سرگردانی برای خرید داروی تامی‌فلو

روزنامه شهروند – زهرا جعفرزاده: وزارت بهداشت تجویز داروی «تامی‌فلو» برای درمان مبتلایان به کرونا را از روز ‏یکشنبه ممنوع اعلام کرد، اما روز گذشته مردم برای خرید این دارو مقابل تنها داروخانه‌های عرضه‌‏کننده آن یعنی شهید کاظمی در خیابان ولیعصر (عج) و ٢٩فروردین در میدان حر تهران صف بسته ‏بودند، وقتی قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت در داخل ساختمان سفید این وزارتخانه نامه ‏ابلاغ ممنوعیت مصرف دارو برای مبتلایان به کرونا را امضا می‌کرد، پزشکان در بیمارستان‌ها دفترچه ‏بیمه و نسخه‌های بیماران را مهر و آن‌ها را برای تهیه «تامی‌فلو» روانه صف‌های طولانی خرید این ‏داروی کمیاب می‌کردند.

در نامه معاون درمان وزارت بهداشت به روسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های ‏علوم پزشکی آمده بود که این دارو تنها در موارد درمان بستری و سرپایی عفونت آنفلوآنزا باید تجویز ‏شود و با توجه به روند کاهش موارد ابتلا به آنفلوآنزا، درحال حاضر مصرف این دارو در سایر ‏موارد اندیکاسیونی ندارد و مجاز نیست.

داروی تامی‌فلو یا «اوسلتامی ویر» به‌عنوان یک داروی ضدویروس در کنار هیدروکسی کلروکین ‏سولفات و در مواردی کلترا به‌عنوان دارو‌هایی شناخته می‌شود که با شیوع ویروس کرونا در ایران ‏برای مبتلایان به این بیماری یا افراد مشکوک تجویز می‌شد و با شدت‌گرفتن موارد ابتلا در کشور ‏‏ «تامی‌فلو» که بیش از سایر دارو‌ها تجویز می‌شد، کمیاب شد و تنها در دو داروخانه شهید کاظمی در ‏خیابان ولیعصر (عج) و داروخانه ٢٩ فروردین در میدان حر پیدا می‌شد.

در روز‌های گذشته صف‌های ‏طولانی افرادی که خود یا یکی از اعضای خانواده‌شان به کرونا مبتلا شدند، در مقابل این دو داروخانه ‏دیده می‌شد که شلوغی جمعیت و قرار گرفتن افراد در فاصله بسیار کم از هم در این صف‌ها، نگرانی از ‏شیوع کرونا این‌بار در داروخانه‌ها را تشدید می‌کرد. دو روز پیش که وزارت بهداشت تجویز تامی‌فلو ‏را ممنوع کرد، این‌گونه برداشت می‌شد که صف‌ها هم کوتاه شود، اما صبح روز گذشته همچنان مردم در ‏انتظار خرید دارو در مقابل این دو داروخانه صف بسته بودند.

پیش از این اعلام می‌شد دو داروخانه ‏‏١٣ آبان و داروخانه هلال‌احمر شعبه طالقانی هم دارو‌های کرونا را می‌فروشند، اما روز گذشته از این ‏چهار داروخانه، تنها شهید کاظمی و ٢٩ فروردین دارو داشتند و به گفته مسئول پاسخگویی به مراجعه‌کنندگان در داروخانه هلال‌احمر طالقانی دو سه روزی است که موجودی تامی‌فلو در این داروخانه ‏تمام شده، اما هیدروکسی کلروکین سولفات موجود است. داروخانه ١٣ آبان هم اعلام کرد که هیچ‌کدام ‏از دارو‌های این بیماری را ندارد و هر دو داروخانه مراجعه‌کننده‌ها را به داروخانه ٢٩ فروردین و ‏شهید کاظمی ارجاع‌می‌دادند. ‏

‏قیمت آزاد «تامی‌فلو»؛ یک‌میلیون تومان برای هر ورق

صف خرید دارو‌های کرونا از طبقه دوم داروخانه ٢٩ فروردین نیروی زمینی ارتش شروع و به خیابان ‏کشیده شده، بیشتر آن‌ها که در صف ایستاده اند، دارو را برای یک عضو خانواده شان می‌خواهند، اغلب ‏ماسک زده و دفترچه به دست منتظر نوبت‌شان‌اند. یکی از آن‌ها آقای امیری است. پدر شصت‌وهفت ساله او مبتلا ‏به کروناست و در خانه بستری شده است: «دکتر همین دیروز برای پدرم این دارو را نوشت، صد جا هم رفتم، ‏اما پیدانکردم، به ما گفتند بروید داروخانه هلال. رفتیم. آنجا هم نبود. آخر سر پرس‌وجو کردیم و رسیدیم ‏به این داروخانه.»

