عرضه اوراق، بورس را دچار مشکل می کند / اغلب سهم ها در کف قیمتی هستند

هوشمند نیوز – سهیل بانی؛ مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، امروز ضمن مجزا خواندن دو بازار بدهی و سرمایه، از گسترش بازار بدهی در آینده خبر داد. فردین آقا بزرگی، فعال و کارشناس باسابقه بازار سرمایه، در گفت‌وگو با هوشمند نیوز به تشریح ارتباط بین این دو بازار پرداخته و شرایط فعلی بورس تهران (خصوصا نمادهای خودرویی) را تحلیل کرد.

ارتباط تنگاتنگ بازار اوراق بدهی و بازار سهام

آقابزرگی درباره بازارهای سهام و اوراق بدهی به هوشمند نیوز گفت: بسیاری از کارشناسان حوزه بازار سرمایه، معتقدند که بازار اوراق بدهی، ربطی به بازار سهام ندارد؛ درصورتی که خریداران اوراق بدهی دولتی، نهادها، بانک‌ها، صندوق‌های بازنشستگی و دیگر افرادی هستند که به صورت دستوری این اوراق را می‌خرند.

وی ادامه داد: از سویی دیگر محل تامین منابع مالی این اوراق، فروش دارایی‌های مالی، اعم از تبدیل سایر اوراق و یا سهام است. در واقع، منابع مالی که به خریداران اوراق، در زمان سررسید پرداخت می‌شود، از محل فروش اوراق و یا انتشار آن در بازار اولیه تامین می‌شود.

آقابزرگی دو شیوه تامین مالی، جهت خرید اوراق بدهی را نام برده و اظهار کرد: گزینه اول، تبدیل اوراق بدهی به اوراق جدید در زمان سررسید و گزینه دوم؛ فروش سهام توسط حقوقی‌های مکلف به خرید اوراق است. حداقل بازتاب گسترش انتشار اوراق بدهی، این است که اشخاص حقوقی دیگر در بازار سهام فعالیتی نخواهند داشت. همانطور که امروز هم در بازار اولیه و ثانویه اوراق، حدود ۶۰هزار میلیارد تومان معاملات اوراق بدهی معامله شد. علاوه بر آن، سهامداران حقیقی نیز سهام‌های ارزنده خود را تحت تاثیر عملکرد حقوقی‌ها می‌فروشند. بنابراین بازار اوراق بدهی با بازار سهام ارتباط تنگاتنگی دارد و در حال حاضر، نهادهای ذکر شده، به دلیل تکالیفی که بر دوششان قرار دارد، در حال اداره کردن امور بازار بدهی هستند و این موضوع، دلیل اصلی کمبود نقدینگی در بازار سهام است.

این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: موضوع مهم‌تر، نرخ موثر اوراقی است که منتشر می‌شود. نرخ ۲۳ تا ۲۴درصدی اوراق، به عنوان یک بازده بدون ریسک، رابطه معکوس با نسبت قیمت به عایدی دارد و این نسبت را کاهش می‌دهد.

چالش‌های یک بازار ارزنده

آقابزرگی درمورد وضعیت فعلی بازار سرمایه ایران گفت: در حال حاضر، بازار سهام در کف قیمتی خود قرار دارد. سهم‌هایی مثل شستا، فارس و بیشتر نمادهای پتروشیمی، در نقاط قیمتی جذابی حضور دارند. عملکرد دولت و آسیب حاصل از فروش اوراق بدهی، کمی بازار سهام را به چالش کشیده است اما بازار سهام تا یک سال آینده شاهد رشد خوبی خواهد بود.

افزایش نرخ، به صنعت خودروسازی کمک می‌کند؟

وی درباره حواشی ایجاد شده، حول محور قیمت‌گذاری خودرو و تاثیر آن بر نمادهای بورسی این صنعت، گفت: در هفت ماه گذشته، بین قیمت کارخانه و بازار آزاد خودروهای ایران خودرو و سایپا، ۵۸هزار میلیارد تومان اختلاف وجود دارد. از سمت دیگر زیان انباشته صنعت خودروسازی ایران، حدود ۱۰۰هزار میلیارد تومان است که بخش عمده آن، مربوط به سایپا و ایران خودرو است. این شرکت‌ها، در دو دهه گذشته، همواره زیان‌ده بوده‌اند اما اصلاح ساختار صورت‌های مالی در سال‌ها گذشته، باعث شده که آن‌ها دیگر مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت نباشند.

آقابزرگی در پایان خاطرنشان کرد: در حالی که در تمام دنیا، تمرکز خودروسازان روی خودرو‌های برقی است و تا پنج الی ۱۰سال آینده، خطوط تولید خودرو‌های بنزینی وجود نخواهند داشت، ما درگیر افزایش یا عدم افزایش نرخ خودرو‌ها هستیم. صنعت خودروسازی ایران، هر چقدر هم افزایش نرخ داشته باشد، به واسطه وضع تعرفه‌ها، عوارض و کسوراتی که مبدا و مقصد آن‌ها مشخص نیست، برای سهامداران، سودی نخواهد ساخت. بزرگ‌ترین مشکل این صنعت، اختلاف قیمت محصول کارخانه و بازار آزاد است. از آن‌جایی که عده زیادی، از این رانت بهره‌مند می‌شوند، تلاش‌ها برای یکسان سازی نرخ فروش، به سرانجام نمی‌رسد.