صعود بورس با محرک نفتی

 افزایش بهای جهانی نفت و گاز اثر خود را بر بورس تهران نیز به‌جا گذاشت تا نماگر اصلی تالار شیشه‌ای که طی هفته‌های اخیر رو به نزول گذاشته و با عقبگرد بیش از ۱۰‌درصدی از سقف اخیر خود به فاز اصلاحی فرو رفته بود، بار دیگر خودی نشان دهد و بیشترین رشد روزانه در ۹ روز کاری اخیر را تجربه کند.

هر‌چند فضای معاملات بازار چندان پررونق نبود اما تعادلی نسبی در دادوستدها مشاهده می‌شد. عرضه و تقاضا همپای یکدیگر حرکت کردند تا ارزش معاملات خرد سهام نسبت به روزهای گذشته کمی افزایش یابد و سهامداران خرد نیز هرچند کم‌مقدار اما به زمین خرید سهام بازگردند. رشد بهای نفت و گاز در بازارهای جهانی و همزمان با آن رکوردزنی دلار در سال ۱۴۰۰ از مهم‌ترین دلایل بازگشت بورس به مسیر صعودی بود.

متغیرهایی که طی هفته‌های گذشته نگرانی از کاهشی شدن آنها موجب خروج بخشی از سرمایه‌های حقیقی از گردونه معاملات سهام شده بود اما حالا به‌نظر می‌رسد بخش مهمی از این نگرانی‌ها مرتفع شده و می‌توانیم شاهد بازگشت آرام سرمایه‌هایی باشیم که در انتظار ورود مجدد به گردونه معاملات سهام در کف حساب کار‌گزاری‌ها و صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری پارک‌شده بودند.

 نفت و گاز؛ محرکی برای بورس

معاملات آخرین روز کاری هفته با رشد ۸۱/ ۰‌درصدی نماگر اصلی تالار شیشه‌ای سپری شد تا این شاخص با ثبت بیشترین رشد روزانه (درصدی) در ۹ روز کاری اخیر، تا محدوده یک میلیون و ۴۳۷ هزار واحد پیشروی کند. در معاملات روز گذشته بورس تهران، این سهام زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی بودند که اهرم صعود شاخص‌کل سهام شدند.

بحران جهانی گاز و در کنار آن اختلال در عرضه نفت سبب شده تا در روزهای اخیر شاهد سقف‌شکنی نفت و گاز در بازارهای جهانی باشیم. روز سه‌شنبه بود که نفت برنت توانست از ۸۰ دلار بر هر بشکه عبور کند و به بالاترین قیمت از اکتبر ۲۰۱۸ یعنی حدود سه سال گذشته برسد. رشدی که البته تحلیلگران معتقدند در زمستان ادامه خواهد یافت و مهم‌ترین دلیل آنها نیز  اختلال در عرضه به‌دلیل توفان‌های آیدا و نیکولاس در آگوست و سپتامبر و کندی بازگشت تولید اوپکی‌ها بوده که از روند رشد تقاضا عقب مانده است.

در مقابل شاهد افزایش تقاضا برای سوخت هستیم. ریکاوری مصرف نفت از شیوع سویه دلتا زودتر از چیزی که انتظار می‌رفت، رخ داده و از سوی دیگر، بحران انرژی جهانی از جمله گاز و زغال‌سنگ بر تقاضای نفت هم اثر می‌گذارد چراکه در صورت نبود آنها، سوخت مایع تنها راه‌حل تامین انرژی خواهد بود. گلدمن‌ساکس که پیش از این برای فصل چهارم سال ۲۰۲۱، بهای نفت را ۸۰ دلار بر بشکه برآورد کرده بود، در روزهای گذشته تخمین خود را به ۹۰ دلار افزایش داده چراکه معتقد است ریکاوری تقاضای قوی و اختلال در عرضه قیمت‌ها را بالاتر خواهد برد.

در این میان با تشدید محدودیت‌های عرضه گاز، قیمت‌ها در زنجیره در حال تغییر است. آمار غیر‌رسمی حاکی از آن است که نرخ متانول CFR چین، ۲۰ دلار دیگر صعود کرده و به مرز ۳۸۰ دلار در هر تن رسیده است. در سراسر دنیا کمبود گاز طبیعی شروع به ‌بغرنج‌کردن وضعیت انرژی کرده است. احتمال زمستان سردتر از معمول و در کنار آن تابستان گرم امسال سبب افزایش تقاضای گاز برای تولید برق شده است و احتمالا امسال زمستان بحرانی مشترک جهان را فرامی‌گیرد.

آمارها نشان می‌دهد قیمت گاز هاب TTF هلند به‌عنوان شاخص گاز اروپا روز چهارشنبه با رشد ۵‌درصدی به ۸۴ یورو در هر مگاوات ساعت رسیده است. داده‌های اینترکانتیننتال اکسچنج (آی‌سی‌ای) نیز نشان می‌دهد قیمت گاز اروپا در معاملات سه‌شنبه، برای اولین‌بار در تاریخ از هزار دلار برای هر هزار متر‌مکعب بالاتر رفت و رکوردی تاریخی از خود به‌جای گذاشت. رشدی که در دادوستدهای روز گذشته نیز ادامه یافت و پیش‌بینی می‌شود با احتمال کاهش صادرات روسیه ادامه‌دار شود. خبری که البته می‌تواند برای زیرمجموعه‌های گروه محصولات شیمیایی خوشحال‌کننده باشد. دیروز شاهد تقاضای محسوس برای خرید سهام این صنعت بودیم‌ به‌طوری که روز چهارشنبه یک‌پنجم از کل ارزش معاملات خرد سهام به نمادهای پتروشیمی اختصاص پیدا کرد و حقیقی‌ها نیز با اختلاف بیشترین خالص خرید خود را در سهام مذکور ثبت کردند تا جوی مثبت بر نماگرهای بورسی حاکم شود.

