سفره‌ی رنگین فجر ۹۸

روزنامه خراسان: معمولاً غالب آثاری که در سال‌های گذشته به جشنواره فیلم فجر راه یافتند، فیلم‌های آپارتمانی بودند که موضوع اکثر آن‌ها خیانت و موضوعات اجتماعی بود، اما خوشبختانه سینماگران در یکی، دو سال قبل نسبت به گذشته، به سمت ساخت آثار متنوع‌تری رفته‌اند و فیلم‌های مختلف در ژانر‌های گوناگون در جشنواره فجر رونمایی می‌شوند.

بنابر اخباری که از فیلم‌های جدید سینماگران منتشر شده، پیش‌بینی می‌شود جشنواره سی‌وهشتم فجر یکی از متنوع‌ترین دوره‌های جشنواره از لحاظ ژانری باشد. در ادامه، آثاری را که احتمالاً در جشنواره فجر امسال رونمایی خواهد شد، بر اساس ژانر آن‌ها دسته‌بندی کرده‌ایم.

اگرچه ممکن است هرکدام از این آثار به هر دلیل به جشنواره فجر نرسند، از فیلتر هیئت انتخاب آثار حاضر در جشنواره رد نشوند یا بر خلاف اخبار منتشرشده، ژانر دیگری داشته باشند، اما به هر حال واضح است که جشنواره فجر امسال، سفره‌ای رنگین و متنوع خواهد داشت.

اکشن

یکی از فیلم‌هایی که فیلم برداری‌اش تقریباً در سکوت خبری انجام می‌شود، «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان است. مدتی پیش اخباری غیررسمی منتشر شد که این فیلم نوشته بهرام توکلی و سعید ملکان، به ماجرای دستگیری «عبدالمالک ریگی» می‌پردازد و امیر جدیدی نقش یک مأمور اطلاعاتی را در این فیلم بازی می‌کند که روابط عمومی فیلم اعلام کرد این موضوع را تأیید نمی‌کند، اما اخبار را تکذیب هم نکرد.

اطلاعاتی که از «روز صفر» منتشر شده، می‌گوید فیلم روایت‌گر یک اتفاق ملتهب است که در دوره معاصر اتفاق افتاد و با حضور بازیگران خارجی در خارج از ایران هم فیلم برداری خواهد شد. چه قصه فیلم مشخصاً به دستگیری «ریگی» بپردازد و چه موضوع دیگری را درباره آن روایت کند، به هرحال ژانر اولین فیلم سعید ملکان، اکشن خواهد بود.

ملودرام

محمدحسین مهدویان جوان موفق سینمای ایران که در رقابت جشنواره فجر سال‌های گذشته با دو قسمت تریلر سیاسی «ماجرای نیمروز» حاضر شده، امسال هم دست پر به جشنواره خواهد آمد و به سراغ یک سوژه حساس رفته است.

او ماجرای بمباران شیمیایی سردشت در سال ۶۶ را دستمایه روایت قصه «درخت گردو» کرده، اما ظاهراً نباید از این فیلم انتظار یک اثر سیاسی داشته باشیم، چون طبق اعلام مهدویان این فیلم برخلاف آثار قبلی اش یک ملودرام است.

مهدویان نشان داده استعداد خاصی در روایت یک ماجرای واقعی در بستر قصه دارد، به همین دلیل «درخت گردو» نیز یکی از آثار مهم جشنواره امسال خواهد بود. حضور پیمان معادی و مهران مدیری در کنار یکدیگر و همکاری‌شان با محمدحسین مهدویان هم از اتفاقات کنجکاوکننده خواهد بود.

سیاسی

امسال هم مانند سال گذشته که فیلم «دیدن این فیلم جرم است» در رقابت فجر حاضر بود، شاهد دو فیلم در ژانر سیاسی خواهیم بود. «خروج» و «لباس شخصی» که هردو محصول سازمان اوج هستند آثار سیاسی امسال جشنواره‌اند.

