شکواییه چیست و آموزش تنظیم آن

وقتی جرمی علیه ما رخ می دهد، شکواییه اولین قدم برای پیگیری قانونی است.

بسیاری از افراد با تفاوت بین شکواییه و دادخواست آشنا نیستند، که به صورت خلاصه بگوییم شکواییه برای جرایمی که دارای مجازات است، می باشد و دادخواست برای زمانی که شما قصد دارید شکایت حقوقی کنید.

شکواییه چیست؟

قبل از ورود به نحوه تنظیم شکواییه، لازم است ابتدا درک درستی از آن داشته باشید. شکواییه یا شکایت نامه، نوشته ای است که شما به عنوان شاکی برای رسیدگی به دعوای کیفری خود ، باید به مراجع قضایی ارائه دهید.

طبق ماده 68 قانون آیین دادرسی کیفری، شکواییه باید با رعایت تشریفات قانونی نوشته شود. تجربه قضات و وکلا نشان داده که دقت در تکمیل اطلاعات درخواستی، نقش مهمی در رسیدگی به شکایت دارد.

توجه کنید که هرچه اطلاعات ارائه شده در شکواییه کامل تر و دقیق تر باشد، احتمال رد شدن آن از سوی مرجع قضایی کمتر است.

چگونه تنظیم شکواییه را خودمان انجام بدهیم؟

تنظیم شکواییه می تواند به دو روش انجام شود: استفاده از فرم مخصوص شکواییه یا نگارش در برگه معمولی. صرف نظر از روش انتخابی، اطلاعات زیر باید به دقت در شکایت نامه درج شود:

بخش اول – اطلاعات هویتی:

مشخصات کامل شاکی و متهم شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و کد ملی باید حتما نوشته شود.

اطلاعات تکمیلی مانند شغل، تحصیلات، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب و سن نیز باید ذکر شود. نشانی دقیق و اطلاعات تماس نیز را در آن قید کنید.

بخش دوم – شرح شکایت:

موضوع شکایت باید به صورت دقیق و مختصر بیان شود. تاریخ و محل وقوع جرم و میزان خسارت وارده را در آن بنویسید.

در صورت داشتن شاهد یا مدرک، نام آنها را ذکر و مدارک را هنگام ثبت شکواییه پیوست آن کنید.

اهمیت شکواییه در رسیدگی به دعاوی کیفری

در نظام قضایی ما، جرایم به دو دسته تقسیم می شوند که همین دو تفاوت باعث می شود، روند رسیدگی به کلی تغییر کند :

جرایم قابل گذشت:

در جرایم قابل گذشت، تعقیب کیفری تنها در صورت شکایت شاکی شروع خواهد شد. شاکی می تواند در هر مرحله از دادرسی، با گذشت خود روند رسیدگی را متوقف کند. به عبارتی، سرنوشت پرونده به تصمیم شاکی بستگی دارد.

جرایم غیرقابل گذشت:

در جرایم غیرقابل گذشت، شکایت شاکی تنها یکی از راه های شروع تعقیب کیفری است. مراجع قضایی می توانند از طرق مختلف مانند:

• گزارش ضابطان دادگستری
• اعلام اشخاص موثق و مقامات رسمی
• مشاهده مستقیم توسط دادستان یا بازپرس
• اقرار متهم به جرم رسیدگی کنند.

شرایط سنی شکایت:

قانون برای طرح شکایت، سنین متفاوتی را تعیین کرده است:

• دختران: از 9 سالگی
• پسران: از 15 سالگی
• سن قانونی کامل: 18 سالگی

برای افراد زیر 18 سال، ولی یا قیم قانونی باید شکایت را مطرح کند.

تفاوت شکایت کیفری و حقوقی

در شکایت کیفری، شما باید شکواییه تنظیم کنید، اما در دعاوی حقوقی نیاز به تنظیم دادخواست دارید.

