عجایب هفتگانه جهان بناهای باشکوه و عظیمی هستند که هر یک از آنها شاهدی بر نبوغ و سختکوشی بشر در اعصار گذشته و حال محسوب میشود. هر یک از عجایب هفتگانه دارای داستانی و ویژگی منحصربهفرد هستند و قدرت و علم انسانهای باستان را یادآور میشوند. در ادامه به معرفی این بناهای خارقالعاده خواهیم پرداخت.
هرآنچه باید درباره عجایب هفتگانه جهان بدانید:
عجایب جهان هستی
بناها و اماکن بسیار شگفتانگیزی در سراسر جهان وجود دارد که برخی از آنها دانش ما را از نظر تاریخی و علمی به چالش میکشند و ما را به فکر فرو میبرند. برخی از بناهای عجیب موجود در دنیا، علاوه بر ظاهری متفاوت و شگفتانگیز، از رازهای نهفته و داستانهای جذابی هم برخوردارند که موجب شگفتی همه خواهد شد. این بناها که با عنوان عجایب هفتگانه جهان شناخته میشوند به دو گروه قدیم و جدید تقسیم میشوند.
جالب است بدانید که انتخاب عدد هفت برای عجایب هفتگانه جهان جدید و قدیم، برای آن است که یونیان این عدد را نماد کمال و فراوانی و همچنین نشانگر پنج سیاره شناخته شده دوران باستان بههمراه خورشید و ماه میدانستند.
عجایب هفتگانه جهان قدیم
به هفت اثر معماری و مجسمهسازی دوران باستان، عجایب هفتگانه گفته میشود. نام این هفت اثر در قرن دوم قبل از میلاد توسط «انتیپاتر صیدایی» در یک کتاب ثبت شد. تمام عجایب هفتگانه در زمانی که نام آنها در کتاب موردنظر ثبت شد، سالم بودند. هرم بزرگ جیزه، باغهای معلق بابل، معبد آرتمیس، تندیس زئوس، آرامگاه هالیکارناسوس، غول رودس و فانوس اسکندریه تشکیلدهنده عجایب هفتگانه جهان قدیم هستند.
۱. هرم بزرگ جیزه ؛ عجیب و پر راز و رمز
منبع عکس: daily news egypt، نام عکاس: نامشخص
هرم بزرگ جیزه را میتوان بهعنوان یکی از عجیبترین و منحصربهفردترین سازههای جهان، آن هم جهان باستان (۲۵۶۰ سال قبل از میلاد) معرفی کرد. ساخت هرم بزرگ جیزه به دستور خوفو یا خئوپس آغاز شد و چیزی در حدود ۲۰ سال، طول کشید.
ارتفاع این هرم معادل ۱۴۶.۵ متر بوده و پوشش بیرونی هرم جیزه از سنگ آهک است؛ سنگ آهک در بازتاب نور آفتاب، نقش مهمی داشت و این مسئله باعث درخشش هرم در بیابان مصر میشود. مهمترین مصالح مورد استفاده برای ساخت هرم جیزه را میتوان بلوکهای سنگی بزرگی دانست که وزن متوسط آنها معادل ۲٫۵ تن است. هنگامی که سطح تجهیزات زمان ساخت هرم و کار عظیمی که انجام شده در نظر گرفته شود، واقعا مجذوب عظمت تلاش کارگرانی خواهید شد که باعث شدند نام هرم جیزه در آغاز لیست عجایب جهان قرار داشته باشد.
یکی دیگر از مسائل عجیب این هرم بزرگ مصر، قطعا سنگ گرانیت موجود در اتاق پادشاه خواهد بود که وزن آن معادل ۲۵ تا ۸۰ تن است؛ گفته میشود که این سنگ گرانیت از ۸۰۰ کیلومتر دورتر از مکان هرم جیزه، تهیه و حمل شده است. همچنین فضای داخل این هرم شامل بخشهای مختلفی است که میتوان در میان آنها به اتاق ملکه، گالری بزرگ، حفره بزرگ و اتاق پادشاه اشاره کرد.