 نگاه بورس‌بازان به بازار ارز

دلار که ۶ شهریورماه توانسته بود مرز ۲۸ هزار تومانی را به‌طور موقت پشت‌سر بگذارد، دیروز مجددا به این کانال صعود کرد و با معامله در رقم ۲۸ هزار و ۲۹۰ تومان (طی ساعات معاملاتی بورس) در بیشترین سطح سال‌جاری قرار گرفت.

شنیده‌ها از بروز اختلاف میان ایران و آژانس انرژی اتمی؛ اصلی‌ترین دلیل رشد نرخ دلار در معاملات روز گذشته عنوان می‌شود. روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی با اعلام آنکه «اصرار آژانس برای نصب دوربین در مکان‌هایی که در اثر عملیات تروریستی صدمه دیده است را نمی‌پذیریم» حجت را تمام کرد و موجبات صعود نرخ ارز فراهم آمد.

پربیراه نیست اگر بگوییم مهم‌ترین عامل نزول قیمت سهام در هفته‌های اخیر، نگرانی بورس‌بازان از کاهش نرخ دلار در صورت احیای برجام بود. سهامدارانی که با درک درست از میزان اثر‌گذاری نرخ ارز بر سودآوری بازاری که حدود ۶۰‌درصد از ارزش کل آن در اختیار شرکت‌های صادرات‌محور است، به بیش‌واکنشی به احتمالات پرداخت و بیش از ۱۰‌درصد از ارزش خود را تنها طی ۲۰ روز کاری از دست داد. حالا در صورت حفظ کانال ۲۸هزار تومان اما به‌نظر می‌رسد بخش مهمی از این نگرانی‌ها مرتفع شود و شاهد بازگشت آرام سرمایه‌هایی باشیم که در انتظار ورود مجدد به گردونه معاملات سهام در کف حساب کار‌گزاری‌ها و صندوق‌های سرمایه‌‌گذاری پارک‌شده بودند.

 بورس در انتظار بازگشت حقیقی‌ها

روز گذشته تالار شیشه‌ای شاهد ورود بازیگران خرد به زمین خرید سهام بود، به این ترتیب دادوستدهای روز چهارشنبه بورس تهران با جابه‌جایی سهامی به ارزش ۸۸ میلیارد و ۶۹۸ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی همراه شد.

در این میان همان‌طور که اشاره شد زیرمجموعه‌های گروه محصولات شیمیایی با اهرم رشد بهای جهانی نفت و گاز مورد توجه سهامداران واقع شدند. به این ترتیب دیروز پتروشیمی‌ها شاهد ثبت خالص خرید ۲۳۶ میلیارد و ۱۹۷ میلیون تومانی حقیقی‌ها بودند. پس از آن نوبت به معدنی‌ها رسید تا معاملات روز چهارشنبه را با ورود حدود ۸ میلیارد تومانی سرمایه‌های خرد به پایان برسانند. در آنسوی بازار اما بانک‌ها با خروج ۵۱ میلیارد و ۷۴۹ میلیون تومانی این دسته از بازیگران بورسی مواجه شدند.

خالص فروش سهامداران خرد در زیرمجموعه‌های فلزی بورس تهران نیز به ۲۱ میلیارد و ۶۹۴میلیون تومان رسید و پس از آن نوبت به شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی رسید تا شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۱۵ میلیارد و ۲۱۰ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی باشند. به‌نظر می‌رسد با توجه به رفع برخی از ابهاماتی که بر سر معاملات بازار سهام سایه افکنده بود، به‌مرور شاهد بازگشت سهامداران خرد باشیم که در صورت حصول این مهم رشد قیمت‌ها محتمل خواهد بود.

 بورس چهار‌شنبه از دریچه آمار

در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با رشد ۸۱/ ۰‌درصدی همراه شد، از ۳۴۳ نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۱۷۲ سهم (۵۰درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۶۵ سهم (۴۰ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۴۸ نماد (۱۴ درصد) صف خریدی به ارزش ۲۸۸ میلیارد تومان تشکیل دادند‌ اما در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در ۱۴ نماد بورسی (۴ درصد) به ارزش ۱۶۳ میلیارد تومان بودیم.

در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس رشد ۴۸/ ۰درصدی را ثبت کرد، ۱۴۱ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۶۷ سهم (۴۸ درصد) مثبت و ۷۴ سهم (۵۲ درصد) منفی بود. در این بازار ۲۲ نماد (۱۶ درصد) صف خریدی به ارزش ۲۰۵ میلیارد تومان تشکیل دادند اما ۱۱ نماد (۸ درصد) نیز با صف فروشی به ارزش ۱۳۴ میلیارد تومان مواجه شدند. بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۲۸ نماد بود. در این میان ۴۹ سهم (۳۸ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۷۷ سهم (۶۰ درصد) در محدوده منفی بودیم.

در این بازار نیز ۳۷ نماد (۲۹ درصد) صف خریدی به ارزش ۱۳۹ میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۳۹ نماد (۳۰درصد) با ارزشی بالغ بر ۱۸۳ میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد. ارزش معاملات خرد سهام نیز در این روز کمی افزایش یافت و برای سهام بورسی به ۴۷۶۸ میلیارد تومان رسید تا رشد ۲۶‌درصدی نسبت به روز سه‌شنبه را حکایت کند. در فرابورس ایران نیز سهامی به ارزش ۱۷۶۰‌‌میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت که افزایش روزانه ۱۶‌درصدی را نشان می‌داد.