عرق کردن زیاد کودک چه علتی دارد؟

روزنامه جام‌جم – پونه شیرازی: بدن ما با افزایش میزان تعریق هنگام افزایش تولید حرارت به دنبال انجام فعالیت مثل یک تمرین ورزشی به دفع حرارت مازاد و در نتیجه ثابت ماندن درجه حرارت داخلی بدن کمک می‌کند. همچنین طی تعریق، منافذ پوستی باز می‌شوند که به دفع بیشتر توکسین‌ها و مواد زائد از طریق پوست کمک می‌کند.

کوچولو‌هایی که زیاد عرق می‌کنند

به گفته دکتر اسحاقی، کودکانی که زیاد تعریق می‌کنند به دو گروه تقسیم می‌شوند:

• کودکانی که دچار افزایش تعریق اولیه هستند که یک تا ۳ درصد کل جمعیت را تشکیل می‌دهند و تنها زیر بغل و کف دست یا پایشان دچار افزایش تعریق است.
• کودکانی که دچار افزایش تعریق ثانویه هستند که شامل بچه‌هایی است که در همه قسمت‌های بدن دچار افزایش تعریق هستند که عموما مبتلا به یک بیماری زمینه‌ای مثل بیماری‌های تیروئید هستند.

تعریق زیاد با چاشنی اضطراب

در بسیاری از موارد تعریق در کودکان امری طبیعی و فیزیولوژیک در پاسخ به محرک‌های رایج محیطی از جمله اضطراب است.

این متخصص کودکان با بیان این مساله می‌افزاید: البته پوشش زیاد کودک و گرم بودن بیش از حد محیط منزل، به‌ویژه در کودکان کم‌سن‌تر در افزایش تعریق بسیار موثر است. چه بسا کودکانی به دلیل تب و تعریق نزد پزشکان کودکان مراجعه می‌کنند که از سایر جهات کاملا سالم بوده و تنها دلیل آن پوشاندن بیش از حد کودک با لبا‌س‌های ضخیم یا گرم نگه‌داشتن محیط اتاق بیش از حد طبیعی بوده است.

وی تاکید می‌کند: افزایش تعریق به‌ویژه در کف دست‌های کودکی که در وضعیت پراسترس قرار گرفته یا دچار بیماری تب‌داری شده نیز امری طبیعی است. از سوی دیگر عموما بچه‌ها متعاقب انجام فعالیت فیزیکی مثل دویدن و دوچرخه‌سواری دچار تعریق کلی در همه قسمت‌های بدن می‌شوند که عموما میزان تعریق در این موارد توسط والدین شناخته شده و طبیعی تلقی می‌شود.

ناگفته نماند که تعریق در بسیاری از عفونت‌های تب‌دار و حتی عفونت‌هایی که تب واضح و برجسته‌ای دارند نیز یکی از علائم بیماری محسوب می‌شود.

بیماری‌های متابولیک تعریق را زیاد می‌کند

پرکاری تیروئید یکی از علل مهم افزایش تعریق در کودکان است و حتی گاهی تنها علامت این بیماری است.

دکتر اسحاقی در این باره توضیح می‌دهد: گرچه ممکن است کودک در کنار این علامت، عوارضی مثل کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، اضطراب و تحریک‌پذیری زیاد را نشان دهد.

وی می‌افزاید: در کودکانی هم که دچار بیماری دیابت هستند نیز ممکن است تعریق یکی از علائم بیماری باشد، به‌ویژه زمانی‌که قند خون کودک دچار نوسانات سریع می‌شود. در کودکان دیابتیک یا علائمی مانند حجم و دفعات ادرار، افزایش تشنگی و نوشیدن آب و کاهش وزن وجود دارد.

این متخصص با اشاره به این که بیماری‌های قلبی یکی دیگر از عوامل تعریق کودکان هستند، تاکید می‌کند: البته بیشتر منظور نارسایی اختصاصی قلب است که تقریبا همواره علاوه بر تعریق، سایر علائم را نیز مانند تندی تنفس، سرفه مکرر، تنگی‌نفس به‌ویژه در حالت درازکش، عدم وزن‌گیری مناسب و خستگی به همراه دارد.

کمبود ویتامین D را بررسی کنید

یکی دیگر از بیماری‌هایی که همراه با افزایش تعریق در کودک می‌تواند باشد، کمبود ویتامین D است.

این متخصص اطفال در این باره توضیح می‌دهد: افزایش تعریق به‌ویژه تعریق ناحیه سر و گردن، در کنار سایر علائم مثل احساس خستگی و درد‌های استخوانی از علائم کمبود ویتامین D هستند. نکته قابل توجه دیگر عوارض دارویی است.

به عبارت دیگر ممکن است کودکی به دلیلی دیگر تحت نظر پزشک خود تحت درمان با دارویی باشد که تعریق از عوارض آن دارو محسوب می‌شود. بدیهی است در این موارد حتما باید با پزشک معالج مشورت کرد.

وی می‌افزاید: تعریق همراه با علائمی، چون کاهش وزن، تپش قلب، بی‌قراری و پرخاشگری، افزایش میزان خوراک یا نوشیدن آب و خستگی نامتعارف در کودک نیاز به پیگیری پزشکی دارد.

درمان تعریق زیاد

به گفته دکتر اسحاقی، با توجه به این‌که در مواردی تعریق از نوع ثانویه و به دنبال یک بیماری زمینه‌ای دیگر ایجاد می‌شود بهبود آن نیز به مداوای بیماری زمینه‌ای بستگی دارد. مثلا کودکی که دچار پرکاری تیروئید است تا زمانی که با درمان مناسب زیر نظر پزشک، عملکرد تیروئید مناسب پیدا نکند، تعریقش بهبود می‌یابد و همین‌طور در بیمارانی که دچار دیابت یا بیماری قلبی زمینه‌ای هستند.

وی تاکید می‌کند:، اما در مورد کودکانی که دچار تعریق زیاد از نوع اولیه هستند و پس از ویزیت و انجام آزمایش‌های ضروری هیچ علت زمینه‌ای برای آن کشف نشد، در صورتی که این تعریق به‌حدی باشد که مانع فعالیت‌های روزمره یا باعث بروز اضطراب در فرد شود، با استفاده از درمان‌های موضعی ممکن است بهبود یا کاهش یابد.

توجه به تغییر الگوی تعریق کودک

هر زمان والدین متوجه افزایش تعریق در کودک خود شوند حتما باید به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنند. به‌ویژه اگر الگوی تعریق کودک اخیرا تغییر کرده است. مثلا کودکی که تا به امروز فقط هنگام ورزش و فعالیت فیزیکی دچار تعریق می‌شده، مدتی است که حتی در حالت استراحت نیز زیاد عرق می‌کند. یا کودکی که فقط در ناحیه کف دست و پا دچار تعریق زیاد بوده مدتی است که تمام بدن وی دچار عرق کردن زیاد شده است.