۲. باغهای معلق بابل
منبع عکس: national geografic
این اثر به دستور بختالنصر دوم و در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شده و یک هدیه از سوی او به همسرش، یعنی آمیتیس بوده است؛ همسر بختالنصر، شاهزاده ماد بود و پس از ازدواج بهسمت بابل رفت؛ اما بهدلیل تفاوت اقلیم (آب و هوای خشک بینالنهرین) بیمار شد. در حقیقت بیماری آمیتیس بهدلیل ترک دیار و آبوهوای فوقالعاده محل تولدش بود که همین مسئله سبب شد تا بختالنصر بهمنظور بازگشت سلامتی آمیتیس، دستور ساخت باغهای معلق بابل را بدهد.
البته برخی از مورخان هم درباره وجود این باغ، تردید دارند؛ آنها بر این باورند که وجود باغهای معلق بابل، نتیجه تخیل سربازان اسکندر مقدونی هنگام بازگشت از بابل به یونان بوده است. در حقیقت سربازان روایتهای خود را برای هموطنان خود بیان کرده و شاعران هم از توصیف آنها بهره برده و تصوراتی عجیب را به وجود آورند.
بختالنصر علاقه زیادی به ساخت بناهای عجیب داشت و همین مسئله هم به واقعیت داشتن باغهای معلق بابل، دامن میزند. با اینکه اطلاعات مختلفی توسط محققان پیرامون ابعاد این باغ ذکر شده، درمجموع میتوان باغهای معلق بابل را یکی از باغهای شگفتانگیزی عنوان کرد که کوهی مصنوعی و سرسبز بوده است.
۳. معبد آرتمیس
منبع عکس: found the world، نام عکاس: نامشخص
معبد آرتمیس از مهمترین و جذابترین عجایب هفتگانه قدیم است که به افتخار الهه آرتمیس و ۵۵۰ سال قبل از میلاد ساخته شد. این معبد در افسوس واقع در نزدیکی شهر ازمیر ترکیه قرار دارد. معبد آرتمیس دارای ۱۲۷ ستون ۱۸ متری است که در چهار ردیف کنار هم قرار داشتند. در مرکز معبد، مجسمه ۱۵ متری آرتمیس قرار داشت که از جنس طلا و عاج ساخته شده بود. همچنین این مجسمه توسط مشعل، همواره شعلهور و روشن بود.
در سال ۲۶۲، معبد آرتمیس در نتیجه حمله گاتها ویران شد و بقایای آن هم توسط مسیحیان به نابودی کشیده شد. بقایایی که در حال حاضر از معبد مشاهده میشود، فقط چند قسمت جداگانه از ستونها در کنار یک ستون کامل است. دوازده ستون باقیمانده در ایاصوفیه شهر استانبول قرار دارند و این در حالی است که محراب و سایر مجسمهها هم در لندن و در موزه بریتانیا، نگهداری میشوند.
۴. تندیس زئوس
منبع عکس: yo go culture، نام عکاس: نامشخص
یکی دیگر از عجایب هفتگانه جهان قدیم که هرودوت (مورخ معروف یونان) در فهرست خود آورده است، تندیس زئوس است. این تندیس توسط فیدیاس، تندیسساز بزرگ یونانی ساخته شد و توانست در زمره عجایب جهان هستی، نام خود را پرآوازه کند. زئوس، خدای یونانیان بوده و در المپیا، شهری مذهبی واقع در جنوب غربی یونان حضور داشت.
زئوس توسط یونانیان باستان بهعنوان پادشاه خدایان پرستش میشد و در زمانهایی خاص هم جشنهایی به افتخار او برگزار میکردند. مسابقههای ورزشی مختلفی در طول این جشنها برگزار میشود و اهمیت آنها به حدی بود که جنگها متوقف میشد تا مردم بتوانند از نقاط مختلف برای حضور در مسابقات، راهی المپیا شوند.
تندیس زئوس که آن را در فهرست عجایب دنیای واقعی هم قرار داده است، ارتفاعی معادل ۱۳ متر داشت. افراد مختلفی همانند یکی از امپراطوران رومی، سعی در جابهجا کردن تندیس داشتند؛ اما موفق به انجام این کار نشدند. البته زلزله و عوامل مختلف دیگری در تخریب این بنا نقش داشتند و میتوان گفت که هماکنون از تندیس بزرگ و باشکوه زئوس، تنها خرابههایی باقی مانده است.
