سوغات خرم آباد چیست؟ – کجارو

_{نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۷/۰۴/۱۶ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۱/۰۴ به‌روزرسانی شده است.}

خرم‌آباد، شهر آبشارهای زیبا، طبیعت بکر و سرسبز  و یکی از جاهای دیدنی استان لرستان، محلی مناسب برای سفر در روزهای گرم تابستان است. خرم‌آباد بیست و سومین شهر پرجمعیت ایران است و به‌عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران شناخته می‌شود. خرم‌آباد یکی از شهرهای مهم عصر ساسانی بود و مهم‌ترین اثر تاریخی به‌جای مانده در خاک این شهر سرسبز، قلعه فلک الافلاک است. در این مطلب به سراغ سوغاتی‌های خوشمزه و صنایع‌دستی زیبای خرم‌آباد رفته‌ایم تا بیشتر با آن‌ها آشنا شویم، با ما همراه باشید:

خوراکی‌‌ها

نان آردی

شیرینی آردی یا نان آردی یکی از شیرینی‌های سنتی خرم‌آباد است که طرفداران بسیاری دارد. این شیرینی ماندگاری بالایی دارد و در تهیه آن از روغن، شکر و آرد استفاده می‌شود. از جمله طعم‌های مختلف نان آردی می‌توانیم به شیرینی آردی گردویی، نخودی و نارگیلی اشاره‌کنیم.

روغن حیوانی

فرآورده‌های لبنی یکی از محبوب‌ترین و مرغوب‌ترین سوغاتی‌های خرم‌آباد است. اطراف خرم‌آباد و استان لرستان را چمن‌زارها و جنگل‌هایی با پوشش گیاهی مناسب پوشانده‌اند و همین باعث شده دام‌های این ناحیه از غذای مناسبی برخوردار باشند و کیفیت محصولات لبنی و خوراکی به‌دست‌آمده از آن‌ها بالا باشد. یکی از بهترین مناطق تولید و تهیه روغن گیاهی در لرستان، منطقه دلفان است. روغن‌های حیوانی به دورنگ سفید و زرد تولید می‌شود و از خواص آن می‌توانیم به کاهش غلظت خون، کاهش چربی‌های زائد، شادابی و سفیدی پوست و سم‌زدایی اشاره‌کنیم.

شیرینی کاک

کاک یکی از شیرینی‌های خاص و قدیمی لرستان و خرم‌آباد است که با ظاهر کاک های امروز متفاوت است. کاک لرستان چهارگوش بزرگ است و روی آن شیره انگور و عسل ریخته می‌شود. کاک یکی از شیرینی‌هایی بود که درگذشته در ایام خاص از جمله عید نوروز تهیه می‌شد. یکی از معروف‌ترین مغازه‌هایی که امروز در خرم‌آباد کاک می‌پزد، «منوچهر تقی زاده» است که شهرت بسیاری دارد و اگر روزی به خرم‌آباد سفر کردید حتماً کاک های این شیرینی پز را امتحان کنید. در تهیه کاک از روغن حیوانی، شکر، زعفران و آرد تازه استفاده می‌شود.

حلوا ارده

حلواارده یکی از سوغاتی‌های خوشمزه و پرطرفدار استان لرستان و شهر خرم‌آباد است. در این شهر انواع مختلف حلواارده تولید و فروخته می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به حلواشکری، حلواارده شیره و حلواارده مغز دار اشاره کرد. مواد تشکیل‌دهنده حلواارده شامل تخم‌مرغ، هل، چوبک وارده و شکر می‌شود.

عسل

پوشش گیاهی متنوع منطقه باعث شده تا عسل‌های بسیار باکیفیتی در منطقه لرستان و خرم‌آباد تهیه و تولید شود. از جمله فرآورده‌های جانبی عسل می‌توانیم به معجون، موم اشاره‌کنیم که در این منطقه در دسترس است.

برساق

برساق نوعی شیرینی خشک لرستانی است که طرفدارهای بسیاری دارد و در بیشتر شیرینی فروشی‌های لرستان و خرم‌آباد به‌سادگی پیدا می‌شود. برای تهیه برساق از آرد، شکر، رازیانه، تخم‌مرغ و شیر استفاده می‌شود. گاهی در این ترکیب از گردو، دارچین، گلاب و هل هم استفاده می‌شود.

صنایع‌دستی

استان لرستان و شهر خرم‌آباد هم مانند سایر مناطق ایران صنایع‌دستی خاصی دارد. به‌دلیل زندگی مردم روستان نشین و عشایر در منطقه لرستان و خرم‌آباد صنایع‌دستی عشایر در این منطقه تنوع قابل‌توجهی دارد.

