مشکلات پوستی که دیابتی ها با آن دست و پنجه نرم می کنند

دیابت و پوست ؛ عوارض و مشکلات پوستی ناشی از دیابت

به گزارش هوشمند نیوز، علت بروز مشکلات پوستی در بیماری دیابت ، در درجه اول مشکلات عروقی (واسکولوپاتی) است. تحقیقات ثابت کرده‌اند که بالا بودن قند خون به تدریج سبب آسیب به عروق می‌شود. برخی از این عروق تغذیه‌کننده اعصاب هستند، بنابراین اگر عروق دچار آسیب شوند؛ اعصاب نیز ناخودآگاه در معرض آسیب و تخریب قرار می‌گیرند و همین موضوع سبب می‌شود که بیمار دیابتی آسیب‌های وارد شده به ناحیه‌ای از بدن خود را حس نکرده در معرض عوارض متعاقب آن قرار بگیرد.

عروق بدن هر چه به سمت انتها می‌رود ریزتر می‌شود و آسیب‌های عروقی دیابت بیشتر متوجه عروق ریز است و همین موضوع توجیهی برای آسیب‌های پوستی است. متاسفانه علاوه‌بر این موضوع آسیب‌های عروقی، باعث می‌شود که درصورت وارد شدن آسیب‌های پوستی ترمیم آن‌ها نیز بسیار دیرتر از حالت عادی رخ خواهد داد.

بعد از تشخیص دیابت، پزشک باید به دنبال علایم حاد و مزمن مرتبط با دیابت باشد و همچنین نوع دیابت را نیز مشخص کند. اسیب پوستی در دیابت (درموپاتی دیابتی)، که گاهی خود را با برجستگی‌های پوستی رنگی (پاپول‌های پیگمانته) در ناحیه جلوی ساق پا نشان می‌دهد که لکه‌های پوستی دیابتی نامیده می‌شوند. لکه‌های پوستی دیابتی ابتدا به صورت یک ناحیه‌ی قرمز رنگ پوستی تظاهر پیدا می‌کنند و سپس به تدریج به شکل یک ناحیه‌ی حلقوی که دچار تغییر رنگ پوستی شده (هایپرپیگمانتاسیون حلقوی) درمی‌آیند.

این ضایعات در نتیجه‌ی وارد شدن ضربه‌های مکانیکی کوچک به ناحیه جلوی ساق پا ایجاد شده و در مردان مسن که مبتلا به دیابت شیرین هستند؛ شایع‌تر است که این موارد معمولا درمان خاصی نداشته و به مرور زمان خود به خود و با اندکی مراقبت بهبود پیدا می‌کنند ولی اغلب جای این ضایعات به صورت نواحی فرورفته باقی می‌ماند.

انواع تظاهرات پوستی در افراد دیابتی

یکی از این موارد لکه‌های پوستی دیابتی در ناحیه جلوی ساق پا هستند که پیشتر توضیح داده شد. بیماری‌های بولوز یا تاولی، مانند بولوز دیابتی از دیگر تظاهرات پوستی در افراد دیابتی هستند که در این موارد نیز زخم‌هایی کم عمق یا ضایعات پوستی نسبتا عمیق در ناحیه جلو ساق پا یافت می‌شود.

نکروبیوزلیپوئیدیک دیابتی اختلال بسیار نادری است که عمدتا در زنان جوان مبتلا به دیابت شیرین رخ می‌دهد. این اختلال نیز همچون موارد قبل معمولا در ناحیه جلوی ساق پا (استخوان تیبیا) به صورت یک یا چند پلاک پوستی که به صورت قرمز و متورم درآمده‌اند (اریتماتو) شروع شده و سپس به تدریج ضایعه پوستی بزرگ و تیره رنگ شده، کناره‌های آن نامنظم می‌شود و در صورت عدم رسیدگی و درمان ضایعه تا مراحل خطرناک‌تری پیشروی کرده به طوری که مرکز ضایعه اتروفی و زخم می‌شود.

این ضایعات غالبا دردناک هستند و همین موضوع سبب می‌شود که بیماران اغلب در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کرده و در صدد درمان برآیند. این ضایغات اغلب قابل درمان هستند؛ هرچند اکثر افراد از روند درمانی چندان راضی نیستند زیرا اغلب محل ضایعه به صورت یک ناحیه‌ی سفید رنگ بعد از درمان باقی می‌ماند. متاسفانه این عارضه اصلا معنی خوبی ندارد و اغلب بیانگر رسیدن عوارض دیابت به کلیه‌ها (نفروپاتی) و چشم‌ها (رتینوپاتی) است.

پیسی یا لک و پیس که در اصطلاح پزشکی به عنوان ویتیلیگو شناخته می‌شود نیز در افراد مبتلا به دیابت نوع یک با شیوع بیشتری رخ می‌دهد.

یکی از تظاهرات پوستی نسبتا شایع در افراد مبتلا به دیابت شیرین، آکانتوس نیگریکانس است که در این حالت پلاک‌های پوستی مخملی به صورت نواحی پررنگ شده (هایپرپیگمانته) بر روی برخی از نواحی بدن که دارای چین‌های پوستی هستند مانند گردن، زیر بغل، جلوی آرنج و غیره ایجاد می‌شوند. گاهی یکی از ویژگی‌های مقاومت شدید به انسولین و دیابت همراه آن، همین ضایعات پوستی هستند.