۵. آرامگاه هالیکارناسوس
منبع عکس: wikiwand، نام عکاس: نامشخص
در حال حاضر ویرانههای آرامگاه هالیکارناسوس در شهر بودروم ترکیه واقع شده و در سالهای ۳۵۳ تا ۳۵۰ قبل از میلاد مسیح برای پادشاه کاریا و ساتراپ هخامنشیان ساخته شد. دلایل زیادی برای قرارگیری نام این آرامگاه در میان عجایب جهان قدیم وجود دارد که یکی از آنها را میتوان نوع معماری و ارتفاع ۴۵ متری بنا عنوان کرد.
بر اساس اطلاعات موجود، هر منطقه به غیر از پادشاهان اصلی، فرمانروایانی داشت. آرتیمیس و مازولوس، زوج فرمانروایی بودند که فرمانروایی یونان و ترکیه کنونی را در زمان هخامنشیان بر عهده داشتند. اسناد تاریخی نشان میدهد که این دو در کنار هم بهمدت ۲۴ سال، فرمانروایی کردهاند و جالب آن که در این مدت، آثار و مجسمههای زیاد و البته باشکوهی را بنا نهادند.
هنگامی که مازولوس از دنیا رفت، آرتیمیس از شدت ناراحتی زیاد، دستور داد تا بهترین معماران یونانی جمع شوند و بزرگترین آرامگاه جهان را برای او بنا کنند. آرامگاه هالیکارناسوس را میتوان اثری جذاب از عشق آرتیمیس به همسرش هم به حساب آورد.
آرامگاه هالیکارناسوس بهشکل مکعب ساخته شده و در هر ضلع آن هم ۱۰ ستون قرار گرفته است. طراحی جذاب این آرامگاه در کنار مجسمههایی که ساخته شدهاند، توانسته جذابیت آرامگاه را تا حد زیادی افزایش دهد. یکی از صحنههای جالبی را که در آرامگاه هالیکارناسوس مشاهده میشود، میتوان صحنههایی از جنگ میان آمازون و یونانیها دانست؛ اما نکته جالب آن است که تمام جنگجویان، بانوان بودهاند. این آرامگاه بهوسیله زلزله و البته حمله مسیحیان خشمگین رو به نابودی رفته است.
۶. غول رودس
منبع عکس: greece is، نام عکاس: نامشخص
غول رودس نام تندیس هلیوس یا همان خدای خورشید بود که در ورودی بندر شهر رودس واقع در یونان قرار داشت موضوع موقعیت مکانی سبب شد تا این تندیس به غول رودس مشهور شود. تاریخچه یونان باستان، پر از رمز و راز بوده و جذابیتهای خاص خود را دارد. در حقیقت یونان باستان متشکل از ایالتهای مختلف با قدرت محدود بود. برای نمونه جزیره رودس شامل سه ایالت دیگر با نامهای کامیروس، یالیسوس و لیندوس بوده که پس از متحد شدن در سال ۴۰۸ قبل از میلاد، توانستند قلمرو قوی را به پایتختی رودس تشکیل دهند.
طبق اسناد تاریخی این شهر از نظر اقتصادی، قوی بود و حتی با مصر باستان هم مراودات تجاری داشت. در سال ۳۰۵ قبل از میلاد، شهر رودس توسط آنتیگونیهای مقدونیه محاصره شد و قصد آنها از بین بردن مراودات تجاری رودس بود؛ اما هرگز موفق به این کار نشدند و در نهایت با قرارداد صلح و برجای گذاشتن خسارتهای شدید و جنگافزارهای گرانبها، رودس را ترک کردند.
مردم رودس با فروش غنیمتهای گرفته شده، تندیسی عظیم را در ورودی شهر ساختند که احداث آن ۱۲ سال طول کشید؛ اما یادآور مقاومت و شکستناپذیری آنها بود. البته غول رودس بهدلیل زمینلرزهای شدید، شکست و نابود شد. یکی دیگر از ویژگیهای غول رودس را میتوان ارتفاع ۳۳ متری و جنس مرمر آن عنوان کرد. تندیس هلیوس در بازی God of War 2 هم سوژه داستان بود و این نشان از شهرت عظیم آن دارد.