ورشو سازی

ورشو سازی یکی از صنایع‌دستی پرطرفدار در لرستان و شهرهای این استان است. صنعت ورشو سازی در لرستان قدمتی برابر با ۲۰۰ سال دارد. ورشو در واقع نوعی فلز سفید است که از مواد مختلفی از جمله نیکل، روی و مس تشکیل می‌شود. ورشو قابلیت چکش خوری و ذوب شدن خوبی دارد و قالب‌گیری آن بسیار ساده است، به همین دلیل است که به‌راحتی می‌توان از این فلز وسایل مختلفی از جمله سینی، بشقاب، سماور، قوری، استکان، قندان و …ساخت. سماورهای خرم‌آباد و استان لرستان از جمله وسایل پرطرفدار است.

جاجیم‌بافی

در منطقه لرستان هم مانند بسیاری از مناطق ایران، جاجیم‌بافی رایج است. جاجیم‌های لرستان و خرم‌آباد شهرت بسیاری دارند. جاجیم زیراندازی است که هر طرف آن طرح و نقش متفاوتی دارد و در هر منطقه بر اساس سنت‌های آن منطقه جاجیم بافته می‌شود.

فصل بهار و پاییز، اوج بافت جاجیم در منطقه لرستان و شهر خرم‌آباد است چون در این فصل پشم‌ها به نخ‌های متنوع تبدیل می‌شوند و این نخ‌های زیبا هم به جاجیم‌هایی با نقش‌ها و طرح‌های متنوع. از جمله طرح‌هایی که در جاجیم‌های لرستان از آن استفاده می‌شود می‌توانیم به دنوموشی، شیروز، گلی و هچه اشاره‌کنیم.

گیوه

ساخت گیوه در بسیاری از شهرهای ایران رواج دارد و لرستان و شهر خرم‌آباد هم ازاین‌دست شهرها است. گیوه نوعی پاپوش سنتی ایرانی است که بسیار سبک و بادوام است و همین خاصیت باعث شده که بسیار مورد استقبال قرار گیرد.

برای دوخت گیوه از نخ قالی، نخ ابریشم، ضایعات چرمی استفاده می‌شود. برای تهیه کفی جاجیم گاهی از چرم و گاهی از ضایعات چرمی استفاده می‌شود. گیوه پیشنهاد خوبی برای روزهای گرم تابستان است.

حصیر

خرم‌آباد و استان لرستان یکی از مراکز مهم بافت حصیر در ایران است. حصیربافی یکی از صنایع‌دستی قدیمی در ناحیه خرم‌آباد بوده. برای تهیه حصیر ابتدا حصیر را نرم و مرطوب می‌کنند و پس ازآن تاروپود را به هم می‌بافند تا تبدیل به حصیر شود. از حصیر در تهیه زیرانداز، سبد و بسیاری از محصولات دیگر استفاده می‌شود.

نمدمالی

نمدمالی یکی از صنایع‌دستی محبوب در بروجرد و خرم‌آباد است. از نمد در تهیه زیرانداز، کلاه، تن‌پوش و بسیاری موارد دیگر استفاده می‌شود.

خراطی

خراطی هنر تراش و شکل چوب است که در منطقه لرستان و شهر خرم‌آباد رواج دارد. خراطی توسط دستگاه‌هایی خاص انجام می‌شود و برای تهیه بسیاری از لوازم تزئینی از این هنر استفاده می‌شود.

قالی‌بافی و گلیم‌بافی

عشایر لرستان و خرم‌آباد در بافت قالی تبحر دارند و قالی‌های این خطه که به دست عشایر تهیه می‌شوند رنگ و طرح بسیار خاصی دارند. گلیم‌بافی هم از جمله هنرهای رایج در این منطقه است که رونق بسیاری دارد. عشایر از پشم حیوانات در تهیه گلیم استفاده می‌کنند و رنگ‌های سیاه، سبز، آبی و سفید در گلیم‌های این منطقه زیاد استفاده می‌شود.

ماشته بافی

ماشته بافی صنعت دستی فراموش‌شده‌ای است که در خرم‌آباد رواج دارد. ماشته بافی در واقع نوعی دست بافته پشمی و منقوش است که در بیشتر نقاط کشور به جاجیم مشهور است ولی در لرستان و خرم‌آباد به آن ماشته می‌گویند.

برای تهیه دست بافته‌های ماشته بافی از نخ‌های رنگی با نقش‌های گل‌دار و چهارخانه، راه‌راه، هشت خانه و خانه پنجزاری استفاده می‌شود. از جمله مصارف ماشته می‌توانیم به تختخواب پیچ، روانداز، زیرانداز، کیف و سایر وسایل اشاره کرد.

حرمی بافی

حرمی یا ارامی یکی از دست بافته‌های استان لرستان است که در خرم‌آباد و بروجرد رواج دارد. درگذشته برای تهیه این دست بافته‌ها از پشم استفاده می‌شد ولی امروز از پنبه در تهیه آن استفاده می‌شود. ابعاد حرمی برابر با یک متر در ۷۰ سانت است و از جمله نقوش استفاده‌شده در آن می‌توانیم به گل و پروانه و خطوط موازی اشاره‌کنیم. از جمله رنگ‌های پرکاربرد در حرمی بافی قرمز لاکی و سرمه‌ای است. نظر و تجربیات خود را در خصوص سفر به خرم‌آباد با ما وسایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.