فهرست کشورهای پذیرنده‌‏ ویزای شینگن

_{این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۲/۲۲ توسط سعیده خلیلی‌صفا به‌روزرسانی شده است.}

شینگن منطقه‌ای متشکل از ۲۶ کشور اروپایی است که به موجب آن تعدادی از کشورهای اروپایی از مرزی واحد برخوردارند و شهروندان خارج از این پیمان جهت سفر و اقامت ملزم به اخذ ویزایی موسوم به ویزای شینگن هستند. به عبارت دیگر، شهروندان کشورهای اروپایی که در حال حاضر عضو پیمان شینگن هستند، می‌‏توانند کاملا آزادانه و بدون نیاز به ویزا در این محدوده‏ سفر کنند؛ تمام کشورهای عضو شینگن قوانینی را برای کنترل گذرنامه در هنگام ورود برای شهروندان این منطقه حذف کرده‌اند.

در واقع، اگر فردی شهروند یکی از این کشورها باشد، بدون ویزا و به راحتی می‌تواند به این کشورها سفر کرده و نیازی به دریافت ویزا و مجوز برای ورود به آن کشورها نیست. برای سایر افرادی که شهروند کشورهای عضو شینگن نیستند، چنانچه بتوانند ویزای شینگن را دریافت کنند، در مدت زمان مقرر می‌توانند به تمام آن کشورها به راحتی سفر کنند. 

نکته قابل توجه اینکه ویزای شینگن دارای انواع مختلفی از جمله توریستی، دانشجویی، ترانزیت، یک یا چندبار ورود و… است که با توجه به هدف و مدت زمان سفر از طریق سفارت کشورهای منطقه شینگن صادر می‌شود. البته از ابتدای سال ۲۰۲۰ قوانین ویزای شینگن دچار تغییرات اساسی شده‌اند. تغییرات قوانین شینگن در سال ۲۰۲۰ را در کجارو بخوانید.

کشورهای عضو حوزه‌‏ شینگن 

بسیاری از کشورهای اروپایی مانند اتریش، بلژیک، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، لوکزامبرگ، مالت، هلند، نروژ، لهستان، پرتغال، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس و لیختن‏ اشتاین عضو پیمان شینگن هستند. گفتنی است تعدادی از کشورهای اروپایی مانند انگلستان و ایرلند در این پیمان عضویت ندارند و تعدادی از کشورهای عضو مانند نروژ، ایسلند، سوئیس و لیختن‌اشتاین با وجود عضویت در پیمان شینگن، عضو اتحادیه اروپا نیستند. تعدادی دیگر از کشورها مانند رومانی، بلغارستان، کرواسی و قبرس نیز درصدد پیوستن به پیمان شینگن هستند.

در مجموع، ۲۶ کشور عضو پیمان شینگن هستند که همگی در خاک قاره اروپا قرار دارند؛

• ۲۲ کشور دارای عضویت کامل،
• چهار مورد از این کشورها شامل ایسلند، لیختن اشتاین، نروژ و سوئیس عضو انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA) و طبق توافق‌نامه خاصی در شینگن عضویت دارند. این کشورها عضو اتحادیه اروپا نیز محسوب نمی‌شوند.
• موناکو، سنت مارینو و واتیکان با وجود اجازه عبور و مرور در مرزها از اعضای این پیمان محسوب نمی‌شوند.
• سه کشور مادیرا، آزور و جزایر قناری با وجود اینکه در خاک اتحادیه اروپا قرار ندارند، ولی عضو پیمان شینگن محسوب می‌شوند.
• پنج عضو دیگر اتحادیه اروپا شامل ایرلند، رومانی، بلغارستان، کرواسی و قبرس نیز عضو اتحادیه شینگن محسوب نمی‌شوند و به‌دنبال عضویت در این پیمان هستند.

تاریخچه پیمان شینگن

شینگن توافقنامه‏‌ای است که در ۱۴ ژوئن ۱۹۸۵ میان پنج‏ کشور از ده کشور ِعضو اتحادیه اروپا امضا شد. البته رسیدن به توافقی میان تمامی اعضای اتحادیه برای حذف کنترل‏‌های مرزی غیرممکن بود، به همین دلیل شینگن ابتدا خارج از اتحادیه‌‏ی اروپا صورت گرفت.

پس از پنج سال کشمکش، پیمان شینگن با طرح حذف مرزهای درونی و سیاست دوسویه‏‌ی صدور ویزا به برنامه‌‏ی اتحادیه افزوده شد. این توافق قوانین جدیدی به همراه داشت که کاملا متضاد با قوانین موجود در اتحادیه‏‌ی اروپا تا آن زمان بود.