۷. فانوس اسکندریه
منبع عکس: ancient history encyclopedia، نام عکاس: نامشخص
کار ساخت این فانوس در قالب یک برج و به دستور اسکندر، آغاز شد و در زمان بطلمیوس دوم (جانشین اسکندر) به سرانجام رسید. یونانیها ارتفاع فانوس اسکندریه را ۲۷۲ متر عنوان کردهاند و این در حالی است که ۱۰ قرن بعد و در زمان ورود اعراب به مصر، ارتفاع ویرانههای فانوس اسکندریه، ۱۶ متر اعلام شد. با ساخت این برج، رفت و آمدها به اسکندریه افزایش یافت و به مرور زمان به یک قطب اقتصادی تبدیل شد.
عجایب هفتگانه جهان جدید
«برنارد وبر» شخصی بود که با راهاندازی یک نظرسنجی بزرگ با کنترل و مدیریت بنیاد نیو۷واندرز (New7Wonders)، تلاش کرد عجایب هفتگانه جهان را بهروزرسانی کند. با اینکه مانعی برای دریافت بیش از یک رای از هر کاربر در طول نظرسنجی تدارک دیده نشده بود، در هر صورت بیش از ۱۰۰ میلیون رای به دست آمد و نتیجه آن، موجب شکلگیری عجایب هفتگانه جهان جدید شد. نام عجایب هفتگانه جهان جدید در سال ۲۰۰۷ میلادی و در لیسبون، اعلام شد.
۱. پترا
منبع عکس: lonely planet، نام عکاس: نامشخص
پترا یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان است که در لیست میراث جهانی یونسکو نیز قرار دارد. این شهر در کشور اردن واقع شده و بناهای آن بهگونهای هستند که باور کردن ساخت آنها توسط مردم عادی با ابزارهای معمولی، بسیار سخت است. شهر پترا، محل زندگی نبطیها بهمدت بیش از ۲۰۰ سال بوده و پیشرفت آن هم نشاندهنده وضعیت اقتصادی مناسب حاکمان پترا است.
شهر پترا دارای جاذبههای مختلفی است؛ اما قصر البنت را میتوان یکی از جذابترین بناها عنوان کرد. افراد زیادی بر این باورند که بنای موردنظر توسط موجودات فرازمینی ساخته شده است. جالبتر آن که حتی مردم محلی پترا هم این حرف را تصدیق میکنند و اظهار داشتهاند که صداهای عجیبی در شب از این مکان به گوش میرسد؛ این مسئله واقعا ترسناک بهنظر میرسد و عادی است اگر هیچ توریستی به هنگام شب وارد منطقه موردنظر نشود.
تراشیدن کوهها و وجود مکانهای مختلفی همانند عبادتگاه، خزانه و سایر موارد در دل آن، سبب شده تا بازدیدکنندگان زیادی در طول سال به این مکان سفر کنند.
۲. تاج محل
منبع عکس: amazing places، نام عکاس: نامشخص
شاه جهان یکی از امپراتورهای گورکانی هند بود که بنایی را به یاد همسر ایرانی خود، یعنی ارجمند بانو بیگم با نام تاج محل بنا کرد. این بنا که نشاندهنده عشق ابدی شاه جهان به همسر خود بود، هماکنون بهعنوان یکی از عجایب هفتگانه جهان شناخته میشود. در تاریخ آمده که همسر شاه جهان در یک سفر جنگی و هنگام وضع حمل، فوت کرد و جالب آن که شاه جهان را هم در تاج محل دفن کردهاند.
تاج محل ترکیبی از معماری ایرانی و گورکانی بوده و در ساخت آن، بیشتر از ۲۰ هزار هنرمند و معمار، فعالیت داشتهاند. در حقیقت باید تاج محل را شاهکاری از هنر هنرمندان ایرانی و هندی معرفی کرد. اطلاعاتی که پیرامون ساخت تاج محل در دسترس قرار دارد، واقعا حیرتانگیز است. شاه جهان برای ساخت تاج محل در زمان خود، چیزی در حدود ۳۲ میلیون روپیه هزینه کرد که هماکنون معادل ۵۲٫۸ میلیارد روپیه و ۸۲۷ میلیون دلار آمریکا است. تاج محل را باید از نظر معماری و طراحی، فوقالعاده توصیف کرد و همین مسئله سبب شد تا نام آن در فهرست عجایب هفتگانه جهان قرار گیرد.