قصه فیلم «خروج» اثر ابراهیم حاتمی‌کیا، درباره ۱۲ کشاورز است که از گچساران به سمت دفتر ریاست جمهوری راه می‌افتند تا اعتراض خود را به گوش رئیس‌جمهور برسانند.

ابراهیم حاتمی‌کیا در این فیلم که بیشتر یک اثر سیاسی و اجتماعی ا‌ست، برای اولین بار سراغ ساخت فیلم اعتراضی علیه حاکمیت رفته. محصول جدید دیگر سازمان اوج یعنی «لباس شخصی» هم اولین تجربه امیرعباس ربیعی در زمینه ساخت فیلم سینمایی ا‌ست و ستاره یا بازیگر شناخته‌شده‌ای در میان بازیگران آن نیست. فیلم برداری هر دو فیلم همچنان ادامه دارد.

دفاع مقدس

در ژانر دفاع مقدس که تنها ژانر اختصاصی سینمای ایران محسوب می‌شود، هر سال فیلم‌های مختلفی ساخته می‌شوند که گاهی هم جوایز مختلفی در جشنواره فجر کسب می‌کنند.

مهرداد خوشبخت که سریال‌های تلویزیونی مختلفی ساخته است، به تازگی فیلم «آبادان یازده ۶۰» را جلوی دوربین برده و این روز‌ها مشغول فیلم برداری این اثر است تا سازمان اوج در جشنواره فیلم فجر امسال، علاوه بر فیلم‌های سیاسی‌اش یعنی «لباس شخصی» و «خروج»، یک نماینده دیگر هم در حوزه دفاع مقدس داشته باشد.

قصه این فیلم به آغاز جنگ تحمیلی می‌پردازد و در خلاصه داستان آن هم آمده است: «مردم غیور آبادان، شهر در آستانه سقوط قرار گرفته است.» حسن معجونی، علیرضا کمالی و نادر سلیمانی در این فیلم که ۱۰ روز از آغاز فیلم برداری آن می‌گذرد، حضور دارند.

کمدی

طی سال‌های گذشته تجربه نشان داده معمولاً کارگردانانی که آثار کمدی می‌سازند، چندان راغب نیستند که در رقابت جشنواره فجر حاضر شوند و به همین دلیل فیلم‌های کمدی حضور پررنگی در جشنواره ندارد، اما چند روز پیش خبر رسید که مسعود اطیابی تصمیم گرفته فرم حضور در جشنواره فجر را پر کند و با فیلم جدید خود به نام «انفرادی» به جشنواره بیاید.

چون ستاره‌ای مانند رضا عطاران در فیلم حضور دارد، فارغ از این که فیلم در جشنواره فجر پذیرفته بشود یا نشود و در صورت حضور در این رقابت نظر مثبت یا منفی منتقدان را جلب کند یا نکند، در هر صورت در اکران عمومی، می‌تواند شانس زیادی برای فروش داشته باشد. مهدی هاشمی و احمد مهران‌فر از دیگر بازیگران این فیلم هستند. مسعود اطیابی آثاری مانند «تگزاس ۱ و ۲» و «اخلاقتو خوب کن» را در کارنامه دارد.

پلیسی

به طور کلی در سینمای ایران، کمتر آثاری در ژانر پلیسی و معمایی ساخته می‌شود، اما در جشنواره فجر امسال از دو فیلم رونمایی خواهد شد که فضای پلیسی دارد. بهروز افخمی پس از پنج سال دوری از سینما، با یک داستان واقعی پلیسی احتمالاً در جشنواره فجر حضور دارد.

داستان این فیلم یعنی «کاغذ شطرنجی» در دهه ۶۰ می‌گذرد و بر اساس خاطرات یک بازپرس جنایی به نام «ناصر بیگدلی» نوشته شده است. «روز بلوا» تازه‌ترین ساخته بهروز شعیبی هم قصه یک استاد دانشگاه را روایت می‌کند که از سوی پلیس اتهاماتی به او وارد و درگیر ماجرا‌هایی می‌شود.

