قمار همسایه با خط قرمز پوتین/ اروپا همچنان ملاحظه دارد/ روسیه هم تاکتیک و نقشه

ابوالفضل خدائی: روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی نوشته است که کمیسیون اروپا در حال حاضر موضوع پیوستن اوکراین به مولداوی را به اتحادیه اروپا صلاح نمی داند اما در نشست بعدی آن را به بحث خواهد گذاشت.  در حال حاضر کشورهای آلبانی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه شمالی، صربستان، ترکیه و مونته نگرو نیز نامزد رسمی عضویت در اتحادیه اروپا هستند اما به تازگی بحث پیوستن مولداوی به این اتحادیه داغ تر شده است. به باور کارشناسان پونین باید اکنون برای جلوگیری از خروج مولداوی از سلطه روسیه اقدام کند و قصد دارد از تاکتیک های استفاده شده در اوکراین الگو بگیرد.

رأی ۵۰.۳۹ درصدی به ۵۹.۶۱ درصدی مولداوی برای الحاق به اتحادیه اروپا طی همه پرسی در هفته های اخیر در حالی صورت گرفت که روسیه اتهاماتی را به آن وارد کرد. در همین راستا کارشناسان به به مجله سان گفتند پوتین در قبال مولداوی به دنبال استفاده از همان سناریویی است که قبل از حمله به اوکراین استفاده کرد و درصدد تبدیل آن به بخشی از امپراتوری جدید روسیه است. اورسیا لوتسوویچ، معاون مدیر برنامه روسیه و اوراسیا در چتم هاوس گفت که “بازی شروع شده است” زیرا پوتین به دنبال یک “پیروزی سریع” است. لوتسوویچ گفت که طرح پوتین یک طرح نظری نیست، بلکه در مراحل اولیه خود است. وی گفت که رهبر روسیه به دنبال بی ثبات کردن مولداوی و به چالش کشیدن نتیجه انتخابات در صورت عدم پیروزی نامزد طرفدار روسیه است.

وی گفت: پوتین در دیدگاه خود ثابت قدم است، که مولداوی به او تعلق دارد و همانطور که در اوکراین می بینیم، او حاضر است تلفات سنگینی متحمل شود و قیمت بسیار بالایی بپردازد. لوتسوویچ گفت که پوتین می تواند با بی ثبات کردن و سپس سرنگونی دولت طرفدار غرب به نفع دولت روسیه، یک انقلاب رنگین معکوس را طراحی کند.

وی گفت: این شبیه به اوکراین قبل از تحولات سال ۲۰۱۳ است، جایی که روس ها سعی داشتند با خرید رأی دهندگان به هدف خود برسند. در داخل مولداوی دو منطقه جدایی‌طلب، ترانس نیستریا و گاگائوزیا وجود دارد که با روسیه همسو هستند. لوتسوویچ گفت که پوتین می تواند به این بهانه حمله ای گسترده تر به اوکراین داشته باشد. وی گفت: او به کل مولداوی علاقه مند است و این سرزمین ها فقط راهی برای رسیدن به اهداف او هستند.

وی تصریح کرد: من فکر می کنم او ممکن است از این سرزمین ها به عنوان چماقی برای ناتوان کردن مولداوی در ابتدا و سپس در نهایت کنترل کامل آن استفاده کند. راه دیگر حمله پوتین این است که بتواند در چهارچوب تهاجم به اوکراین، یک پل زمینی به مولداوی بسازد. لوتسوویچ گفت: اگر پوتین در امتداد دریای سیاه در اوکراین پیشروی زمینی داشته باشد، ممکن است مولداوی فرو بپاشد.

اگر مولداوی به یک دولت نیابتی روسیه تبدیل شود، یک کشور خصمانه دیگر نیز در کنار اوکراین اضافه می شود. رئیس جمهور ساندو در دور اول انتخابات در ۲۰ اکتبر با ۴۲ درصد آرا پیروز شد. اما اکنون نگرانی وجود دارد که مخالفان بتوانند علیه او متحد شوند و از نامزد طرفدار روسیه که در دور دوم مقابل او رقابت می کند، حمایت کنند.