۳. دیوار بزرگ چین
منبع عکس: culture trip، نام عکاس: نامشخص
دیوار بزرگ چین، یکی از بزرگترین و طولانیترین معماریهای جهان شناخته میشود. توجه به این نکته که دیوار چین، ۲۱,۱۹۶ کیلومتر امتداد دارد و از مسیرهای مختلف و گاهی وقتها، صعبالعبوری گذشته است، میتواند برای هر بازدیدکنندهای حیرتانگیز باشد.
این دیوار با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر طول، فقط بهمنظور جلوگیری از حمله اقوام صحراگرد ساخته شد و افراد زیادی هم در حین ساخت آن از دنیا رفتند. در این دیوار بزرگ چین، برجکهایی وجود دارد که به فاصله ۵۰۰ متر از هم قرار گرفتهاند. حکومتهای مختلف در چین برای ساخت این دیوار، فعالیت کردند؛ اما شکل کنونی دیوار بزرگ چین متعلق به سلسله مینگ بوده که از غرب به دروازه جایو گوان (واقع در استان گانسو چین) و از شرق هم به ساحل رود یالو جیان (واقع در استان لیائونینگ) راه دارد.
۴. کولوسئوم
منبع عکس: daily sabah، نام عکاس: نامشخص
کولوسئوم یا کلوسیوم، تماشاخانهای در شهر رم ایتالیا است که از آن بهعنوان بزرگترین تماشاخانه امپراتوری رم هم یاد میکنند. ظرفیت این تماشاخانه، چیزی در حدود ۵۰ تا ۸۰ هزار نفر بوده و یکی از سرگرمیهایی که مردم برای تماشای آن به کولوسئوم مراجعه میکردند، نبردهای گلادیاتورها با یکدیگر بود. در حقیقت مهمترین تماشاکنندگان این نبردها را اشراف تشکیل میدادند. جالبتر آن که برخی از اعدامها یا رهاسازی حیوانات وحشی در کولوسئوم و نبرد گلادیاتورها با آنها هم از دیگر اقداماتی بود که بهمنظور تفریح اشراف، برگزار میشد.
با اینکه بنای کولوسئوم در فهرست عجایب جهان قرار گرفته است، اقداماتی که در آن انجام شده را نمیتوان انسانی توصیف کرد؛ بیش از یک میلیون انسان که ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفرشان، برده یا گلادیاتور بودند در کولوسئوم بهشکل فجیح، کشته شدهاند.
کولوسئوم بهصورت بیضی و با قطرهای ۱۸۸ و ۱۵۶ متر در کنار ارتفاع ۴۸ متری، ساخته شده است. کف کولوسئوم از جنس چوب بوده است و در بخش پایین آن هم اتاقها و گذرگاههایی وجود دارد که برای عبور حیوانات وحشی و تدارکات موردنیاز بهمنظور برگزاری نمایشهای مرگ، استفاده میشد.
شاید ذکر جمله معروف سنت بید هم درباره کولوسئوم خالی از لطف نباشد:
تا زمانی که کولوسئوم استوار است، رم هم استوار است. زمانی که کولوسئوم سقوط کند، رم هم سقوط خواهد کرد و اگر رم سقوط کند، دنیا سقوط خواهد کرد.
۵. ماچو پیچو
منبع عکس: national geografic، نام عکاس: نامشخص
ماچوپیچو یکی دیگر از عجایب هفتگانه جهان است که در پرو واقع شده و در دوره اینکاها ساخته شده است. هدف از ساخت این شهر در ارتفاع ۲۳۰۰ متری از سطح دریا، آن هم در کوههای آند کشور پرو بهمنظور توانایی مقابله با دشمنان و در امان ماندن از هرگون هجوم مهاجمان انجام شده است. وجود تاسیسات مختلف همانند سیستمهای آبرسانی فوقالعاده که هنوز هم دانشمندان نمیتوانند توضیحاتی را پیرامون چگونگی ساخت آنها ارائه دهند، از مهمترین ویژگیهای شهر ماچوپیچو است.
