طوفان‌الاقصی چگونه سازش ریاض ـ تل‌آویو را به‌هم زد؟

چند روز پیش از آغاز عملیات طوفان الاقصی مصاحبه‌ای از «محمد بن‌سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی از شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز پخش شد که توجه بسیاری را به خود جلب کرد.

«برت بر» مجری مشهور فاکس‌نیوز در سواحل دریای سرخ و جزیره «سنداله»، اولین پروژه در طرح بلندپروازانه «نیوم»، روبروی بن‌سلمان نشست و از او برای اولین بار درباره عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی پرسید.

لحن بن‌سلمان به گونه‌ای بود که ۲ طرف در آستانه توافق هستند و فاصله زیادی تا اعلام خبر آن ندارند. او گفت ریاض و تل‌آویو در حال حرکت پیوسته به سمت عادی‌سازی روابط هستند و «هر روز به آن نزدیک‌تر می‌شوند».

ولی‌عهد سعودی گفت: «موضوع فلسطین برای ما بسیار مهم است. ما باید این بخش را حل‌وفصل کنیم و تاکنون راهبرد مذاکراتی خوبی داشتیم. باید ببینیم به کجا می‌رسیم. امیدواریم به جایی برسیم که فلسطینی‌ها زندگی راحتی داشته باشند و اسرائیل هم یک بازیگر در منطقه خاورمیانه باشد».

تلاش‌های آمریکا و شروط ریاض برای سازش

این اظهارات پس از آن عنوان شد که پس از چندین بار سفر مقام‌های صهیونیست به عربستان برای شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی، آمریکا تلاش‌های گسترده‌ای را برای عادی‌سازی روابط ریاض-تل‌آویو به کار بسته و «برت مک‌گورک» هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی کاخ سفید، «آموس هوکشتاین» مشاور ارشد رئیس‌جمهور آمریکا و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید را بارها روانه ریاض و جده کرده بود.

با این حال، ریاض برای موافقت با عادی‌سازی، مجموعه‌ای از شروط را مطرح کرده است که آمریکا و رژیم صهیونیستی باید به آن‌ها عمل کنند.

رسانه‌ها می‌گویند «شروع روند سیاسی با فلسطینی‌ها و تشکیل کشور مستقل فلسطین، توافق دفاعی با آمریکا و ضمانت‌های الزام‌آور واشنگتن برای محافظت از عربستان و همچنین امکان غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان» از جمله شروط ریاض برای سازش با تل‌آویو است.

سابقه شروط ریاض برای تل‌آویو برای عادی‌سازی روابط به سال ۲۰۰۲ بازمی‌گردد. ملک عبدالله، پادشاه وقت عربستان «ابتکار صلح عربی» را در نشست سران کشورهای عربی ارائه کرد و ۲۲ عضو آن از جمله فلسطین، طرح را پذیرفتند.

طبق این طرح اگر رژیم صهیونیستی حقوق فلسطینیان را محقق کرده و با رعایت قطعنامه‌های بین‌المللی در ارتباط با اراضی فلسطینی و مردم فلسطین امکان تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرزهای پیش از جنگ سال ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی را فراهم کند، تمامی کشورهای عربی آماده عادی‌سازی رابطه با این رژیم خواهند بود؛ با این‌حال هیچ کابینه‌ای در تل‌آویو تن به این خواسته ندادند.

توقف قطار عادی‌سازی

پس از مصر و اردن که در سال‌های ۱۹۷۹ و ۱۹۹۴ روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی‌سازی کردند، کشورهای امارات، بحرین، سودان و مراکش هم در سال ۲۰۲۰ سازش با تل‌آویو را اعلام کردند.

پس از توافقات سال ۲۰۲۰ سران آمریکا و رژیم صهیونیستی از به راه افتادن «قطار عادی‌سازی» صحبت می‌کردند اما مخالفت افکار عمومی کشورهای مسلمان این روند را متوقف کرده است.

آمریکا تلاش فراوانی را برای همراه‌کردن عربستان سعودی، کویت، عمان، لیبی و همچنین کشورهای پرجمعیت جهان اسلام از جمله اندونزی با روند عادی‌سازی را به کار بسته اما تاکنون در این امر ناموفق بوده است.

این در حالی است که تنها یک هفته پس از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به غزه و بلافاصله پس از اولین گفت‌وگوی تلفنی بن‌سلمان و «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، رسانه‌های بین‌المللی مانند رویترز و خبرگزاری فرانسه از توقف مذاکرات عادی‌سازی خبر دادند.

رنگ‌باختن انگاره‌های وهم‌آلود با طوفان الاقصی

موضوع پیمان دفاعی و توهم دفاع آمریکا و رژیم صهیونیستی از کشوری مانند عربستان سعودی پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی از بین رفته است.

 رژیم صهیونیستی که همیشه به سیستم اطلاعاتی قدرتمند خود می‌بالید، با غافلگیری بزرگ هفتم اکتبر به‌شدت تحت فشار گرفته و تبلیغات رسانه‌ای درباره اشراف اطلاعاتی-نظامی آن هم زیر سوال رفته است.

جنگ بیش از هشت ساله عربستان و یمن هم ثابت کرد که عربستان سعودی نمی‌تواند به حمایت آمریکا تکیه کند. پهپادها و موشک‌های یمنی بارها از سامانه‌های پدافندی آمریکایی «پاتریوت» عبور کردند و خود را به پالایشگاه‌ها و فرودگاه‌های نظامی عربستان رساندند.

در بحث هسته‌ای، هنوز قصد عربستان برای حق غنی‌سازی مشخص نیست. تحلیلگران می‌گویند یک معنای آن می‌تواند شبیه رابطه هسته‌ای امارات و کره جنوبی باشد که بر اساس آن سئول راکتور هسته‌ای «براکه» را برای ابوظبی ساخته و قرار است یک‌چهارم برق آن از این طریق تامین شود.

کارشناسان دیگر اما می‌گویند عربستان سعودی به دنبال «چرخه سوخت هسته‌ای» است. در این حالت ظرفیت بالقوه ساخت جنگ‌افزار هسته‌ای دور از تصور نیست؛ اقدامی که قطعا با واکنش آمریکا و رژیم صهیونیستی به عنوان تنها دارنده سلاح هسته‌ای در منطقه غرب آسیا مواجه خواهد شد.

اکنون و با جنایات رژیم صهیونیستی و کشتار مردم فلسطین در غزه، شاید مسئله عادی‌سازی روابط عربستان سعودی با رژیم صهیونیستی حداقل به تاخیر افتاده باشد چراکه افکار عمومی جهان اسلام نمی‌پذیرند که «خادمین حرمین شریفین» دست در دست کسانی بگذارند که مجاوران قبله اول مسلمانان را به خاک و خون کشیده‌اند.

311311