محمد الهی: در رگ‌های تئاتر خون جاری است

محمد الهی، هنرمند پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه هنرهای نمایشی از دهه ۶۰ آغاز کرد.

«مغلوبین»، «خانات»، «عشیق»، «شنا در آتش»، «چهار صندوق» و «مظلوم پنجم» تنها تعدادی از آثاری است که این هنرمند در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته است.

تقدیر از محمد الهی در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بهانه‌ای شد تا با او به گفت‌گویی کوتاه بپردازیم که در ادامه می‌خوانید.

محمد الهی درباره اولین حضورش روی صحنه تئاتر گفت: «کلاس اول ابتدایی بودم که جشنی برای اولیا و مربیان برگزار شد. با اصرار خودم تصمیم به اجرای یک نمایش گرفتم. برای اینکار یک شعر فکاهی مشهدی حفظ کردم و با حرکات نمایشی آن را اجرا کردم. این اولین حضور من روی صحنه بود.»

او ادامه داد: «بعد از انقلاب به صورت حرفه‌ای به فعالیت در این حوزه پرداختم و در سال ۱۳۶۲ به استخدام مرکز هنرهای نمایشی درآمدم.»

این هنرمند با اشاره به اولین حضورش در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: «در دوران سربازی نمایشی را برای حضور در جشنواره آماده کردم. فکر می‌کنم سال ۱۳۶۲ و دومین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود که با سربازان هم‌خدمتی‌ام نمایش «مغلوبین» یا «شکست خورده‌ها» را اجرا کردم. در آن زمان رضا صابری با نمایش «خانات» در جشنواره حضور داشت و من نیز بعد از اجرای خودم بازیگر کار «خانات» شدم.»

الهی درباره شرایط تئاتر در خراسان گفت: «سالیان سال است که نسل‌های قبل از من برای بهتر شدن شرایط تئاتر فریاد زدند اما هنوز هیچ اتفاقی در این زمینه نیفتاده است.»

او ادامه داد: «تئاتر باید شغل دوم جوانان و زنگ تفریح آن‌ها باشد؛ چون اصلا جوابگوی زندگی نیست. تئاتر عشق من بوده و هست ولی زمانی که تشکیل خانواده می‌دهی، باید مسئولیت‌پذیر باشی و عشق تو تنها تئاتر نخواهد بود. اگر من به عنوان شغل اول در این حرفه فعالیت کردم به دلیل استخدام شدن در مرکز هنرهای نمایشی بود. متاسفانه دولت بعد از ما تن به استخدام هنرمندان نداد و به همین دلیل این شغل با درآمد اندک خود نمی‌تواند زندگی جوانان را تامین کند.»

این هنرمند افزود: «از آنجا که تئاتر جوابگوی هزینه زندگی هنرمندان نیست، آن‌ها به اجبار به سمت هنرهای تصویری (سینما و تلویزیون) می‌روند. این شعار من است که در رگ‌های تئاتر خون جاری است و در رگ‌های سینما نان. باید آن نان را بخوری تا تبدیل به خون شود و در تئاتر کار کنی. راستش من کار کردن در سینما را دوست ندارم چراکه در آنجا با تقطیع حس روبه‌رو هستیم برخلاف تئاتر که در آن تداوم حس داریم.»

این هنرمند پیشکسوت گفت: «این تداوم حس در تئاتر باعث می‌شود هنرمندانی که از این عرصه به سینما وارد می‌شوند و در آن به فعالیت می‌پردازند، موفق‌تر عمل کنند. نفس گرم تماشاگر روی صحنه تئاتر حس دیگری به هنرمندان می‌دهد.»

الهی با تاکید بر حمایت دولت از تئاتر گفت: «تئاتر درآمد آنچنانی ندارد. هنرمندان این حوزه باید مخارج زندگی بپردازند ولی متاسفانه هیچ‌وقت مورد حمایت قرار نگرفته‌اند. دولت باید به هنرمندان به ویژه نسل جوان کمک کند؛ چراکه تئاتر تنها شغل و تفریح آن‌هاست.»

او با اشاره به اینکه به تازگی دست به تجهیز سالن تئاتر شهر مشهد زده است اما به دلیل اتفاقات اخیر امکان بهره‌برداری آن هم برای اجراهای حرفه‌ای وجود ندارد، ادامه داد: «سالن اصلی تئاتر شهر مشهد تنها ۳ پروژکتور دارد. این معضل بزرگی برای کار کردن بچه‌های تئاتر است. آن‌ها چگونه می‌توانند در چنین شرایطی فعالیت کنند؟!! زمانی که سالن را تحویل گرفتم دست به تجهیز آن زدم و سعی داشتم تا تنها اجراهای باکیفیت روی صحنه باشد تا تماشاگر از دیدن تئاتر لذت ببرد اما با شرایطی که هست دیگر نمی‌توان انتخابی بین اجراها داشت و تنها باید به فکر پرداخت هزینه‌های جاری سالن بود.»

این هنرمند با بیان اینکه مسئولان باید تئاتر را نجات بدهند، گفت: «تئاتر در مرز سقوط است و اگر حمایت نشود دیگر امیدی به فعالیت در تئاتر باقی نمی‌ماند.»

او در پایان با اشاره به همراهی نسل جوان و پیشکسوت در تئاتر گفت: «تجربه پیشکسوتان این عرصه به همراه نیروی جوانی با هم امکان یک اتفاق تئاتری خوب را فراهم می‌کند. به همین دلیل هر دو قشر باید با هم کار کنند و به هم اطمینان داشته باشند تا شاهد تئاترهای باکیفیت و شیوه‌های جدید اجرایی باشیم.»