مهندسی سازههای شهر ماچوپیچو بهگونهای است که در برابر زلزله از مقاومت قابل قبولی برخوردار بودند. در حقیقت سنگهای به کارگیری شده در ساخت خانهها، قابلیت رقصان دارند و با اینکه زمان زلزله، تکان خواهند خورد؛ اما مجددا بدون ریزش به حالت اولیه خود بازخواهند گشت. این موضوع سبب شده تا دانشمندان و پژوهشگران، نتوانند پاسخ مناسبی را پیرامون چگونگی ساخت و مهندسی جذاب این شهر توسط اینکاها، ارائه دهند. تمام این موارد موجب شد تا نام شهر ماچو پیچو در فهرست عجایب هفتگانه جهان قرار گیرد.
۶. چیچن ایتزا
منبع عکس: tripsavvy، نام عکاس: نامشخص
یکی از آثار باستانی متعلق به تمدن مایا که واقع در کشور مکزیک بوده و در فهرست عجایب هفتگانه جهان جدید هم قرار دارد، چیچن ایتزا است. چیچن ایتزا، مکانی برای قربانی کردن انسان و تقدیم آنها به خدای باران مایاها، چاک، بوده است؛ هنوز هم بقایای انسانهای قربانی شده در معبد چیچن ایتزا یافت میشود.
چیچن ایتزا را میتوان بهعنوان یکی از مشهورترین مناطق باستانشناسی کشور مکزیک معرفی کرد و جالب آن که در سال ۲۰۱۶ میلادی، موفق شد آمار ورود بیش از دو میلیون گردشگر را ثبت کند که در نوع خود، فوقالعاده است. در این محوطه باستانی، بناهای سنگی زیادی وجود دارد که از آنها بهعنوان قصر، حمام، مغازه یا موارد مشابه استفاده میکردند. همچنین وجود دو چاه بزرگ آب هم نظر گردشگران را به خود جلب میکند؛ از این گودالهای عمیق برای تامین آب موردنیاز زندگی استفاده میکردند. چیچن ایتزا بهدلیل نوع بناهایی که در زمان خود، خاص بودهاند و در حال حاضر هم جذابیت زیادی دارند، توانست در فهرست عجایب جهان واقعی قرار گیرد.
۷. تندیس مسیح
منبع عکس: pandotrip، نام عکاس: نامشخص
یکی از عجایب هفتگانه جهان جدید در بالاترین بخش شهر ریودوژانیرو کشور برزیل قرار دارد. ایده ساخت تندیس مسیح برای نخستین بار توسط یک کشیش کاتولیک مطرح شد و کار ساخت آن هم در دهه ۱۹۲۰ میلادی، آغاز شد و تنها با گذشت ۱۱ سال، به اتمام رسید. آغوش باز مسیح را اینگونه تعبیر کردهاند که او، آغوش خود را برای تمام انسانها باز کرده و این تعبیر، ستودنی است.
مجسمه مسیح را باید بهعنوان چهارمین تندیس بزرگ جهان معرفی کرد و جالب آن که وزن تندیس چیزی در حدود ۶۳۵ تن است. مکان قرارگیری تندیس مسیح، جنگل ملی تیجاکا و در بالای کوه کورکوادو است؛ تندیس بهگونهای قرار گرفته که گویی بر تمام شهر ریودوژانیرو و طبیعت اطراف آن، اشراف کامل دارد.
با اینکه هزینه کامل ساخت تندیس از طرف جامعه کاتولیک کشور برزیل تامین شد، هماکنون از آن بهعنوان نماد این کشور یاد میکنند. جالب است بدانید سنگهای موردنیاز برای ساخت این تندیس از کشور سوئد تهیه شده است. با اینکه اتفاقات زیادی همانند خرابکاری یا طوفان منجر به آسیبدیدگی تندیس شد، فرایند بازسازی آن به سرعت انجام گرفت و همین مسئله در باقی ماندن اثر، نقش زیادی داشته است. این مکان، همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جلب میکند و این مسئله سبب شد تا در سال ۲۰۰۳ میلادی و در مسیر صعود به این نقطه از کوه کورکوادو، پله برقی و آسانسور نصب شود.
آیا تاکنون موفق به بازدید از هر یک از این عجایب هفتگانه شدهاید؟ تجربه بازدید خود را در بخش دیدگاهها با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