مخاطب از فیلم اجتماعی اشباع شده/راحت‌ترین کار ساخت فیلم غیر کمدی است/ به شادی نیاز داریم، بازیکنان فوتبال باختند چون عبوس بودند

مهسا بهادری: تنها ناجی سینما در این روزها و با این شرایط جامعه و فروش سینما، فیلم سینمایی «بخارست» با فروش ۴میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان در دو هفته و فروش ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی در هفته گذشته، صدرنشین گیشه سینمای ایران بوده است.

برای بررسی وضعیت فیلم سینمایی «بخارست» به گفت‌وگو با سید مسعود اطیابی، کارگردان این فیلم نشستیم که در ادامه می‌خوانید:

این جا ایران است و ما داستان‌های هیجان انگیز داریم، چرا این‌قدر مقدمه شما کوتاه است و اصلا مخاطب با این مقدمه کوتاه برای دیدن فیلم وسوسه می‌شود؟

برای معرفی یک فیلم نباید خلاصه داستان زیادی داد، برخی منتقدان سعی می‌کنند با خلاصه داستان فیلم را لو بدهند که درست نیست. مخاطب خودش باید فیلم را ببیند و از تماشای آن لذت ببرد؛ زمانی که ما فیلم را برای اکران فرستادیم، تحولاتی در کشور ایجاد شده بود که باعث شد این جمله به ذهن ما برسد.

در کشوری زندگی می‌کنیم که وقایعش غیر قابل پیش بینی است و نمی‌شود خیلی برنامه ریزی کرد. این جمله خیلی در لحظه به فکر من رسید. به هر حال این جا ایران است و داستان‌های هیجان‌انگیز برای فیلم شدن زیاد داریم.

داستان هیجان‌انگیزی که شما در این فیلم روایت می‌کنید بخشی از واقعیت جامعه ماست، در فرآیند ساخت فیلم به ممیزی خوردید؟ یا مجبور به سانسور شدید؟

خیلی دردسری نکشیدیم. اول یک فیلم‌نامه دیگری بود به نام «تقاطع روزولت»، که داستانش مرتبط با سفارت آمریکا بود، پروانه ساخت گرفتیم اما توصیه شد این فیلم را نسازیم.

سیاسی بود؟

کمدی سیاسی بود، جذاب هم بود. برای ساخت موافقت شد ولی یک هفته بعد که پیش تولید کردیم و قراردادها را بستیم گفتند ساختش صلاح نیست. ما از قبل یک سریالی هم با حمید صالحی داشتیم که تبدیل به فیلم کردیم و پروانه ساختش را یکی دوروزه گرفتیم.

این که اول موافقت کردند، بعد مخالفت کردند، خلاف اخلاق حرفه‌ای نیست؟

وقتی تعاملی شکل می‌گیرد یعنی ما ناراضی نیستیم. من در «دینامیت» به خاطر شکل ممیزی هنوز ناراحت هستم، چون پیام اصلی فیلم منتقل نشد و از بین رفت. اما وقتی تعامل و گفت‌وگویی هست و وقتی آدم تصمیم به همراهی می‌گیرد،بهتر است آن را اجرایی کند و فیلم را کمی دیرتر بسازد، مخصوصا که فیلم‌نامه آن داستان هم بسیار خوب است. ما تصمیم گرفتیم کار را انجام ندهیم، هزینه‌های پیش تولید را هم صرف «بخارست» کردیم تا هدر نرود و بتوانیم بدون لطمه ساخت «بخارست» را شروع کردیم.

اگر از دهه ۸۰ به فیلم‌هایی که شما ساختید نگاه کنیم، «خروس جنگی»، «دینامیت» و… را می‌بینیم فیلم‌های شما خوب فروختند و بعضا نجات دهنده گیشه هم بودند، چرا این اتفاق برای بقیه فیلم‌ها و فیلم‌سازها نمی‌افتد؟

نه فکر نمی‌کنم فقط من باشم، فیلم‌های پر فروش زیادی هم هست.

بله، هست؛ اما در حال حاضر رکورد پرفروش‌ترین فیلم سینمایی ایران در دستان فیلم شماست، این اتفاق چگونه رخ می‌دهد؟ به خاطر چینش بازیگر، نوع کارگردانی شما یا چیز دیگری است؟

ما با جامعه‌ای طرف هستیم که حداقل چیزی که دارند بحران اقتصادی هست و برای هر چیزی نمی‌توانند هزینه کنند و تا مطمئن نشوند کیفیت چیزی خوب است سراغش نمی‌روند چون با سختی‌ پول را تهیه می‌کنند.

سینما هم همین است. ما در حال حاضر برای جذب مخاطب به سینما، نمی‌توانیم فقط به بازیگر یا فقط به داستان کار توجه کنیم، بلکه باید یک مجموعه از تمام این عوامل باشد تا مخاطب بتواند با فیلم ارتباط برقرار کند.

بازیگر باید برای مردم جذاب باشد، در ساختار فیلم کم فروشی نشود و حرکات دوربین در جهات جذب، بیننده باشد به خصوص ژانر کمدی که بسیار سخت است.

فرمول‌های ساخت این نوع از فیلم متنوع است، کمدی باید به مخاطب احترام بگذارد، اگر غیر این باشد نمی‌تواند بخنداند. مخاطبان کمدی در سنین متفاوت هستند و باید به همه آن‌ها احترام گذاشت. ترکیب جذبشان اول باید بر مبنای احترام باشد.

