طرح بیمه پژوهش؛ وعده سر خرمن یا کلیدی برای باز کردن قفلی کهنه؟

به گزارش هوشمند نیوز؛ وزیر علوم صبح روز گذشته در حالی از انتساب برند جشنواره خوارزمی و معضلات موجود پژوهشگران در این زمینه از جمله نبود بیمه پژوهشی و مالکیت فکری سخن می‌گفت و افتخارات این سازمان را در عناوینی چون کاملا مستقل، بین المللی و تاثیرگذار خلاصه می‌کرد که پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، به ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی از مردادماه ۱۴۰۰ با گذشت حدود یکسال عملکرد موثری در این زمینه نداشته و گام مهمی برنداشته است.

معاون پژوهشی وزیر علوم در این رابطه طی مصاحبه‌ای بیمه پژوهش را فعلا در حد ایده عنوان کرده بود از بررسی و مطالعه ابعاد این طرح جدید در راستای انجام آن سخن می‌گفت. 

این در حالی است که بودجه‌های پژوهشی در زمینه پژوهش‌های پایه‌ای، کاربردی، مسئله محور، برای حل یک مسئله، کمی و کیفی در موسسات تحقیقاتی جهانی سابقه طولانی مدتی در دنیا داشته و نمونه‌های بسیار زیادی برای هر فعالیت سیستماتیک خلاقانه‌ای که به منظور افزایش دانش از جمله دانش انسان، فرهنگ و جامعه انجام شده و برای ابداع کاربردهای جدید صورت گیرد در این زمینه موجود است. 

محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، در مراسم معارفه رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران که روز گذشته در محل این سازمان برگزار شد، گفت: سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران یک نهاد علمی و فناوری کاملا مستقل است که نگاه وزارت علوم‌ به آن یک نگاه ویژه است. این سازمان به‌دلیل داستن اساتید شاخص و مطرح در ابعاد بین‌المللی کاملا شناخته شده. یکی از دلایلی که این سازمان در ابعاد فراملی شناخته شده است، مدیریت جشنواره خوارزمی است. برند جشنواره خوارزمی سازمان را به یک نهاد علمی تاثیرگذار تبدیل کرده است. نکته دیگر بحث مالکیت فکری است که مجوزی که این سازمان صادر می‌کند، در محافل علمی برای ارتقا و گزینش‌های علمی بسیار مهم است. 

تاسیس پارک علم و فناوری بین المللی، آرزوی بزرگ وزیر!  

وی ضمن تاکید بر انجام ماموریت‌های بزرگ توسط این سازمان افزود: یکی از این آرزو‌ها، تاسیس پارک علم و فناوری بین المللی ایران است که به سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران واگذار شده. ایجاد این پارک در استان تهران از مصوبات سفر استانی رئیس جمهور است و استاندار تهران چندین گزینه به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع که دارای زیرساخت‌های عمرانی مانند آب و برق و گاز داشته باشد را برای این منظور در نظر گرفته است که به زودی گزینه نهایی انتخاب و مقدمات ایجاد آن آغاز خواهد شد.

معضلاتی که وزیر علوم کاری برایش نکرده است! 

زلفی گل در رابطه با معضلات پژوهش ادامه داد: با توجه به صاحب تجربه بودن سازمان پژوهش‌ها در بخش پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای، این سازمان می‌تواند به عنوان یک الگو  راهبری بخش پژوهش کشور را در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های ما بر عهده بگیرد. یک مشکلی که در این بخش داریم، نداشتن بیمه پژوهش است و این به توسعه پژوهش در کشور آسیب زده است.

وزیر علوم در اینباره ادامه داد: به طور مثال وسط قرارداد بین استاد و دانشگاه، به یکباره یکی از طرفین به هر دلیلی منصرف می‌شوند و نیاز داریم طرح‌های پژوهشی بیمه شود تا اگر یکی از طرفین نتوانستند ادامه دهند، آن پژوهش حتماً به نتیجه برسد. بحث مالکیت فکری آنچه در حال حاضر وجود دارد، شایسته جمهوری اسلامی نیست. به طور مثال فناور ما اولین بار یک محصول را تولید می‌کند، اما شرکت دیگری به خودش اجازه می‌دهد، کپی کاری کند. 

این مقام مسئول ضمن برابر دانستن مالکیت فکری با ذبح خلاقیت عنوان کرد: در خصوص بیمه پژوهش و بحث مالکیت فکری حتی اگر لازم باشد، باید لایحه‌ای به مجلس بفرستیم.

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که باتوجه به معضلات اساسی اساتید و پژوهشگران و ادعای وزیر علوم در امر انتساب برند جشنواره خوارزمی که یک جشنواره پژوهشی است و تاکید بر جنبه بین المللی کارکردهای این سازمان اما با وجود سابقه درخشان چندین و چند ساله تخصیص بودجه پژوهشی در موسسات دولتی و خصوصی تحقیقاتی در سراسر دنیا هنوز گامی در این زمینه برداشته نشده و هعمچنان نیز صرفا در حد یک ایده برشمرده می‌شود.