محمدرضا لطفی: به زنان سینماگرِ قربانی، دل و جراتِ شکایت بدهید

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، ۱۲ فروردین ۱۴۰۱ بود که جمعی از سینماگران زنِ ایران از جمله نیکی کریمی، هدیه تهرانی، ترانه علیدوستی، سحر دولت‌شاهی، پری‌ناز ایزدیار، هانیه توسلی، تهمینه میلانی، ویشکا آسایش، نگار جواهریان و… اقدام به امضا و انتشار بیانیه‌ای با عنوان «بیانیه زنان دست‌اندرکار سینما در اعتراض به خشونت علیه زنان در این عرصه» کردند.

بیانیه ای که در بخشی از آن چنین آمده بود: «این ابتدایی‌ترین حق انسانی، یعنی کار در فضایی امن و به دور از قلدری و خشونت و باج‌گیری جنسی را حق خود می‌دانیم. به همین منظور تقاضای شفاف خود را از نهادهایی همچون اصناف خانه سینما، سینماگران، منتقدان و مخاطبان اعلام می‌کنیم». درخواست آن‌ها تشکیل شدن کمیته‌ای مستقل در خانه سینما متشکل از اعضایی با سلسله مراتب قدرت متفاوت بود که در مورد مسئله خشونت جنسی و جنسیتی آموزش دیده باشند و کارشان بررسی جرائم این حوزه باشد.

انتشار این بیانیه موجب شد کلاب‌هاوس خبرآنلاین، پنجشنبه ۱۸ فروردین ساعت ۲۱ میزبان جمعی از هنرمندان، حقوق‌دانان و جامعه‌شناسان باشد و در حضورشان به بررسی جوانب و زوایای اتفاق رخ داده، بپردازد.

در ادامه صحبت‌های محمدرضا لطفی، کارگردان و منتقد سینما از تهیه‌کنندگان و کارگردانان شناخته‌شده سینمای ایران و از شرکت‌کنندگان در این کلاب‌هاوس را می‌خوانید.

او صحبت‌هایش را این‌طور آغاز کرد: «اولین نکته این که به نظرم اتفاق بسیار خوبی رخ داده و این حرکت، یک شروع بسیار عالی است. نکته دوم این که ادامه مسیر، مواظبت، حراست و کمک برای رسیدن به سرمنزل مقصود می‌خواهد و این نکته‌ای بسیار حساس است. از نظر من موضوع بسیار مهمی که وجود دارد این است که این مسیر، این نگاه، این حرکت به بیراهه نرود. خیلی از اساتیدی که بزرگ‌تر و سنگ زیرین آسیاب هستند در این زمینه بسیار می‌توانند کمک حال ما باشند.»

لطفی افزود: «این معضل، معضلی بسیار فراگیر و فراتر از مبحث سینما است. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که خواه ناخواه، چه خوشمان بیاید، چه نیاید باید بپذیریم که معضلی به نام نگاه جنسیتی وجود دارد. معضلی که مختص جامعه ما هم نیست و در خیلی از جوامع صنعتی، غیرصنعتی، پیشرفته و غیرپیشرفته وجود دارد. پس نگوییم اتفاقی است که فقط در کشور ما رخ داده یا وجود دارد، خیر، معضل نگاه جنسیتی در حِرَف مختلف وجود دارد و نه فقط مختص سینماست، نه فقط مختص هنر و نه فقط مختص فرهنگ و از ساده‌ترین مشاغل مثل منشی‌گری یا کارمندی یک شرکت یا اداره بگیرید تا مشاغل پیچیده‌تری مثل پزشکی و مهندسی، این موضوع وجود دارد. اصلا چرا راه دور برویم؟! در خیابان که راه می‌رویم، این معضل را کاملا در تاکسی، مترو و پیاده‌رو می‌توان دید. پس این نگاه وجود دارد و فقط مختص سینما نیست و امیدوارم این حرکت قشنگ و زیبا، این امضا و انتشار بیانیه زنان سینماگر، موجب نشود برخی احساس کنند در بهشت برین و مدینه فاضله زندگی می‌کنیم و این اتفاق فقط در جامعه سینمایی، جامعه هنری و محیط‌های فرهنگی رخ می‌دهد، خیر.»

او ادامه داد: «نکته بعدی که می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که این حرکت‌ها، از نظر من، حرکت‌هایی بسیار خوب و مثمرثمر است ولی ما اگر دنبال یک علت‌یابی ریشه‌ای هستیم دو اتفاق باید رخ دهد. اول این که این را به عنوان معضل اجتماعی در جامعه بپذیریم نه اتفاقی که در سینما رخ داده است، دوم، قانون‌گذار، دولت و مدیران وارد قضیه شوند، نه به این معنی که به مقوله سینما ورود کنند یا آن شخص را احضار کنند. منظورم از وارد شدن این است که ما امروز به جایی رسیده‌ایم که باید بپذیریم برای این قضیه باید قوانین جدید وضع شود. قانون‌گذار باید برای خانم‌های مورد تعرض قرار گرفته تسهیلاتی قائل شود تا جرات و جسارت شکایت داشته باشند. باید اتفاقی بیفتد که روند شکایت تسهیل شود. این موضوعی بسیار مهم است و تا زمانی که قانون‌گذار وارد این جریان نشود، به نظر من اتفاق اصلی رخ نمی‌دهد.»

لطفی در ادامه، افزود: «وقتی معضلی پدید می‌آید، ریشه‌های مختلفی پیدا می کند، همان‌طور که این تعرض‌ها و نگاه جنسیتی به زنان آسیب می‌زند، می‌تواند دامن مردان را هم بگیرد. وقتی این قضیه اتفاق می‌افتد، به آن سوی ماجرا هم نگاه کنیم. اتفاقا کسانی هستند و معدود آدم‌هایی ممکن است وجود داشته باشند که بخواهند از ابزار جنسی برای به سود رساندن خود، به نتیجه رساندن خود یا دور زدن مسیر و کوتاه کردنش استفاده کنند و دود این اتفاق مستقیما در چشم کسانی می‌رود که می‌خواهند براساس ضابطه حرکت کنند. پس این ریشه‌دار است و بحث زنان مورد تعرض قرار گرفته نیست، یک معضل اجتماعی است که می‌تواند عناوین و ریشه‌های مختلف داشته باشد.»

بیشتر بخوانید:

منیژه حکمت: تهیه‌کننده‌ای که زنان در پروژه‌اش آزار می‌بینند، باید از سینما اخراج شود

کامبیز نوروزی: حتی «یک مورد» آزار جنسی در سینما، زیاد است

محمدمهدی عسگرپور: فرد آسیب‌دیده اسم آزارگر را نمی‌گوید چون حس عدم امنیت می‌کند

۲۵۹۲۵۹