سود و زیان جنگ غزه برای روسیه؛ شانس بزرگ به پوتین رو کرد

ابوالفضل خدائی: از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر و متعاقب آن نبرد ارتش اسرائیل و گروه حماس در اراضی اشغالی، تحولات دیگری در نقطه ای مهم و پرتنش از دنیا رخ داده است. جنگ اوکراین که کم کم به دوسالگی خود نزدیک می شود این روزها در سایه جنگ غزه قرار گرفته و موضوعی برای گمانه زنی های جدید شده است. جنگ اوکراین که در عرصه بین الملل صحنه تنش و درگیری های روسیه با آمریکا و ناتو در زمینه های امنیتی، سیاسی، ژئوپلیتیکی، اقتصادی، انرژی و غیره بود زمینه ساز کشیده شدن جنگ به دیگر کشورهای اروپایی نشد و واحدهای سیاسی با در نظر داشتن بازدارندگی هسته ای تصمیم به مدیریت و کنترل تنش ها گرفتند و با حمایت های مستقیم و غیرمستقیم، رویکرد و نوع نگاه خود را نسبت به این بحران به معرض نمایش گذاشتند. حمایتی که در ابتدا تمام عیار و بی چون و چرا به نظر می رسید اما اتفاق هفتم اکتبر از واقعیت های دیگری در عرصه بین الملل پرده برداشت.

این واقعیت یا همان تغییر توجهات از جنگ اوکراین به جنگ غزه این روزها زمینه ساز نگرانی های بیشتر کی یف شده است. تا جایی که ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین نیز با صراحت تمام از عقب نشینی از میدان جنگ در صورت عدم دریافت کمک ها از غرب سخن می گوید. رئیس جمهور اوکراین با اشاره به اینکه روند تحویل سلا کاهش یافته عنوان کرد که تمرکز کشورهای غربی به دلیل وضعیت خاورمیانه در حال تغییر است و بدون حمایت آنان این عقب نشینی صورت خواهد گرفت.

>>>بیشتر بخوانید:

روابط روسیه و اسرائیل در حال فروپاشی کامل است؟

زلنسکی غرب را تهدید به عقب‌نشینی کرد/ تحویل سلاح به اوکراین کاهش یافته است

این مساله به خوبی نشان می دهد که اوکراینی ها با توجه به فرسایشی شدن جنگ و عدم دستاوردهای محسوس در نبرد (با توجه به تبلیغات گسترده در مورد ضدحمله)، رقابت های سیاسی در اروپا، محدودیت منابع، از توان لازم برای ادامه جنگ برخوردار نبوده و تضعیف ارتش با این تحولات، آسیب های شدیدی را در میدان به آنها وارد می کند. ضمن اینکه بحران چین و تایوان نیز موضوعی اختلاف برانگیز برای تخصیص حمایت ها تبدیل شده است.

آخرین وضعیت میدانی نبردها

اوکراین به لحاظ میدانی نیز در شرایط فعلی اوضاع مطلوبی ندارد چرا که روسیه دست بالاتر را در حملات دارد. طبق گزارش موسسه مطالعات جنگ در ۴۸ ساعت گذشته ارتش روسیه یک سری حملات پهپادی را علیه اهدافی در اوکراین انجام داده است. ضربه به زیرساخت های منطقه چرنیهیو و تأسیسات زیرساخت انرژی و یک ساختمان اداری در منطقه اودسا وارد شد از جمله تحولات اخیر در صحنه نبرد است. ضمن اینکه حملات نیروهای اوکراینی در خط کوپیانسک-سواتوو-کرمنایا در منطقه سینکوکا، دیبرووا و گرکوفکا ناموفق بوده است. از طرف دیگر نیروهای روسی به عملیات تهاجمی خود در منطقه آودیوکا ادامه می دهند و به سمت شمال کارخانه کک آودیوکا پیشروی می کنند. سرهنگ الکساندر اشتوپون، نماینده رسمی گروه نیروهای «تاوریا» اوکراین، گفت که نیروهای مسلح اوکراین انتظار دارند که نیروهای مسلح روسیه موج سوم حمله به آودیوکا را آغاز کنند و ممکن است به زودی آمادگی های توپخانه ای برای حمله را تشدید کنند. اشتوپون خاطرنشان کرد که نیروهای روسی طی دو روز گذشته به طور فعال از تجهیزات نظامی سنگین در جهت آودیوکا استفاده نکرده اند و استفاده از هواپیما در منطقه را کاهش داده اند و به طور فزاینده ای از پیاده نظام استفاده می کنند. پیشروی ارتش روسیه به سمت غرب و جنوب غربی دونتسک و در شمال غربی مارینکا نیز قابل توجه است.

راهبرد روسیه در اوکراین در بحبوحه جنگ غزه

به باور کارشناسان و ناظران ولادیمیر پوتین رهبر روسیه، در بحبوحه جنگ غزه و با کاهش پوشش مطبوعات غربی در مورد جنگ در اوکراین، به دنبال پر کردن خلأ آن و تقویت قدرت نرم مسکو است. راهبرد او این است که حوصله و حمایت غرب را کم کند، از اختلافات داخلی در ایالات متحده بهره ببرد و به شکاف در ناتو دامن بزند. همچنین روایت کرملین که به عنوان سنگری در برابر توسعه‌طلبی تهاجمی ایالات متحده عمل می‌کند می تواند در جنگ حماس و اسرائیل به خوبی کارساز باشد. مسکو حتی کی یف را به فروش تسلیحات به حماس متهم کرده است تا بتواند بین اسرائیل و اوکراین شکاف ایجاد کند. در اینجا باید یک حالت منفی را نیز برای مسکو در نظر داشت: اگرچه به نظر می رسد که جنگ جدید در خاورمیانه در خدمت منافع کرملین بوده و حمایت آمریکا از کی یف را تضعیف می کند اما با این حال، احتمال بیشتری وجود دارد که جنگ حماس و اسرائیل به معنای پایان سیاست چند دهه‌ای روسیه برای ایجاد تعادل بین بازیگران مختلف در خاورمیانه باشد. با توجه به امتناع روسیه از محکوم کردن حمله اولیه حماس و اتحاد نزدیک آن با ایران، دیگر سخت بتوان مسکو ـ تل آویو را دو متحد راهبردی پنداشت.

به هر روی، پوتین که ایجاد نظم جهانی چندقطبی را اجتناب‌ناپذیر تلقی می کند در تلاش است تا نبرد وجودی خود را در بحبوحه جنگ غزه، برای به چالش کشیدن نظام تک قطبی تشدید کند. جنگ اوکراین به خوبی نشان داد که همیشه در بر روی یک پاشنه نمی چرخد و شکنندگی اوضاع می تواند کارت های قوی را به دست رقبا و یا بازیگران دیگر بسپارد.

۳۱۱۳۱۱