حوزه‏‌ی شینگن نیز در ۲۶ مارس ۱۹۹۵ به صورت پراکنده شکل گرفت. نام این پیمان از روستایی کوچک به نام شینگن در لوکزامبرگ گرفته شده‏ است که توافقنامه ابتدا در آنجا امضا شد. با افزایش بیش از پیش تعداد کشورهایی که به حوزه‏‌ی شینگن وارد می‏‌شدند، مانند کشورهایی که در حال حاضر نیز برای ملحق شدن به حوزه‏‌ی شینگن کاندید می‌‏شوند، این توافقنامه و معاهدات مربوط به آن در قوانین اتحادیه‏‌ی اروپا گنجانده شده و سریعا در سال ۱۹۹۹ به اجرا در آمد.

معایب توافقنامه‏‌ی شینگن و معاهدات مربوط به آن، کنترل شدید مرزهای خارجی مشترک با کشورهای غیر اروپایی در نتیجه‏‌ی کاهش بروکراسی در میان کشورهای حوزه‏‌ی شینگن و نداشتن حقی در اصلاحات یا قانونگذاری در قانون اروپا در صورت عدم عضویت در این پیمان است. تحت توافقنامه‏‌ی شینگن، سفر از یکی از کشورهای عضو توافقنامه به دیگر کشورهای عضو بدون پاسپورت و کنترل مهاجرتی و یا هرگونه کاغذبازی‏‌های مرسوم اداری انجام می‏‌شود. البته حوزه‏‌ی شینگن و اتحادیه اروپا دو حوزه‏‌ی کاملا متفاوت هستند و نباید آن‌ها را یکسان بدانیم.

حوزه‏‌ی شینگن از ۲۲ کشور عضور اتحادیه اروپا و همچنین چهار کشور عضو اتحادیه‌‏ی تجارت آزاد اروپا (EFTA اتحادیه‏‌ای از ده واردکننده تجاری در نه کشور اروپایی یعنی اتریش، بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوییس‌ و بریتانیا) تشکیل شده است. اتحادیه EFTA به صورت غیررسمی در سال ۱۹۸۷ توسط برخی از واردکننده‏‌های بزرگ‏‌تر و سابق تشکیل شد. در سال ۱۹۹۰ این اتحادیه به رسمیّت در آمد. اتحادیه EFTA در هلند مستقر بوده و دارای نشریه‏‌ا‏‏‏ی با عنوان «Dutch Articles of Association» است.

کشورهای عضو اتحادیه‏‌ی اروپا

کشورهای کاندید و در مسیر عضویت اتحادیه‌‏ اروپا

تعدادی دیگر از کشورها مانند رومانی، بلغارستان، کرواسی و قبرس نیز درصدد پیوستن به پیمان شینگن هستند.

کاندیداهای احتمالی

شش کشور از اعضای اتحادیه‏‌ی اروپا هنوز عضو حوزه‏‌ی شینگن نیستند؛ همچنین، قلمروهای دولتی نیز هنوز عضو توافقنامه‏‌ شینگن نیستند. از شش کشوری که عضو شینگن نبوده چهار مورد شامل  بلغارستان، کرواسی، قبرس و رومانی به زودی به این پیمان خواهند پیوست؛ درحالی که دو کشور ایرلند و بریتانیا مستقل باقی می‏‌مانند (به طور کلی، قانون اتحادیه اروپا در تمامی ۲۸ کشور عضو اتحادیه معتبر است، با این حال، گاهی کشورهای عضو در رابطه با اجرای مستقل بعضی قوانین یا معاهدات اتحادیه اروپا مذاکره می‏‌کنند که در این صورت مجبور به اجرای سیاست‌‏های مشترک حوزه نیستند).

به جز کشورهای یاد شده، قلمروهای دیگری در اتحادیه اروپا هستند که هنوز عضو شینگن نشده‌اند که شامل قلمروهای فرانسوی گویان فرانسه، گوادلوپه، مارتینیک، رئونیون، مایوت، سنت بارتلمی و سنت مارتین است. از طرفی دیگر، چهار کشوری که عضو اتحادیه اروپا نبوده اما عضو EFTA هستند همراه با بیست و دو کشور دیگر اتحادیه اروپا عضو حوزه‏‌ی شینگن هستند: لیختن‏‌اشتاین، نروژ، هلند و ایسلند. شهروندان کشورهای EFTA اگرچه که عضو اتحادیه اروپا نیستند، اما به سیاست‏‌های جابجایی آزادانه صرف‏ نظر از ملیت خود احترام می‌‏گذارند. سرزمین‏‌های کوچک اروپایی مانند سن‏‌مارینو، موناکو و واتیکان که اندازه‌‏ای بزرگ‌تر از شهر و کوچک‌تر از یک کشور دارند، کنترل مرزی را لغو کرده و قانون جابجایی آزادانه که بین کشورهای عضو شینگن رایج است را پذیرفته‏‌اند؛ به این وضعیت غیررسمی (دوفاکتو) تحت قانون شینگن (یعنی لزوما در قانون مقرر نشده اما اجرا می‏‌شود) می‏‌گویند.