شاید نتوان فیلم «روز بلوا» را یک فیلم تمام معمایی و پلیسی به حساب آورد، اما به دلیل مایه‌های پلیسی که در قصه وجود دارد، ممکن است در ژانر پلیسی تولید شده باشد. بابک حمیدیان و لیلا زارع در «روز بلوا» بازی می‌کنند.

تاریخی

هنوز مشخص نیست که فیلم «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی، برای حضور در جشنواره فجر آماده می‌شود یا خیر، اما اگر این اثر در جشنواره امسال رونمایی شود، جای ژانر تاریخی را که معمولاً در سینمای ایران خالی است، پر خواهد کرد.

«مست عشق» از جهتی هم در آثار ژانر بیوگرافی دسته‌بندی می‌شود و هم، چون قصه فیلم در برهه‌ای روایت می‌شود که شمس تبریزی و مولانا با یکدیگر آشنا می‌شوند، می‌توان آن را در ژانر تاریخی به حساب آورد.

فتحی سابقه خوبی در زمینه ساخت آثار تاریخی مانند «روشن‌تر از خاموشی»، «مدار صفر درجه» و «شهرزاد» دارد و علاقه‌مندان به سینما را نسبت به «مست عشق» امیدوار کرده. شهاب حسینی، پارسا پیروزفر و حسام منظور اکنون در کشور ترکیه، در کنار بازیگران ترک فیلم، مشغول ایفای نقش در «مست عشق» هستند.

اجتماعی

هرچند که اجتماعی اصلاً ژانر نیست، اما در سینمای ایران جا افتاده و، چون این جا اکثر فیلم‌ها موضوعاتی دارند که مربوط به مسائل اجتماعی است، می‌تواند یک ژانر جداگانه شمرده شود.

چهار فیلم «خون شد»، «عامه‌پسند»، «عنکبوت» و «شنای پروانه» آثاری هستند که احتمالاً نسبت به دیگر فیلم‌هایی که از آن‌ها نام بردیم، پیوند عمیق‌تری با مسائل اجتماعی دارند و احتمالاً در این گونه قرار خواهند گرفت.

«خون شد» اثر مسعود کیمیایی داستان مردی است که برای به دست آوردن خانه و زندگی از دست رفته‌اش دچار مشکلاتی می‌شود، «عامه‌پسند» ساخته سهیل بیرقی فضایی زنانه دارد و با محوریت یک کاراکتر زن روایت می‌شود، «عنکبوت» ساخته ابراهیم ایرج‌زاد به یک قاتل زنجیره‌ای می‌پردازد و احتمالا مایه‌های روان شناسانه و اجتماعی خواهد داشت.

موزیکال

تعریف ژانر موزیکال در سینمای ایران با تعریف دقیق این ژانر متفاوت است. در سینمای آمریکا معمولاً به آثاری که کاراکتر‌ها بیشتر دیالوگ‌های شان را با زبان شعر بیان می‌کنند، «موزیکال» گفته می‌شود، اما در سینمای ایران، وقتی در یک فیلم موسیقی و آهنگ نقش پررنگی داشته باشد، آن اثر را موزیکال می‌خوانند.

بنابراین «لامینور» ساخته داریوش مهرجویی را مسامحتاً می‌توان در این ژانر دانست. محوریت فیلم «لامینور» مانند «سنتوری» دیگر ساخته این کارگردان، یک نوازنده است، منتها این کاراکتر این بار یک زن است.

در فیلم پربازیگر «لامینور»، علاوه بر علی نصیریان، علی مصفا و پردیس احمدیه، خواننده موسیقی راک کاوه آفاق هم ایفای نقش کرده است. فیلم برداری این اثر به تازگی به پایان رسیده است و رضا درمیشیان تهیه‌کنندگی آن را برعهده دارد.