کریستینا هاروارد، محقق روسیه در موسسه مطالعات جنگ، در مقاله ای نوشت که اکنون مولداوی یک کشور “میدان جنگ” است. او بر این باور است که پوتین در حال انتشار اطلاعات نادرست بوده و می تواند برای جلوگیری از تغییر مسیر مولداوی به سمت غرب، به تحریک خشونت در این کشور نگاه کند. هاروارد گفت: بی ثباتی و هرج و مرج به نفع کرملین است زیرا روسیه سعی دارد بین جامعه مولداوی تفرقه بیندازد و مولداوی را از پیوستن به اتحادیه اروپا باز دارد. اما اقتصاد ترانس نیستریا، که عمدتاً تحت کنترل ویکتور گوشان، افسر سابق کاگ‌ب، است، از دسترسی به بازار اتحادیه اروپا بسیار سود خواهد برد. هاروارد گفت: حرکت یک کشور پساشوروی دیگر به سمت غرب و در این فرآیند، مرفه تر و دموکراتیک تر شدن، ضربه دیگری به اعتبار روسیه خواهد بود.

وی اضافه کرد: منافع گوشن به مشاغل او گره خورده است، بنابراین او نسبت به تغییرات سیاستی که بر اقتصاد ترانس نیستریا و توانایی مشاغل او برای ادامه فعالیت های خود – از جمله در بازار سیاه – تأثیر می گذارد، بسیار حساس است. وقتی اوکراین مرز خود را با مولداوی بست، مشاغل گوشن آسیب دیدند، بنابراین گوشن رو به غرب به سمت بازارهای اتحادیه اروپا چرخید. بنابراین یکی از اولویت های اصلی گوشن احتمالاً حفظ دسترسی خود به بازارهای اتحادیه اروپا است.

ترانس نیستریا و گاگائوزیا هر دو به طور رسمی در داخل مولداوی هستند – اما هر دو پیوندهای تنگاتنگی با روسیه دارند. در واقع، ترانس نیستریا، به ویژه، آنقدر به روسیه نزدیک است که مؤسسه مطالعه برای جنگ، این کشور را در حال اشغال آن می داند.

کریستینا هاروارد، محقق روسیه در موسسه مطالعات جنگ نیز گفت:ترانس نیستریا به نوعی بخشی از امپراتوری گسترده‌تر پوتین است و در سال ۱۹۹۲ پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و استقلال مولداوی، پرسنل نظامی را برای حمایت از جدایی‌طلبان ترانس‌ نیستریا فرستاد و روسیه از آن زمان تاکنون حدود ۱۵۰۰ سرباز را در این منطقه نگه داشته است. سرویس امنیتی آن، MGB نیز اکثر رهبران خود را از FSB یعنی سرویس امنیت فدرال روسیه روسیه جذب کرده است.

مولداوی بارها تاکید کرده است که روسیه باید این نیروها را از خاک مولداوی خارج کند، اما پیشرفت کمی در این زمینه حاصل شده است.

در سال ۲۰۰۶، در ترانس نیستریا همه پرسی برگزار شد که در آن ۹۸٪ از مردم از ادامه استقلال ترانس نیستریا و الحاق بعدی آن به روسیه حمایت کردند. اما هیچ حرکتی به سمت الحاق واقعی ترانس نیستریا به روسیه صورت نگرفته است.

هاروارد گفت کرملین از مارس سال جاری روابط خود را با متحد دیگر در گاگائوزیا افزایش داده است. فرماندار آن، ایرینیا وله، در این انتخابات با یک پلتفرم طرفدار روسیه نامزد می شود.

اما هاروارد می گوید که در رابطه این دو منطقه با مولداوی تفاوت هایی وجود دارد. او گفت: بزرگترین تفاوت این است که گاگائوزیا در واقع در دولت، اقتصاد و جامعه مولداوی ادغام شده است، در حالی که ترانس نیستریا یک شبه دولتی است.

هاروارد گفت که بازیگران ترانس نیستریون منافع خاص خود را دارند که همیشه با روسیه همسو نیست.

مقامات گاگائوزیا به رهبری یوگنیا گوتسول، در مورد حمایت خود از کرملین بسیار علنی بوده اند، زیراگوتسول جلسات متعدد عمومی با مقامات کرملین از جمله با شخص پوتین داشته است.

۳۱۱۳۱۱