ریه‌های پدرش درگیر شده و تشخیص پزشکان ابتلای خفیف به کرونا بوده است: «گفتند ‏نیاز به بستری در بیمارستان نیست. ما در خانه قرنطینه‌اش کردیم.» نخستین دارویی که در دفترچه تجویز ‏شده، تامی‌فلو است. زنی ماسک‌زده هم با سر تأیید می‌کند که برای پدر شصت‌وپنج ساله‌اش تامی‌فلو ‏تجویز شده است: «پدرم بستری‌نشده، در خانه است، به ما گفتند باید تامی‌فلو بخرید، خیلی گشتیم پیدا نکردیم، ‏در نهایت به یک آقایی زنگ زدم، برایمان به صورت آزاد تهیه کرد، یک ورقش شد یک‌میلیون ‏تومان. درحالی‌که اگر در داروخانه پیدا شود، یک ورق آن ٣۵ تا ۴٠‌هزار تومان است.»

او می‌گوید که ‏در روز‌های گذشته تامی‌فلو به سختی پیدا می‌شد، حالا حداقل این داروخانه دارد: «پدرم از هفدهم اسفند در ‏خانه بستری است. دارو برای آن‌هایی که در بیمارستان بستری می‌شوند، از طرف خود بیمارستان داده ‏می‌شود، اما کسانی که در خانه بستری می‌شوند، باید خودشان دارو را تهیه کنند. بهتر بود این دارو‌ها در ‏خود بیمارستان توزیع‌می‌شد، نه اینکه مردم دربه‌در پیدا کردن دارو باشند، آن‌هم در این شرایط که می‌‏گویند در خانه بمانید.» اشاره او به صف‌های طولانی و تنگ هم برای خرید دارو است که منجر به شیوع ‏بیشتر کرونا می‌شود. براساس آخرین اعلام وزارت بهداشت تاکنون ١۴‌هزار و ٩٩١ نفر به این ‏بیماری مبتلا شده و ٨۵٣ نفر هم جان‌شان را از دست داده‌اند. تنها در ٢۴ ساعت اخیر، یک‌هزار و ۵٣ نفر ‏به تعداد مبتلایان و ١٢٩ نفر هم به آمار فوتی‌ها اضافه شده است. ‏

دلال‌ها از داروخانه می‌خرند، بازار آزاد می‌فروشند

آن‌هایی که در صف خرید دارو ایستاده‌اند، می‌گویند بسیاری از دلالان در همین صف‌ها می‌ایستند و با ‏نسخه‌های تقلبی، دارو را به قیمت دولتی می‌خرند و در بازار آزاد با نرخ‌های میلیونی می‌فروشند: «برخی از داروخانه‌ها دارو دارند، اما می‌گویند مجوز توزیع نداریم.» آن یکی برای مادر ‏همسرش دارو می‌خواهد و تنها چند نفر مانده تا نوبت به او برسد: «سه روز دنبال دارو بودیم، همه جا ‏رفتیم، داروخانه‌های تهران و اطراف تهران را زیر پا گذاشتیم، بیمارستان امام خمینی (ره)، داروخانه‌های ‏دماوند و … حتی گفتیم از دلال بخریم، اما آخرش اینجا پیدا کردیم.»

او می‌گوید دوره درمانی که برای ‏مادر همسرش تجویز شده یک ورق برای پنج روز است که هر ١٢ساعت باید مصرف شود. با اینکه ‏تنها یک روز از ابلاغ معاون درمان وزارت بهداشت مبنی بر ممنوعیت تجویز تامی‌فلو می‌گذرد، اما ‏هیچ کدام از آن‌ها که صبح دیروز در صف خرید دارو ایستاده بودند، حتی به گوش‌شان هم این موضوع ‏نخورده بود. ‏

مسئول مراجعه مردمی داروخانه٢٩فروردین از ابلاغ وزارت بهداشت خبر دارد، اما می‌گوید که ‏پزشکان این دارو را تجویز می‌کنند و آن‌ها هم می‌آورند. داروخانه شهید کاظمی هم شرایط مشابهی دارد. ‏تا چند روز پیش دارو در خود داروخانه فروخته می‌شد، اما حالا چند قدم بالاتر در محوطه پارکینگ ‏داروخانه، صف دارو دیده می‌شود که از پارکینگ شروع شده و به کیوسک قهوه‌ای رنگی که چندین پله ‏بالاتر است می‌رسد. جلوی در ورودی پارکینگ خودروی پلیس ایستاده و ورود و خروج افراد کنترل ‏می‌شود. مسئولان حضور خبرنگار را در محل برنمی‌تابند و به دلیل اخباری که در روز‌های گذشته ‏منتشر شده، با هر گونه مصاحبه درباره شرایط توزیع دارو، مخالفت می‌کنند. ‏

‏تقاضا برای «تامی‌فلو» بالاست؛ وارد می‌کنیم

کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی واطلاع رسانی وزارت بهداشت در حساب ‏توییترش نوشته که این دارو تأثیری در پیشگیری یا درمان کرونا ندارد: «تامی‌فلو یا‎ Oseltamivir ‎مهارکننده رقابتی آنزیم نورآمینیداز ویروسی است و مطابق بررسی‌های انجام شده، در پیشگیری یا ‏درمان کرونا تأثیری ندارد.»

