سقوط لیر ادامه دارد؟/ چرخش ترکیه در سیاست‌های پولی

روز پنج‌شنبه بانک مرکزی ترکیه طی یک چرخش چشم‌گیر در سیاست‌های پولی خود، نرخ بهره معیار این کشور را ۶۵۰ واحد افزایش داد و باعث شد لیر ترکیه به پایین‌ترین سطح خود برسد.

این نهاد نرخ بهره خود را تقریباً به دو برابر افزایش داد و از ۸.۵ درصد به ۱۵ درصد رساند که اولین افزایش این نرخ از ماه مارس ۲۰۲۱ محسوب می‌شود. با این حال، این نرخ همچنان کمتر از انتظارات است چرا که برای نمونه رویترز آن را ۲۱ درصد پیش‌بینی کرده بود.

به نقل از سی ان بی سی، سقوط لیر ترکیه که از زمان انتخاب مجدد رجب طیب اردوغان به مقام رئیس جمهوری، شدیدتر شده است، آخرین بار به قیمت ۲۴.۹۷ در برابر دلار معامله شد.

استیو هانکه، استاد اقتصاد کاربردی در دانشگاه جانز هاپکینز، گفت: لیر در حال سقوط است و احتمالاً همچنان به این روند ادامه خواهد داد.

حفیظه غایه ارکان رئیس تازه منصوب شده بانک مرکزی، به افزایش بیشتر نرخ بهره تا بهبود وضعیت تورم در کشور اشاره کرد. ارکان روز پنجشنبه در بیانیه‌ای گفت: «تا زمانی که در چشم‌انداز تورم بهبود قابل توجهی حاصل شود، انقباض پولی تا حد نیاز به‌موقع و به صورت تدریجی تقویت خواهد شد».

بر اساس آمارهای دولتی، نرخ تورم سالانه کشور در ماه مه ۳۹.۵۹ درصد بوده است. در اکتبر ۲۰۲۲ نرخ تورم ترکیه به ۸۵.۵۱ درصد رسید.

مهمت شمشک، وزیر دارایی ترکیه گفت که یک سیاست مالی قابل پیش‌بینی و سیاست نرخ ارز آزاد «تضمین می‌کند که لیر ترکیه دوباره ثبات خود را به دست می‌آورد و به یک ارز قابل اعتماد تبدیل می‌شود».

افزایش نرخ بهره برای نجات اقتصاد ترکیه کافی نیست

با این حال، هانکه گفت که اینها به تنهایی کافی نیستند. او اشاره کرد: «سیاست پولی در مورد نرخ بهره نیست بلکه به رشد و کمیت پول مربوط می‌شود، و افزود که عرضه پول ترکیه با توجه به اینکه نرخ افزایش سالانه عرضه پول حدود ۵۰ درصد در سال است، رشد بیش از حد سریعی دارد».

گلدمن ساکس نیز گفت که افزایش نرخ بهره نشان می‌دهد که حداقل در کوتاه‌مدت، بانک مرکزی در نظر دارد به جای دسترسی مبتنی بر نرخ، به نقدینگی بانک مرکزی ترکیه برای انقباضی کردن سیاست‌ها، به چارچوب سیاست غیرمتعارف خود که حول محور اقدامات احتیاطی کلان و محدودیت‌های کمی متمرکز است، پایبند بماند».

با این حال، تحلیلگران هشدار دادند که تلاش‌های متمرکز بر این اقدامات که ثبات و انعطاف‌پذیری سیستم مالی ترکیه را افزایش می‌دهند، بدون موضع سیاست پولی مبتنی بر نرخ بهره چندان گسترده نخواهد بود. پیش‌تر سقوط آزاد لیر طی سه روز، از پیش‌بینی سه ماهه این بانک سرمایه‌گذاری فراتر رفته بود.

۲۱۷۲۲۳