نکته مهم اینجاست که هزینه دادرسی در شکایات کیفری ثابت ولی در دعاوی حقوقی، هزینه بر اساس میزان خواسته شما تغییر می کند.

مرجع رسیدگی کننده :

دادسرا مرجع رسیدگی به شکایت کیفری است. در مقابل، دعاوی حقوقی در دادگاه های حقوقی رسیدگی می شوند و دادسرا هیچ نقشی در آن ندارد.

سبب طرح دعوی:

شکایت کیفری زمانی مطرح می شود که موضوع جنبه کیفری داشته باشد (مانند سرقت یا کلاهبرداری). اما در مواردی که موضوع صرفا جنبه حقوقی دارد (مانند مطالبه طلب)، باید از طریق دعوای حقوقی اقدام کرد.

نتیجه :

در شکایت کیفری، نتیجه با مجازات متهم و جبران خسارت همراه است. اما در دعاوی حقوقی، هدف اصلی احقاق مال یا تعهدات قراردادی است و مجازاتی ندارد.

اگر قصد دارید بدون وکیل کیفری، شکایت کیفری خود را پیگیری کنید، شما باید در جلسه دادگاه حضور پیدا کنید و به سوالات قاضی پاسخ بدهید که حتما قبل جلسه نحوه دفاع در دادگاه کیفری را یاد بگیرید که کمک زیادی به شما خواهد کرد.

هزینه تنظیم شکواییه توسط وکیل کیفری

هزینه تنظیم شکواییه توسط وکیل کیفری به عوامل مختلفی بستگی دارد که باید پیش از اقدام به آنها توجه کنید که :

• نوع و پیچیدگی موضوع شکایت
• سابقه و تجربه وکیل کیفری
• تخصص وکیل در موضوع مورد نظر
• عرف محلی و رویه معمول

موارد رایج نیازمند تنظیم شکواییه:

• توهین و افترا
• سرقت
• کلاهبرداری
• سایر جرایم کیفری

هر پرونده شرایط خاص خود را دارد و نمی توان هزینه یکسانی برای همه موارد در نظر گرفت.

از نظر ما بهترین راه، بهتر است، یک وکیل کیفری پیدا کنید و با او مشاوره حقوقی داشته باشید و در مورد هزینه ها از خودش سوال کنید.

نمونه شکواییه کلاهبرداری

بسمه تعالی

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهر]

موضوع: شکایت کلاهبرداری

با سلام و احترام،

مشخصات شاکی:

• نام و نام خانوادگی: […]
• نام پدر: […]
• شماره ملی: […]
• نشانی کامل: […]
• تلفن تماس: […]

مشخصات مشتکی عنه:

• نام و نام خانوادگی: […]
• نام پدر: […]
• شماره ملی (در صورت اطلاع): […]
• نشانی: […]

شرح شکایت:

احتراماً به استحضار می رساند در تاریخ […] متهم با [شرح مختصر نحوه کلاهبرداری] مبلغ […] ریال از اینجانب کلاهبرداری نموده است.

دلایل و مستندات:

خواسته:

با عنایت به مراتب فوق، تقاضای رسیدگی و صدور حکم مقتضی را دارم.

با تشکر

نام و نام خانوادگی

امضا و اثر انگشت

در آخر

در نظام قضایی کشورمان، دو راه برای احقاق حق وجود دارد: شکایت کیفری و شکایت حقوقی.

هر کدام از این مسیرها شرایطی دارند که در بالا به صورت کامل برایتان توضیح دادیم و به صورت خلاصه اینگونه می شود که :

وقتی حقی از شما ضایع می شود، باید بدانید کدام نوع شکایت مناسب شماست. برای مثال، اگر کسی از شما کلاهبرداری کرده، شکایت کیفری می شود ولی اگر موضوع بر سر یک قرارداد تجاری است، شکایت حقوقی برای شما گزینه بهتری است.

در نهایت سخت است برایتان هزینه وکیل بدهید، حتما یک مشاوره حقوقی کیفری داشته باشید تا مسیر را به درستی طی کنید.