یکی از سختی‌های ساخت کمدی جذب رضایت بالای ۵۰ درصدی مخاطبان استب، چون باید افراد مختلف را بخندانی، اول از همه باید احترام مخاطب حفظ شود.من سعی می‌کنم احترام بگذارم. من اول باید به مخاطبم تعظیم کنم و بعد فیلم پخش شود، در مراحل فیلم برداری، صدابرداری و…سعی می کنیم همکاری خوبی داشته باشیم که مخاطب حس کند به شعورش توهین شده است.

بیشتر بخوانید:

«بخارست» صدرنشین است/ موفقیت سینمای کودک در ماه آخر پاییز ۱۴۰۱

تلویزیون به قولش عمل نکرد/ پخش تیزر سینمایی تبلیغاتی است یا ضد تبلیغ

کدام فیلم سینما در ۷ روز گذشته تماشاگر بیشتری داشت؟

در مجموع فکر می‌کنید فروش فیلم بخارست تا این جای کار خوب بوده است؟

اکران بخارست بعد از دوهفته شرایط ایده‌آلی را تجربه نمی‌کند، ما سه روز اول در شرایطی فیلم را اکران کردیم که نیمی از سینماها تعطیل بود و تبلیغاتی هم انجام نشده بود.

ما بدون تبلیغاتی شروع کردیم و خب با این احتساب روند رو به رشد بوده است. این نشان می‌دهد که در آینده وقتی اوضاع آرام شود و جام جهانی نباشد، اوضاع ما بهتر می‌شود، توقع ما برطرف نشده اما امیدواریم در هفته‌های آتی به فروش خوبی برسیم و رکورد خوبی داشته باشیم.

شما فیلم خروس جنگی را ۸۸ اکران کردید، در آن شلوغی‌ها شما ناجی گیشه بودید، فکر می‌کنید شورای نمایش برای همین دوباره سراغ شما آمده است؟

آن را شورای صنفی باید بگوید، شورا از سرمایه‌هایش استفاده می‌کند و در این شرایط برآوردشان روی بخارست بود.

شاید چون به خاطر سابقه ۸۸ که ناجی بودید و بعد هم که در ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ که سینما راکد بود، شما ناجی بودید از شما کمک گرفتند، درست است؟

من نمی‌دانم، خودم به آثارم این طور نگاه نمی‌کنم شاید دوستان این طور نگاه کنند. فکر کنید ما بخارست را نساخته بودیم خب همکاران فیلم‌های دیگری ساخته بودند. این به خاطر برنامه ریزی ضعیف سینمای ما است.

این حقیقت را باید بپذیریم که چند نفر هستند که ۷ یا ۸ فیلم اول سال را در دست دارند؟ من این تکرار را نمی‌پسندم و دوست دارم رقیب‌های متنوع و زیادی داشته باشم، نه این که دائم فیلم‌های خودم پرفروش باشد. امیدوارم برنامه‌های بهتری ایجاد شود و کارهای خوب ساخته شود نه کارهایی که مورد نیاز مردم نیست.

البته بخشی از ماجرا مربوط به رسانه‌هایی است که از فیلم خاصی حمایت می‌کنند، اگر آن‌ها واقع نگر باشند اتفاقات خوبی می‌افتد، قطعا به شخص بنده نگاه نکردند و به فیلم نگاه کردند. ما بر اساس درخواست آن‌ها فیلم را اکران کردیم. اگر بعد از جام جهانی اکران می‌کردیم شروع‌مان طوفانی تر بود. امیدوارم بعد از جام این یک ماه را جبران کنیم.

از همان سال ۸۸ که راجع بهش صحبت کردیم، شما سبکی متفاوت از کارگردانی در نوع پرداخت به قصه را اعمال کردید، این اتفاق چرا افتاد؟

تشخیص نیاز مردم بسیار مهم است. الان فیلم‌های زیادی در حوزه اجتماعی و دفاع مقدس است و مخاطب اشباع شده و نگاه نمی‌کند. جامعه‌ای که الان دچار خمودگی است نیاز به چه چیزی دارد؟ در شرایطی که شما رسانه‌ای ملی دارید که خودش باعث خمودگی جامعه است و چند سالی است که گویا دشمنان را شاد می‌کند و این خمودگی را زیادتر می‌کند. شاید عامل نفوذی دارند؛ باید دید مردم نیاز به چه چیزی دارند. من فقط ۲ ساعت را می توانم تامین کنم و باید از آن استفاده کنم.

شادابی و نشاط برای هر جامعه ای لازم است. بازیکنان فوتبال ما در شرایطی باختند که نشاط نداشتند تا خوب بازی کنند. ما می‌خواهیم تحولات در جامعه زیاد شود.

با افسرده کردن و مخالفت با شادابی جامعه شما نمی‌توانید در هیچ عرصه‌ای پیروز شوید. کارکنان یک کارخانه اگر عبوس باشند نمی‌توانند کار خوبی ایجاد کنند.

در کار خودم اگر من عبوس باشم و دل به کار ندهم محصول چیز خوبی نمی‌شود و مخاطب اصلا از بازی، از رنگ و تصویر لذت نمی‌برد. هر کاری برای موفقیت نیاز دارد که شادابی آدم‌هایش تامین شود. من تعجب می‌کنم چرا تولیدات صنعتی ما شاداب نیستند.

رنگ خوب، ورودی خوب، محیط گرم و پر درختی برایشان درست نمی‌شود؟ راحت‌ترین کار برای من ساخت فیلم غیر کمدی است. اگر من بخواهم فیلم فیلم غیر کمدی بسازی به ۱۰ درصد انرژی نیاز دارم.

۵۷۲۴۵