سهم مردم از کریسمس در ایران؛ بابانوئل ایرانی در خیابان‌ها

برترین‌ها: گوی‌های قشنگ بر شاخه‌های کاج می‌درخشند و سال تازه‌ای در تقویم جهان عوض می‌شود. در ایران هم اگرچه هنوز تا پایان سال و آغاز یک ۳۶۵ روز دیگر چند ماهی باقی مانده، اما علاوه بر مسیحیان ایران، گروه‌های دیگری از مردم هم کریسمس را جشن می‌گیرند. خیلی‌ها با وجود هزینه‌های بالا هم حاضرند جشنی را برگزار کنند که ربطی به آیین‌شان ندارد، اما برای شادی شدن این کار را می‌کنند.

این روز‌ها در ایران، اما حضور بابانوئل هم در شهر خالی از لطف نیست. خیلی‌ها با بابانوئل که در حال آوازخوانی است عکس می‌گیرند. یک نگاه اجمالی به کاربران شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که علاقه و استقبال از کریسمس در ایران – به‌خصوص در چند سال اخیر، رنگ و بوی دیگری گرفته است؛ هرچند که این اتفاق شاید به کام حکومت و مسئولان زیاد خوش نیاید.

جمعیت مسیحیان در ایران نزدیک به ۳۰۰ تا ۳۷۰ هزار نفر برآورد شده است
عکس از آژانس عکس تهران

آنچه در تاریخ درباره بابانوئل آمده به سده چهارم میلادی برمی‌گردد. در سده چهارم میلادی یکی از اسقف‌های آسیای صغیر به خاطر رفتار مهربانانه‌اش با کودکان معروف شد. این شخص که بعد‌ها به سنت نیکولاس شهرت یافت، در نقاشی‌های قرون وسطی و عصر رنسانس به شکل مردی بلند بالا با چهره‌ای جدی و نجیبانه نشان داده شده و تا حدود قرن شانزدهم، جشن مخصوص او در روز ششم دسامبر در سراسر اروپا برگزار می‌شد، اما از آن پس این جشن، تنها به پروتستان‌های هلند اختصاص داشت. مهاجران هلندی که به آمریکای شمالی کوچ کردند، این رسم را با خود به آن کشور بردند و در آنجا بود که نام او به سانتا کلوز تغییر یافت.

تاریخ کریسمس در ایران

اما این که ماجرای کریسمس و محبوبیتش در ایران از کی و چطور آغاز شد، ما را به تاریخی از شروع مسیحیت در ایران می‌کشاند.

گروهی از پژوهشگران ریشه‌های جشن کریسمس را با آیین میتراییسم در ایران باستان یکی دانسته‌اند و می‌گویند اتفاقاً در ایران کهن هم درخت سرو نماد جاودانگی و حاوی ارزش‌های مقدس بوده است.

در حالی که ۲۵ دسامبر در کشور‌های اروپایی، روز ولادت عیسی مسیح و روز جشن کریسمس به شمار می‌آید، بر اساس تقویم مذهبی ارامنه – که اکثر مسیحیان ایران را تشکیل می‌دهند، سالروز تولد عیسی مسیح ۶ ژانویه است و همان روز جشن کریسمس ارامنه ایران برپا می‌شود. البته هم‌زمان با برگزاری روز کریسمس در اغلب کشور‌های جهان مطابق با ۲۵ دسامبر، در کلیسای وانک اصفهان و محله ارامنه‌نشین اصفهان حال و هوای کریسمسی برپاست. کیک کریسمس، کارت تبریک سال نو، جوراب‌های مخصوص و درخت کاج تزئین شده و بابانوئل و هدیه‌هایش، پای ثابت جشن‌های سال نو مسیحی در گوشه و کنار جهان است.

