنوان یک سیستم مکمل برای سامانه دفاع موشکی پاتریوت در نظر گرفته می‌شود، اما به عنوان یک سامانه دفاع ضدموشکی قادر است که منطقه وسیعی را پوشش دهد و موشک‌های بالستیک را در ارتفاع بالا و حتی خارج از جو زمین هدف قرار دهد. بنابراین تلفیق آن با سامانه دفاع موشکی اسرائیل می‌تواند توان این کشور را در مواجهه با حملات موشکی پرتعداد جمهوری اسلامی و گروه‌های نیابتی تحت حمایت آن را افزایش دهد. وال استریت ژورنال نیز ضمن اشاره به تصمیم واشنگتن برای ارسال این سامانه به اسرائیل از احتمال اعزام متخصصان آمریکایی راه اندازی این سیستم به آمریکا خبر داده است.

چه آنکه بر اساس بیانیه پنتاگون، وزیر دفاع آمریکا لوید آستین مجوز ارسال سیستم دفاع ضدموشکی تاد و پرسنل آمریکایی همراهش را به اسرائیل برای تقویت دفاع هوایی اسرائیل بعد از حملات بی‌سابقه ایران صادر کرده است. به گفته کارشناسان سیاسی، این سیستم دفاع ضدموشکی به عنوان ابزاری برای تقویت سیستم‌های دفاعی اسرائیل در برابر موشک‌های بالستیک و حملات احتمالی آینده ایران توصیف شده است. آمریکا پیش از این، یک بار بعد از حملات ۷ اکتبر و یک بار در سال ۲۰۱۹ در جریان یک مانور نظامی، این سیستم دفاع ضدموشکی را به منطقه فرستاده بود.

در همین حال، یوسی مِلمان، روزنامه‌نگار اسرائیلی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شد که حمله برنامه‌ریزی شده اسرائیل به ایران تا استقرار کامل سامانه ضدموشکی تاد انجام نخواهد شد. این روزنامه نگار همچنین تاکید کرد که اگر اسرائیل متعهد نشود که به سایت‌های هسته‌ای و نفتی حمله نکند، ایالات متحده با استقرار این سامانه دفاع موشکی موافقت نمی‌کند.

ناظران سیاسی معقدند سیستم پدافندی اسرائیل ترکیبی از سامانه‌های مختلف با ارتفاع عملیاتی گوناگون است. جنگنده‌های اسرائیلی و سیستم دفاع هوایی نیروی دریایی، بخشی از ماموریت رهگیری و انهدام موشک‌ها را بر عهده دارند. در کنار آنها سه سیستم پدافندی وجود دارد که هر کدام تا ارتفاع خاصی را پوشش می‌دهند. بالاترین ارتفاع در سامانه‌های پدافندی مربوط به سامانه Arrow یا پیکان است که موشک‌های بالستیک را رهگیری می‌کند. در لایه بعدی، فلاخن داوود یا David’s Sling و پاتریوت آمریکایی قرار دارد که موشک‌های بالستیک برد متوسط تا بلند را رهگیری می‌کند. معروف‌ترین بخش این سیستم هم سامانه گنبد آهنین یا Iron Dome است که نامش بیش از دیگران شنیده و گاهی حتی به عنوان نام کل سیستم پدافندی اسرائیل استفاده می‌شود. دلیل بیشتر شنیده شدن نام گنبد آهنین، عملیاتی شدن بیشتر آن به نسبت سامانه‌های دیگر است، چون یک سیستم مقابله با راکت و خمپاره‌های کوتاه برد است.

اما تاد سامانه ای است که موشک‌های بالستیک کوتاه و میان‌برد را در مرحله پایانی پرواز ساقط می‌کند. از فناوری ضربه و انهدام استفاده می‌کند به طوری که انرژی جنبشی آن کلاهک موشک را از بین می‌برد. برد آن ۲۰۰ کیلومتر است و می‌تواند تا ارتفاع ۱۵۰ کیلومتری هم بالا برود. تاد تنها سامانه دفاع ضدموشکی آمریکاست که می‌تواند هم در داخل هم خارج از جو، اهداف را ساقط کند. ایالات متحده قبلاً آن را در گوام و هاوایی به عنوان اقدامی در برابر حملات احتمالی کره‌شمالی مستقر کرده بود و همچنین در سال ۲۰۱۷ فروش آن را به عربستان سعودی تصویب کرده بود.

تحلیلگران معتقدند که تلاش اسرائیل برای استقرار سامانه تاد به معنای قطعی انگاشتن پاسخ ایران در صورت حمله اسرائیل به کشورمان است و بر خلاف اخبار منتشر شده توسط رسانه‌های آمریکایی، اسرائیل در حال ترتیب دادن حمله‌ای است که به قول وزیر دفاع این کشور «مرگبار، دقیق و غافلگیرکننده» خواهد بود و این گمانه زنی را تقویت می کند که استقرار سامانه تاد یا نشانه ای از شدت حمله اسرائیل خواهد داشت و یا معامله ای با امریکا برای کاهش تنش و آمادگی تاکتیکی برای حملات آینده خواهد بود.

۳۱۱۲۱۳