سیدمحمود دعایی؛ چهره‌ای تعامل‌گرا و سازنده با همه جریان‌ها

در این مراسم که اصحاب رسانه و فرهنگ و هنر به نمایندگی از همه اقشار و نحله‌های فکری و سیاسی حضور داشتند، برخی از آنان نیز به ایراد سخن پرداختند، یک ترجیع بند مشترک، جذاب؛ زنگ‌دار و در این‌حال در فضای خط کشی شده سیاسی کشور بوی تازگی می‌داد.

همه حاضران در این مراسم از وزیر مربوطه تا مدیران مسئول وابسته به طیف‌های سیاسی این سو و آن سوی اصولگرا و اصلاح طلب، حتی نماینده سینماگران کشور بر یک ویژگی برجسته‌ از دیگر ابعاد شخصیت فکری و سیاسی‌-فرهنگی «سیدمحمود» اشاره داشته و آن‌را ستودند. این ویژگی همانا رویکرد اعتدالی و پرهیز او از خط کشی نامعقول «خودی و ناخودی» میان مردم و نحله‌های فکری -سیاسی نشسته در یک کشتی و رو در رو با سرنوشت مشترک در کشور و مردمی است که اکنون بیش از هر زمان به وفاق و همدلی نیاز دارد.

طرفه اینکه نماینده تندروترین‌های سیاسی و رسانه‌ای کشور نیز هنر مرحوم دعایی را رویکرد اعتدالی و تلاش او برای جذب و پرهیز از سیاست دفعی خواند. این استقبال از رویکرد مرحوم دعایی در حالی است که در وقت حضورش با تلخی‌های بسیار روبرو بود و از این بابت ملامت‌ها کشید. اما اگر اکنون این رویکرد اعتدالی مورد توجه و ستایش قرار دارد باید آن را به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد. در واقع بزرگترین میراث مرحوم دعایی را می‌توان همین گوهر مهجور در سپهر سیاسی – اندیشه‌گی کشور دانست که در تاریخ چهار دهه گذشته با سخت‌ترین تجربه‌ها، تهدیدها و آسیب‌ها روبرو بوده و هنوز هم از این بابت رنجور است.

مرحوم دعایی نه تنها در قامت چهره‌ای رسانه‌ای بلکه شخصیت سیاسی -فرهنگی در کارنامه‌اش، نمراتی درخشان از ایجاد رابطه تعامل‌گرا و سازنده با همه جریان‌ها و طیف‌های کنشگر دارد. در نگاه او هیچ‌کس به دلیل گرایش‌های فکری‌ منتقد، مخالف یا متفاوت با آنچه رسمی است، محکوم نیست. او براین باور بود که باید بر قدرت جذب افزود و از دافعه‌های بی‌منطق و جزم‌گرا دوری کرد. همه حاضران در مراسم یاد بود مرحوم دعایی مانند دیگر کسانی که در روزهای اخیر از منش و مرام او گفته و او را ستوده‌اند، روابط عمومی او را در قامت شخصیتی نافذ در نظام سیاسی موفق و مؤثر خوانده‌اند؛ تفاوت نمی‌کند از طیف‌های وابسته به ملی – مذهبی تا صاحبان گرایش‌های چپ و لیبرال و اصولگرا و اصلاح طلب چسبیده به پیکره حاکمیت سیاسی. جالب اینکه یکی از مدعوین مراسم یاد بود، از نقش مرحوم دعایی در کمک به ایتام و کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست گفت و او را پدر همه آن کودکانی خواند که در همه سال‌های گذشته زیر چتر حمایت او قرار داشتند. راقم این سطور که افتخار ۱۹ سال (۷۹-۱۳۶۰)شاگردی در کنار او را در روزنامه اطلاعات داشت، برای نخستین بار بود که این خبر را شنیدم و بغض گلویم شکست.

مانند دعایی بودن سخت نیست. اگر معتدل بودن تا این اندازه خوب است که طرفداران همه طیف‌های سیاسی – فکری، دعایی را به این خاطر می‌ستایند، چرا در دستور کار مشترک همه آنان قرار نمی‌گیرد؟ چرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بانی برپایی چنین مراسمی بود، در بازتاب سیاست‌ها ‌و برنامه‌هایش این رویکرد نزد مخاطبانش فهم نمی‌شود؟

اعتدال یک باور است و به ظرفیت‌هایی محتاج است که برای آن باید تمرین و ممارست کرد. اگرچه گاه به دلیل تجربه‌های تلخ، اعتدال‌گرایان نیز در بازار آشفته ممکن است وضع‌شان کساد باشد.
دعایی نامش ماندگار خواهد بود نه از این بابت که تنها مدیر مؤسسه ریشه‌داری چون اطلاعات بود، بلکه اعتدال، مردمداری و روابط عمومی‌ او به عنوان عضوی از پیکره نظام سیاسی تا همیشه در خاطره‌ها باقی خواهد ماند. روحش قرین رحمت الهی باد.

یادبود گروه نخبگان خبرآنلاین برای سید محمود دعایی