جمعیت مسیحیان در ایران نزدیک به ۳۰۰ تا ۳۷۰ هزار نفر برآورد شده است. در حالی که در چند سال اخیر به خاطر فشار‌های زیادی که از سوی حکومت بر نوکیشان وارد شده، بسیاری از آن‌ها از ایران خارج شده و یا از بیان این که به مسیحیت رو آورده‌اند، ترس و واهمه دارند.

خبرگزاری یورونیوز در گزارشی در همین زمینه، آورده است که مسیحیان ایران سه نماینده در مجلس دارند. نماینده مسیحیان ارمنی شمال با رای شهروندان مسیحی ایرانی در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، ایلام، خراسان، زنجان، سمنان، قزوین، قم، کردستان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، مازندران، مرکزی و همدان انتخاب می‌شود. نماینده مسیحیان ارمنی جنوب نیز با رای شهروندان ارمنی ساکن در اصفهان، یزد، خوزستان، فارس، کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد. نماینده دیگر مسیحیان ایران در مجلس نیز منتخب شهروندان مسیحی کلدانی و آشوری است.

شیرینی فروشی‌های ارامنه در تهران

کریسمس در ایران جشنی است که حاشیه‌های جالب زیادی دارد. یکی از این جذابیت‌ها که ما ایرانیان را به این مراسم بیشتر علاقه‌مند می‌کند، شیرینی و کیک‌هایی است که اقلیت ارامنه در آستانه سال نو میلادی تهیه می‌کنند و بسیاری از مردم شهر طالب و طرفدار آن هستند. خیلی از ما ارامنه را با شیرینی فروشی‌های معروف‌شان در سطح شهر می‌شناسیم. قنادی‌هایی قدیمی، که ظاهری شیک و بزرگ ندارند، اما هر بار که از مقابل‌شان رد می‌شوید مملو از جمعیت هستند. به نوشته روزنامه همشهری، قنادی اوریانت، قنادی طلایی، شکلات و شیرینی‌سرای مینیون، قنادی‌هانس که از معروف‌ترین‌های آن‌ها در خیابان آبان جنوبی است و در آخر هم کافه قنادی لرد.

شیرینی‌هایی مثل نازوک، پیروک، گاتا و شیرینی مربایی و دارچینی و انواع کیک‌های سنتی ویژه این ایام است.

کریسمس در جلفای اصفهان

از تهران که بگذریم، اصفهان یکی از شهر‌های بزرگی است که تعداد زیادی از مسیحیان را در خود جای داده است. به گزارش یورو نیوز، ارامنه ساکن در اصفهان از زمان شاه عباس در سال ۱۰۱۴ هجری قمری از جلفا واقع در کرانه رودخانه ارس به اصفهان کوچانده شده و در کنار زاینده رود سکنی گزیده‌اند. آن‌ها به یاد وطن سابق خویش، نام جلفا را بر محل سکونت جدید خود نهاده‌اند. خیابان جلفای اصفهان نیز از جمله خیابان‌هایی است که این روز‌ها بیش از هر چیز با تب و تاب کریسمسی همراه است.

ارامنه اصفهان برای انداختن عکس یادگاری با بابانوئل و درخت کریسمس به کلیسای تاریخی وانک اصفهان می‌روند. همچنین در فریدون‌شهر، ۲۰۰ کیلومتری غرب اصفهان نیز، مراسم کریسمس برگزار می‌شود. ارامنه ایران در گوشه و کنار کشور ساکن‌اند و در بسیاری از شهر‌های ایران کلیسا‌های قدیمی به چشم می‌خورد.

جالب است بدانید که در ایام کریسمس و شب شکرگزاری – که مصادف با تولد عیسی مسیح است، بسیاری در جهان از جمله مسیحیان و ارامنه در ایران غذا‌های مشترکی می‌خورند. این غذا‌ها شامل بوقلمون، زغال اخته، کدو حلوایی، رول‌های گندم سبوس دار به صورت نان و شیرینی، سیب زمینی شیرین و نخودفرنگی است.

منبع: ایندیپندنت – مهدیه مصطفایی