مذاکرات وین، اثربخش‌تر از مذاکرات برجام خواهد بود؟

به گزارش خبرآنلاین، علیرضا سلطانی استاد دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه اقتصاد سیاسی بین الملل در این باره گفت: اگرچه اطلاعات چندانی درباره جزئیات مذاکرات وین منتشر نشده اما قرائن و شواهد و مواضع کلی مطرح شده از سوی طرفین مذاکره نشان می دهد که این دور از مذاکرات برجامی  به نسبت دور اول آن یعنی بین سالهای ۹۳ تا ۹۴ که منجر به امضای برجام شد، امیدوارکننده‌تر، نتیجه‌ بخش‌تر و موثرتر بوده و در عین حال  نگرانی هایی که تا دوماه گذشته در خصوص مذکرات احیای برجام نیز وجود داشت تا حدی رفع شده است. نگرانی هایی که نسبت به نتیجه مذاکرات و اثربخشی آن در احیای برجام و ماندگاری آن کاملا محسوس بود. این بحث مطرح بود که مذاکرات دور جدید نباید محدود به احیای شکلی برجام و به عبارت دقیق تر برجام سابق باشد. برجامی که از پایداری و اثربخشی لازم برخوردار نبود. انتظار این بود که طرفین باید علاوه بر احیای برجام، زمینه تداوم، تضمین و حفاظت از این توافق را در بلندمدت کنند. آن هم به گونه ای که امکان عدول از تعهدات برجامی تا حد زیادی کاسته و زمینه ای برای طرفین برای خروج راحت و بی دردسر از این توافق فراهم نشود. مساله ای که در دولت ترامپ شاهدش بودیم. در واقع این یک اصل بنیادی بود که در آغاز دور جدید مذاکرات برجامی مطرح شد. در دور اول مذاکرات برجامی در فاصله ۹۲ تا ۹۴ اگر بررسی کنیم در می‌یابیم که طرفین در وهله اول به دنبال صرف امضای برجام بودند و از همین رو کمتر به کیفیت اجرای برجام، اثربخشی و آینده آن توجه می کردند. عدم حفاظت از برجام در این زمینه های سبب شد تا این توافق به لحاظ اقتصادی آنگونه که انتظار می رفت، اثربخش نباشد. اگرچه باید در نظر داشته باشیم که در زمان تصویب برجام چتر ضدامنیتی شورای امنیت از بالای سر ایران برداشته شد اما در ادامه شاهد شکل گیری زمینه ای بودیم که ایالات متحده آمریکا در زمان دولت ترامپ از این توافق خارج شد و مشکلات اقتصادی ایران ناشی از نحوه اجرای برجام تشدید یافت. با وجود این، عوامل و شرایط مثبتی وجود دارد که این مذاکرات را بیش از پیش امیدوارکننده تر و جدی تر از گذشته نشان می دهد.

وی در پاسخ به اینکه آیا موانع دولت ترامپ علیه ایران و دولت بایدن می تواند تاثیری در روند بگذارد گفت: تحریم های اعمالی دولت ترامپ علیه ایران پس از خروج از برجام، اگرچه دایره وسیعی از اقدامات و تحرکات را در پی داشت اما این تحریم ها دو وجه بزرگ و عمده داشت که عبارت بود از تحریم خرید نفت و تحریم بانکی و نقل و انتقال پول. این دو تحریم، مساله اصلی مذاکرات دور جدید است که ظاهرا به نتیجه رسیده است اما آنچه باعث سختی و طولانی شدن مذاکرات شده، اصرار طرف ایرانی به رفع همه تحریم هایی است که ترامپ پس از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده، می باشد که تعداد آن بسیار زیاد است و رسیدگی و رفع آن زمانبر و طولانی نیز شده است. طبعا برای طرف آمریکا چگونگی ورود به این تحریم ها و برنامه ریزی برای رفع آنها، سخت است. در واقع ترامپ در تحریم ایران، سیاست هجمه بزرگ را در پیش گرفته بود که کار را برای جانشین خود برای رفع همه آنها پرهزینه و طولانی کند. با این حال به نظر نمی رسد این موضوع بر نتیجه مذاکرات و رفع تحریم های اصلی یعنی نفت و بانک تاثیر تعیین کننده ای داشته باشد.

مشروح این گفتگو را اینــــــجــــــــــــــــــــا بخوانید.

310311