صنایع دستی قم، شهره آفاق و گمنام در شهر

امروز روز بیستم خردادماه روز جهانی صنایع دستی است.  به طور کلی آثار صنایع دستی مجموعه‌ای است که به‌وسیله مواد اولیه بومی با دست و ابزار مورد نیاز ساخته می‌شود. هنرهای دستی هر کشوری نسل به نسل منتقل شده تا به امروز رسیده و به نسل‌های بعدی نیز انتقال خواهد یافت. ساختن صنایع دستی ریشه در تاریخ دارد و نمی‌شود برای پیدایش آن تاریخ دقیقی را مشخص کرد اما به‌مرور زمان اشیا ساده شکل‌های پیچیده‌تر و زیباتری به خود گرفته‌اند. صنایع دستی فقط برای خرید و فروش نیستند، بلکه می‌توانیم با آن‌ها فرهنگ و تمدن را مبادله کنیم.

شاید نمونه‌های کارخانه‌ای زیادی از انواع مختلف صنایع دستی وجود داشته باشد اما در آثاری که با دست‌های هنرمندان و با ذوق و نگاه هنری ساخته شده است تفاوت‌های زیادی موجود است که در هیچ‌نمونه کارخانه‌ای و ماشینی دیده نمی‌شود و همین موضوع باعث ارزش و اهمیت محصولات دست‌ساز می‌شود.

قم یکی از شهرهای پیش رو در زمینه صنایع دستی بوده است که شناخت این مساله در توسعه و پیگیری امور مرتبط به رشد این صنایع در استان نقشی اساسی دارد.

علی رضایی، معاون صنایع دستی اداره میراث فرهنگی استان قم، در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: در استان قم ۵۲ رشته صنایع دستی فعال هستند که ۱۰ رشته آن شاخص است که منبت روی چوب، انگشتر سازی، سفال، قلم‌زنی روی مس، گلیم‌بافی، معرق و… از جمله آن‌ها است.

وی بیان کرد: صنایع دستی در استان برای مردم شناخته شده نیست همچنین موضعی جانبی در سبد خرید خانواده است به همین خاطر رونق زیادی ندارد اما با توجه به سیاست‌ها و فرهنگ‌سازی‌هایی که در حال انجام است در آینده شاهد رشد و رونق خوبی در آن خواهیم بود.

وی اظهار کرد: صنایع دستی مانند میراث فرهنگی که حافظانی دارد و مردم به آن علاقه‌مند هستند باید به عنوان یک میراث حفظ شود و بهترین کار این است که مردم از صنایع دستی حمایت کنند؛ مثلاً خریدهای جانبی، سوغات و هدیه‌های خود را به سمت صنایع دستی ببرند؛ زیرا این امر باعث می‌شود که هنرمند صنایع دستی تشویق شود و کار خود را ادامه دهد.

رضایی بابیان اینکه حدود دو هزار صنعتگر و هنرمند در حوزه ساخت انگشتر به صورت دستی در استان قم فعالیت می‌کنند، تصریح کرد: با وجود اینکه مشهد ۵ هزار تولید کننده انگشتر دارد؛ اما عنوان شهر ملی انگشتر به قم عطا شده است؛ زیرا اکثر تولیدکنندگان مشهد به صورت دستگاهی تولید می‌کنند، اما انگشتر در قم دست‌ساز است.

اقدامات استان قم برای شهرملی انگشتر

وی با اشاره به اینکه در راستای اعطای این عنوان به شهر قم سه برنامه در دستور کار قرار گرفته است، گفت: اولین برنامه احداث شهرک عقیق است که در آن فروشگاه، آموزشگاه، کارگاه تولیدی و دانشگاه علمی و کاربردی در رابطه انگشتر سازی جانمایی می‌شود.

معاون صنایع دستی اداره میراث فرهنگی استان قم ادامه داد: طرح اولیه آن برای گرفتن ۱۰ هکتار زمین به استانداری داده شده است و در حال گذراندن مراحل اداری است که به نظر می‌رسد مراحل ساخت‌وساز آن نیز حداقل چهار تا پنج سال طول بکشد.

وی در رابطه با راه‌اندازی بازارچه صنایع دستی اظهار کرد: بازار شمسه در صحن حرم حضرت معصومه (س) که در حال حاضر کاربری زیادی ندارد برای تبدیل شدن به بازارچه صنایع دستی در نظر گرفته شده است و با انجمن انگشترسازان نیز گفت‌وگوهایی صورت گرفته است که حدود ۲۰۰ مغازه در آنجا خریداری شود تا آنجا تبدیل به بورس انگشتر شود.

رضایی اضافه کرد: در حال حاضر پاساژ الغدیر و مغازه‌های اطراف حرم حضرت معصومه (س) به صورت پراکنده به فعالیت در حوزه انگشتر مشغول هستند؛ اما قرار است این کار به صورت متمرکز انجام شود که با توجه به اینکه بسیاری از مغازه‌های بازار شمسه متعلق به شهرداری و بانک شهر است، این کار به کمک بخش خصوصی و شهرداری انجام می‌شود.

معاون صنایع دستی اداره میراث فرهنگی استان قم بیان کرد: بازار کهنه نیز که اکنون کارهای مرمتی آن انجام می‌شود؛ قرار است تبدیل به بازارچه صنایع دستی شود که در آن نیز بخشی به فعالیت به انگشتری سازی اختصاص داده می‌شود.

پاساژ شمسه به سرنوشت پاساژ زمزم دچار نمی‌شود

وی عنوان کرد: پاساژ زمزم نیز مدتی به هنرمندان صنایع دستی اختصاص داشت؛ اما به دلیل اینکه ترددی نداشت موفق نبود و هنرمندان جمع کردند؛ اما مسئله در بازار شمسه متفاوت است و علت رونق نداشتن بازار شمسه این است که قرار بوده است که در طبقه منفی (پارکینگ به بازار) پله برقی نصب شود تا مسافرین به سمت پاساژ هدایت شوند؛ اما به دلیل مشکلاتی این امر کامل انجام نشده بود که اکنون قرار است ابتدا این موضوع حل شود و بعد در اختیار انگشترسازان قرار بگیرد.

رضایی بابیان اینکه برای تحقق یک امر نیاز به همکاری جمعی است و میراث فرهنگی به تنهایی نمی‌تواند مشکلی را پیگیر کند، گفت: اگر متولی بازار کهنه فقط میراث فرهنگی بود بی درنگ آنجا تبدیل به پیاده راه می‌کردیم اما بخش بزرگی از این امر به عهده ترافیک شهری، راهنمایی رانندگی، اوقاف و…است به همین خاطر این اتفاق سریع رخ نمی‌دهد؛ زیرا به دلیل منازل مسکونی که در آن جا وجود دارد برای تردد مشکلاتی را ایجاد می‌کند که باید با ارگان‌های دیگر همکاری شود به همین خاطر حصول توافقات نیاز به زمان دارد.

معاون صنایع دستی اداره میراث فرهنگی استان قم ادامه داد: بخشی از آن در مالکیت شخصی است که تغییر و تحولات آن نیاز به همت و همکاری مردم دارد؛ برای مثال بخشی از مغازه‌ها به کارهای نجاری مشغول هستند که باید قانع شوند تا تغییر شغل بدهند و وارد صنایع دستی شوند.

انتهای پیام