البته لازم به ذکر است که موارد شدید آکانتوزیس نیگریکانس با برخی بدخیمی‌ها نیز همراهی دارد، بنابراین در صورت مشاهده این ضایعات پوستی، فرد باید به طور کامل و به دقت توسط پزشک معاینه شده و در درجه اول پزشک باید احتمال بدخیمی (سرطان) را در بیمار رد نماید.

در برخی افراد دیابتی که مدت طولانی به دیابت مبتلا بوده‌اند؛ مشاهده افزایش ضخامت پوست مخصوصا در ناحیه پشت و یا گردن امری شایع است که به این حالت اسکلرادم می‌گویند و در افراد دیابتی بیشتر از سایرین دیده می‌شود.

انواع عفونتهای پوستی در افراد دیابتی

عفونت‌های مختلف در افراد دیابتی به دلیل ضعف در خونرسانی (به دلیل تخریب شدن عروق) بیشتر از سایرین رخ داده و نیز دیرتر ترمیم می‌شوند. بافت‌های عفونی اغلب متورم، قرمز و دردناک می‌شوند. این عفونت‌ها شامل عفونت‌های باکتریال و عفونت‌های قارچی هستند. عفونت‌های باکتریال ممکن است سطحی و یا بسیار عمیق باشند. این عفونت‌ها باید بسیار جدی گرفته شوند زیرا در صورت عدم رسیدگی و درمان به موقع بسیار متعفن شده و ممکن است به قطع عضو منجر گردد.

در درمان این افراد مانند سایر عفونت‌ها، از آنتی بیوتیک مناسب استفاده می‌شود. البته طول مدت درمان با آنتی بیوتیک در بیماران دیابتی برای درمان عفونت، از نظر زمانی طولانی‌تر از افراد دیگر است همچنین مسئله دیگری که در کنار درمان با آنتی‌بیوتیک، در بیماران دیابتی در درمان عفونت بسیار حائز اهمیت است؛ کنترل دقیق قند خون است. این موضوع تاثیر بسیار زیادی در روند درمان بیماران دارد.

عفونت‌های قارچی نیز در زمره‌ی شایع‌ترین عوارض پوستی در افراد دیابتی محسوب می‌شوند. این عفونت‌ها اغلب نواحی از بدن که مرطوب و گرم هستند را درگیر می‌کنند. این نواحی شامل زیر سینه، گوشه لب، زیر بغل، کشاله ران، بین انگشتان (مخصوصا انگشتان پا) می‌شود. این عفونت‌ها در افراد دیابتی نیز همچون افراد دیگر، خود را با خارش و نقاط قرمز رنگ ریز که گاها با تاول‌ها و پوسته‌ریزی‌هایی همراه هستند نشان می‌دهند. این عوارض حتما باید زیر نظر پزشک درمان شوند.

البته دقت کنید که خارش‌های پوستی همیشه به معنی بروز عفونت قارچی نیستند گاهی این موضوع ممکن است به دلیل خشکی شدید پوست که در بیماران دیابتی بسیار شایع است، به وجو بیاید. در این صورت بیماران می‌توانند از کرم‌های مرطوب کننده، لوسیون بدن و روغن های گیاهی برای مرطوب نگه داشتن بدن استفاده کنند تا مانع از خارش‌های پوستی که به دلیل خشکی به وجود می‌آیند& شوند.

البته لازم به ذکر است که خارش‌های پوستی اگر به دلیل عفونت قارچی باشد معمولا ناحیه‌ی وسیعی را درگیر نمی‌کند و بیمار فقط در قسمتی از بدن خود احساس خارش دارد ولی اگر خارش به علت خشکی پوست باشد؛ این مسئله سراسری است و فرد در اکثر نقاط بدن خود احساس خارش می‌کند.

افراد دیابتی چگونه می‌توانند از بروز عوارض پوستی جلوگیری کنند؟

برخی توصیه‌های ساده ولی بسیار مهم وجود دارند که بیماران دیابتی با رعایت آن‌ها می‌توانند از بروز عوارض پوستی جلوگیری کنند که مهم‌ترین آن‌ها همان‌طور که در بالا اشاره شد کنترل دقیق قند خون است همین طور افراد دیابتی باید از گرفتن حمام آب داغ اجتناب کرده و پوست خود را همواره تمیز نگه دارند.

استفاده از روغن‌های گیاهی بعد از استحمام، و ماساژ پوست با آن‌ها به منظور حفظ رطوبت پوست بسیار مفید است البته باید دقت کنید که از چرب و مرطوب کردن چین و شکن‌های پوستی مخصوصا لای انگشتان به مدت طولانی خودداری کنید؛ زیرا در این صورت با دست خودتان، محل را برای رشد انواع قارچ‌ها و بروز عفونت‌های قارچی آماده کرده‌اید! ولی مرطوب کردن پوست مخصوصا در هوای سرد و خشک از بروز ترک‌های پوستی جلوگیری می‌نماید.

تقریبا سعی کنید هر روز پیش از خواب تمام بدن خود را مورد بررسی قرار دهید تا اگر در اثر ضربه‌های مکانیکی و دیگر عوامل دچار ضایعات پوستی شده‌اید؛ هرچه زود تر آن را کشف کرده و در صدد درمان برآیید. (پیشتر گفتیم که به دلیل اختلالات عصبی یا همان نوروپاتی، افراد دیابتی درد ناشی از ضایعات پوستی را حس نمی‌کنند.)