این تصمیم را یکی از مصوبات جلسه ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد، ‏اما حسن صفاریه که سرپرست سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر است و از ابلاغیه وزارت ‏بهداشت هم خبر دارد، به «شهروند» می‌گوید که این دارو همچنان از سوی پزشکان تجویز می‌شود و ‏حتی اگر هم حالا استفاده نشود، به دلیل تاریخ مصرفی که دارد، برای‌سال آینده و شیوع آنفلوآنزا قابل ‏مصرف است یعنی با واردات آن، اتلاف سرمایه نشده است: «داروی تامی‌فلو از پروتکل درمانی ‏وزارت بهداشت خارج شده، اما درخواست‌های مردم هنوز زیاد است، حالا هم شاهد التهاب و صف‌های ‏طولانی برای دریافت دارو هستیم، بنابراین به دلیل حساسیت ایجاد شده در افکار عمومی و سودجویی ‏عده‌ای، این دارو وارد می‌شود.»

او درباره تمام شدن موجودی دارو در داروخانه‌های هلال‌احمر ‏توضیح می‌دهد که از بعدازظهر روز گذشته دوباره دارو در اختیار دو داروخانه هلال‌احمر مرکز، ‏یعنی جشنواره و طالقانی قرار گرفته است: «محموله ٢میلیونی که قرار است وارد شود فقط مربوط به ‏داروخانه‌های هلال‌احمر نمی‌شود، این دارو‌ها به سازمان غذا و دارو داده می‌شود و آن‌ها توزیع ‏می‌کنند.» به گفته او در کنار واردات داروی تامی‌فلو، داروی کلترا که ترکیبی از دو داروست هم وارد ‏می‌شود.

این دارو‌ها هندی است و تولید داخل ندارد: «تامی‌فلو، از قبل هم وارداتی بود و داروی کم ‏مصرفی است. تا پیش از این برای درمان آنفلوآنزا مورد استفاده قرار می‌گرفت، چرا که به‌عنوان ‏ضدویروس شناخته می‌شود، حتی اگر هم تجویز آن ممنوع شود، سال آینده می‌تواند برای درمان ‏آنفلوآنزا استفاده شود.» به گفته او، ممنوعیت مصرف این دارو، از سوی مراجع علمی بررسی و اعلام ‏شده و به تصویب کمیته کشوری مبارزه با کرونا رسیده است. ‏

مردم آشفته شده‌اند

داروی تامی‌فلو چندین هفته است که به‌عنوان درمان موثر کرونا تجویز می‌شود و حالا خبر از ‏ممنوعیت تجویز و بی‌تأثیر بودن آن در درمان کرونا منتشر می‌شود. اتفاقی که به گفته علی فاطمی، ‏عضو هیأت‌مدیره انجمن داروسازان ایران، با تجویز‌های انفجاری پزشکان، منجر به آشفتگی بیماران ‏شده است. او به «شهروند» می‌گوید که از چند هفته قبل، چون تشخیص بین آنفلوآنزا و کرونا سخت بود، ‏داروی تامی‌فلو که ضدویروس است تجویز می‌شد، به همین دلیل هم تقاضا برای این دارو بالا رفت.

‏تصور می‌کردند این دارو برای کرونا هم مفید است این اقدام هم به صورت تجربی رخ داد، درحالی‌که ‏الزاما این دارو برای کرونا مفید نیست. برخلاف این دارو، هیدروکسی کلروکین سولفات تأثیر بهتری ‏بر درمان کرونا دارد. این دارو برای درمان مالاریا تولید شد، اما برای سایر بیماری‌ها هم کاربرد دارد. ‏به گفته این داروساز، تامی‌فلو در ایران منع مصرف ندارد، اما تأکید بر تجویز برای درمان ‏آنفلوآنزاست: «به‌هرحال این دارو تنها با نسخه فروخته می‌شود و مردم مستقیما نمی‌توانند دارو را ‏تهیه کنند، اینکه یک دارو تا الان تجویز می‌شد حالا ممنوعیت تجویزش ابلاغ می‌شود مردم را آشفته ‏می‌کند.» ‏

حالا براساس اعلام سخنگوی وزارت بهداشت در کنار داروخانه شهید کاظمی و ٢٩ فروردین، داروخانه‌های هلال احمر در خیابان طالقانی، شهر ری، جشنواره و سوم خرداد و داروخانه دکتر علی هوشمند در میدان ولیعصر (عج) دارو‌های بیماران مبتلا به کرونا را عرضه می‌کنند.