عهدشکنی روسیه در برجام و تایید ادعای کشورهای حوزه خلیج فارس بر جزایر سه گانه توسط مسکو برایتان عبرت نشد؟ پس سرنوشت ارمنستان را ببینید

«نیکول پاشینیان» نخست ‌وزیر ارمنستان در سخنانی بی‌سابقه که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد اعلام کرد ارمنستان دیگر دلیل محکمی برای ادامه همکاری امنیتی با روسیه ندارد. وی سیاست‌های کاخ کرملین در بحران قره‌باغ را ناکارآمد دانست و خطاب به مردم ارمنستان گفت اتحاد امنیتی با روسیه تا اینجای کار ناکارآمد بوده و اقدام‌های این کشور برای حمایت از ارمنستان «ناکافی» است.

نخست ‌وزیر ارمنستان به این میزان از حمله به روسیه اکتفا نکرد و با زیر سؤال بردن پیمان امنیتی روسیه با جمهوری‌های جدا شده از شوروی گفت: «وقتی صحبت از حفاظت از امنیت و منافع ملی ارمنستان می‌شود، دستگاه‌های نظامی-امنیتی کشورهای متحد (روسیه و دیگر کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی) ناکارآمدند». وی افزود: «برای همه در ارمنستان آشکار شده است که ابزارهای سازمان پیمان امنیت جمعی و ابزار همکاری‌ نظامی-سیاسی ارمنستان و روسیه برای حفاظت از امنیت خارجی ارمنستان کافی نیست. ارمنستان باید به همکاری با متحدانی ادامه دهد که آماده برداشتن گام‌های مقابلند و منافع ارمنستان را تضمین می‌کنند.»

این، تندترین انتقاد یک عضو شوروی سابق از روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است. البته حساب اوکراین که روسیه با تجاوز نظامی مرتکب خون‌ریزی، ویرانی و خسارت‌های شدید به آن شده، جداست. بعد از اوکراین که طبعاً به دلیل زخمی که از روسیه خورده، فریاد بلندی علیه کرملین دارد،سخنان انتقادی نخست‌ وزیر ارمنستان علیه دولت روسیه و کرملین، اعتراض بی‌سابقه‌ایست.

در عرف سیاسی و روابط بین‌الملل، با توجه به بدعهدی روس‌ها که بر خلاف پیمانی که با ارمنستان دارند حاضر نشدند از ارمنستان در برابر تهدیدهای نظامی باکو حمایت کنند، چنین دولتی غیرقابل اعتماد است. روس‌ها و مشخصاً ساکنان کرملین بارها مرتکب این قبیل بدعهدی‌ها شده‌اند و در این زمینه سابقه دارند.

همین یکماه قبل بود که رئیس واگنر را علیرغم همراهی زیادی که در جنگ اوکراین با روس‌ها کرده بود، با ساقط کردن هواپیمایش به قتل رساندند.

با ایران هم، چه در دوران تزاری، چه در دوران شوروی و چه بعد از آن، روس‌ها رفتار غیرصادقانه‌ای داشتند. اشغال بخشی از خاک ایران، ایجاد حزب توده و حمایت از آن تا مرز کودتا علیه جمهوری اسلامی از نقطه‌های سیاه کارنامه روس‌ها هستند. در جنگ تحمیلی نیز با اینکه صدام و حزب بعث عراق از حمایت کامل آمریکا و اروپا برخوردار بودند، روس‌ها نیز عهده‌دار تأمین بخش مهمی از سلاح‌های مورد نیاز آنها برای حمله به ایران و ارتکاب جنایت علیه مردم ایران بودند.

در برجام و جریان تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران نیز روس‌ها همواره براساس منافع خود عمل کردند و منافع و پر کردن جیب خود را بر مصالح ملت ایران ترجیح دادند. علاوه بر اینها، بیانیه مشترک وزیر خارجه روسیه و وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه‌گانه ایرانی و تأیید ادعای موهوم امارات درباره این جزایر آنهم در زمانی که لاف دوستی روس‌ها با ایران گوش فلک را کر کرده است، از نمونه‌های روشن غیرقابل اعتماد بودن ساکنان کرملین است کمااینکه در جنگ اوکراین نیز تلاش کردند ایران را بدنام کنند.

با توجه به پرونده سراسر بدعهدی روسیه در تعامل با کشورهای مختلف، انتقاد تند نخست ‌وزیر ارمنستان از پیمان ‌شکنی روسیه امری کاملاً طبیعی است. آنچه در این میان عجیب است درس عبرت نگرفتن سران بعضی کشورها از واقعیت‌های تلخی است که هر روز در کارنامه کرملین می‌بینند و در عین حال به روس‌ها اعتماد می‌کنند. پیمان شکنی عبرت‌انگیزی که نخست ‌وزیر ارمنستان به خاطر آن از روسیه انتقاد می‌کند آخرین شاهد بر غیرقابل اعتماد بودن روس‌ها نیست. این واقعه برای مسئولین نظام جمهوری اسلامی نیز درس مهمی به همراه دارد.

23302