مساله‌ای مهم درباره درگذشت آزاده نامداری

شاید در ظاهر اینگونه به نظر برسد که پنهان کردن عمدی خبر خودکشی افراد و پرهیز از اعلام جزییات آن، با رسالت‌های رسانه‌ای در تضاد است؛ اما به باور برخی از کارشناسان رسانه و علوم اجتماعی، انتشار اخبار خودکشی، به‌ویژه وقتی به افراد مشهور نسبت داده می‌شود، می‌تواند به صورت غیرمستقیم و ناخودآگاه اثرات تشویقی داشته باشد.

این درحالی است که شرح علت فوت افرادِ شناس، یکی از این مواردی است که در سال‌های اخیر بسیاری از رسانه‌ها را در دام انداخته است. نمونه اخیر این رویکرد را می‌توان در انتشار خبر درگذشت آزاده نامداری، مجری سابق تلویزیون از سوی برخی رسانه‌ها مشاهده کرد. مدت کمی از اعلام خبر درگذشت این مجری سابق تلویزیون نگذشته بود که برخی از رسانه‌ها با قاطعیت و بدون ذکر منبع مشخص، اعلام کردند که نامداری خودکشی کرده است!

حال فارغ از اینکه نهادهای رسمی توضیح در این زمینه را منوط به تحقیقات بیشتر دانسته‌اند و هنوز به صورت قطعی در این زمینه اظهار نظر نشده است، این پرسش مطرح می‌شود که حتی در صورت تایید علت فوت به دلیل خودکشی، آیا اعلام خبر خودکشی اشخاص از سوی رسانه‌ها، حرفه‌ای و اخلاقی است؟ و اینکه آیا انتشار چنین اخبار مصداق ورود به حریم شخصی افراد محسوب نمی‌شود؟

سیدمهدی حسن‌زاده، روان‌پزشک و فلوشیپ پیشگیری از خودکشی پیشتر درباره نحوه انتشار اخبار خودکشی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تاکید کرده بود که «خودکشی پدیده‌ای مسری، واگیردار و تقلیدی است لذا توصیه می‌شود از پر و بال دادن و قهرمان‌سازی افرادی که خودکشی می‌کنند پرهیز شود. بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده توسط سازمان جهانی بهداشت، به ازای هر مورد خودکشی که منجر به مرگ می‌شود، حداقل ۱۰۰ نفر از اطرافیان (بازماندگان خودکشی) او درگیر هستند، این درحالیست که در بسیاری از مواقع می‌توان با هزینه‌های بسیار کم از این پدیده پیشگیری کرد، به طوری که یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از وقوع این پدیده، اطلاع‌رسانی با کیفیت از طریق رسانه‌ها و برنامه‌های آموزشی به شمار می‌رود.»

از سوی دیگر علی‌اکبر قاضی‌زاده، روزنامه‌نگار پیشکسوت و استاد علوم ارتباطات نیز بر این باور است که احترام به حریم شخصی افراد در رسانه‌های رسمی بسیار حائز اهمیت است.

این روزنامه‌نگار پیشتر و در همان دوره‌ای که تصاویر شخصی آزاده نامداری منتشر و آینده حرفه‌ای او را به طور کلی تحت تاثیر قرار داد، اظهار کرده بود که «بر کسی پوشیده نیست که رسانه‌ها به‌ طور کلی و رسانه‌های داخلی به‌طور خاص باید حریم خصوصی مردم را رعایت کنند و به ‌نوعی نگهدارنده زندگی خصوصی مردم باشند.» 

۵۸۵۸