قبرستان های هواپیما؛ پایان راه پرندگان فرسوده

شرکت‌های هواپیمایی و پرواز همواره تلاش می‌کنند ناوگان خود را مدرن و مصرف سوخت آن‌ها را در بهینه‌ترین حالت ممکن نگه‌ دارند. به تبع هر مسافر نیز تمایل دارد از جدیدترین فناوری‌های روز بهره ببرد و همگی این مسائل سبب می‌شود طول عمر یک هواپیما کم‌تر از چیزی باشد که حدس می‌زنید.

اما سؤال اینجا است که این پرنده‌های غول‌پیکر زمانی که بازنشسته می‌شوند به کجا می‌روند؟ به احتمال زیاد سر از یکی از قبرستان‌های عظیم هواپیما درمی‌آورند.

تعدادی فضای مخصوص در سراسر دنیا وجود دارد که هواپیماهای بازنشسته در آن نگهداری می‌شوند تا قطعات آن‌ها در زمان نیاز باز شده و جایی دیگر استفاده شوند یا حتی به فروش برسند. در این رابطه، نخستین مقبره‌ی هواپیما یا همان «بون‌‌یارد» (boneyard) در زبان آمریکایی، پس از جنگ جهانی دوم و هنگامی تأسیس شد که سران ارتش خود را در میان تعداد زیادی از هواپیماهای مازاد و بی‌استفاده یافتند.

بزرگترین مقبره متعلف به «گروهان ۳۰۹ نگهداری و بازیابی هوافضا» در «قبرستان هواپیمای دیویس مانتن» نیروی هوایی ارتش در «توسان» ایالت «آریزونا»‌ است.

چیزی حدود ۵۰۰۰ هواپیما در مقبره‌ی ۲۶۰۰ هکتاری «دیویس مانتن» رها شده‌اند و در حال پوسیدن هستند. بخش اعظمی از این هواپیماها متعلق به شاخه‌های مختلفی از دولت «آمریکا» است.

تمامی هواپیماهایی که به این منطقه وارد می‌شوند، ابتدا باید شسته شده، سوخت آن‌ها از تانکر و لوله‌های سوخت‌رسانی مربوطه تخلیه شده و تمامی مواد منفجره‌ و سلاح‌های موجود باز شود. مجراهای مربوط به آن دسته از هواپیماهایی که مراحل کاری را پشت سر می‌گذارند، با نوارهای مخصوص بسته شده و با دو لایه رنگ سیاه و یک لایه رنگ سفید برای منعکس کردن آفتاب سوزان «آریزونا» و خنک نگه داشتن‌شان پوشانده می‌شوند.

چند فروند از B-52های دوران جنگ سرد را می‌توان در اینجا پیدا کرد. این هواپیماها که قادر به حمل سلاح اتمی بودند، در جریان «گفتمان محدودسازی جنگ‌افزار راهبردی» با «شوروی» به این مکان منتقل شدند. تعداد زیادی از آن‌ها با بال‌های جدا شده در اینجا انبار شدند تا ماهواره‌های «شوروی» تأیید کنند که آن‌ها واقعا زمین‌گیر شده‌اند.

هواپیماهای بالا با نام «Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II» شناخته می‌شوند و در جنگ خلیج فارس خدمت کردند.

قطعات بعضی از این هواپیماها جدا می‌شوند و سایر قطعات آن‌ها تا زمانی که به آن‌ها نیاز باشد، سرجایشان باقی می‌مانند. بقیه‌ی آن‌ها کاملا نابود شده و در کوره‌های ذوب این محل بازیافت می‌شوند.

علامت‌های مربوط به بمباران جنگی در کناره‌های این هواپیمای «Rockwell B-1 Lancer» دیده می‌شود.

«نیک ورونیکو» (Nick Veronico)، نویسنده‌ی هوانوردی که از چندین مکان مشابه بازدید کرده است، در سال ۲۰۱۴ به «بی‌بی‌سی» گفت:

تا زمانی که هواپیماها پرواز می‌کند، وجود قبرستان‌های نظامی و ارتشی برای نگه داشتن سایر هواپیماها در آسمان ضروری است. هر کدام از این واحدهای ذخیره مسئولیت‌‌های گوناگونی دارند. وظایفی از قبیل نگهداری هواپیماهایی که موقتا خدمات‌رسانی نمی‌کنند، اما در آینده‌ای نزدیک به کار گرفته خواهند شد، به‌کارگیری مجدد قطعات قابل استفاده که ابتدا مورد بازرسی قرار گرفته و سپس تعمیرات اساسی روی آن‌ها انجام می‌شود و در پایان تا زمانی که یک هواپیمای فعال به آن‌ها نیاز داشته باشد، انبار می‌شوند یا اوراق کردن کامل لاشه‌ هواپیما.

چند فروند هواپیمایی باربری «Lockheed C-130 Hercules» در تصویر بالا دیده می‌شوند.

«پایگاه هوایی و فضایی موهاوی» (The Mojave Air and Space Port) در «کالیفرنیا» یکی دیگر از قبرستان‌های هواپیمای قابل توجه است. «تروی پایوا» (Troy Paiva)، عکاس هوانوردی که طی سال‌های ۱۹۹۰ تا حوالی سال ۲۰۰۰ از هواپیماهای این مکان عکس‌برداری می‌کرد، گفت:

«پایگاه هوایی و فضایی موهاوی» را در هنگام رانندگی و عبور از صحرای کالیفرنیا و از کیلومتر‌ها دورتر می‌توانید مشاهده کنید. به نظر می‌رسد ردیف‌های پشت‌سرهم از بال و دم‌ هواپیما تا کرانه‌ی افق ادامه دارند.

چند فروند از هواپیماهای «بوئینگ»، «مک دانل داگلاس» (McDonnell Douglas)، «لاکهید» (Lockheed) و «ایرباس» را می‌توان در این مکان یافت که خاک می‌خورند یا شن آن‌ها را فرسوده می‌کند.

«فرودگاه حمل‌ونقل سوترن کالیفرنیا» (southern california logistics airport) که با نام «فرودگاه ویکتورویل» (Victorville Airport) نیز شناخته می‌شود خانه‌ی صدها هواپیمای بازنشسته است و به‌عنوان یک فرودگاه لجستیک، برای استفاده‌های تجاری، نظامی و حمل‌ونقل ساخته شده. اگرچه هواپیماهای مسافربری نیز هنگامی که دیگر به کار گرفته نمی‌شوند سر از اینجا درمی‌آورند.

در سال ۲۰۰۹ گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر این که مکان نام‌‌برده در ۱۲۰ کیلومتری «لس‌آنجلس»، به‌دلیل رکود اقتصادی جهانی سریعا شروع به پر شدن کرده است. چرا که چند هواپیمایی مجبور بودند به‌صورتی بی‌سابقه پرنده‌های خود را زمین‌گیر کنند.

بازدید از این قبرستان‌‌ها معمولا بدون مجوز ویژه امکان‌پذیر نیست. اما می‌توان از «پایگاه هوایی دیویس مونتان» که بزرگ‌ترین آن‌هاست با یک تور که «موزه‌ی هوا و فضای پیما» در «توسان» برگزار می‌کند، بازدید کرد.

«فرودگاه حمل‌ونقل سوترن کالیفرنیا» در چندین فیلم از جمله «مجموع همه‌ی ترس‌ها» (The Sum of All Fears) و «جارهد»‌ (Jarhead) ظاهر شده است.

«محله‌ی هوایی پینال» (Pinal Airpark) در «آریزونا» نیز نقش قبرستانی برای هواپیماهای مسافربری را دارد. محیط این بیابان موردپسند بسیاری از خطوط هوایی قرار گرفته، چون آب‌وهوای خشک آن از خوردگی بدنه‌ی هواپیماها جلوگیری می‌کند.

خطوط هوایی «دلتا»،‌‌ «نورث‌وست»، «ایروسور» (Aerosur)، «هلنیک» (Hellenic) و «سورینام» (Surinam) همگی هواپیماهای بازنشسته در «محله‌ی هوایی پاینال» دارند.

«مرکز هوایی بین‌المللی راسول» (Roswell International Air Center) که بیشتر به‌خاطر رخدادهای مربوط به سفینه‌های فضایی شناخته می‌شود نیز چندین فروند هواپیما را در خود جای داده است.

قبرستان‌های هواپیما در خارج از مرزهای «آمریکا» نیز یافت می‌شوند. آن‌ها را در «فرودگاه آلیس اسپرینگز» (Alice Springs Airport) واقع در مناطق شمالی «استرالیا»، «فرودگاه بین‌المللی ماناس» (Manas International Airport) در «بیشکک» کشور «قرقیزستان» یا «فرودگاه تروئل» (Teruel Airport) در «آراگون»‌ کشور «اسپانیا» می‌توانید پیدا کنید.

 اگر به‌دنبال خرید بلیط هواپیما هستید، می‌توانید از طریق موتور جستجوی پرواز کجارو، بلیط ارزان هواپیما به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشنده‌های معتبر خریداری کنید.