«سبلان» به خاطر بی‌پولی جهانی نمی‌شود یا تعرض‌ها؟

«کوه سبلان» از جمله آثار طبیعی ایران است که از سال ۱۳۸۶ در فهرست انتظار یونسکو برای ثبت جهانی قرار گرفته است و در این سال‌ها تعرض‌هایی به آن شده که تا حدودی ثبت جهانی این اثر طبیعی را به تعویق انداخته است؛ جاده‌سازی در این کوه، فعالیت معادن، ایجاد تأسیسات سنگین گردشگری، آثار مخرب کوه‌نوردان، تخریب پوشش گیاهی و تشدید فرسایش خاک، سیلاب و اختلال در تولید آب و تهدید زندگی گونه‌های جانوری در این کوه مانند خرس قهوه‌ای و گرگ خاکستری، از جمله تعرض‌ها و خطرهایی است که کوه سبلان و البته جهانی شدن آن را تهدید می‌کند.  

با این وجود، روح‌الله محمدی ـ معاون میراث‌ فرهنگی استان اردبیل ـ دلیل تاخیر در ارائه پرونده جهانی سبلان را مشکلات اعتباری آن عنوان کرد و درباره وضعیت پرونده ثبت جهانی کوه «سبلان» به ایسنا گفت: یکسری مطالعات اولیه مانند بحث کتاب‌شناسی، جغرافیای طبیعی، پوشش گیاهی و موارد زمین‌شناسی انجام شده است، اما نواقصی هم وجود دارد که باید تکمیل شود. متاسفانه برای این پرونده به مشکلات اعتبارات برخوردیم، قرار است این پرونده را با عنوان «منظر طبیعی ـ فرهنگی کوه سبلان» ثبت کنیم.  

او افزود: بنابراین مطالعات این پرونده صرفا نباید در حوزه طبیعی باشد و باید درباره عشایر منطقه، ییلاق‌ها، سایت‌های باستانی و پراکندگی آثار و چشمه‌های آب معدنی آن هم مطالعاتی انجام شود.  

معاون میراث‌ فرهنگی استان اردبیل با بیان اینکه مشکل اصلی در تکمیل پرونده جهانی سبلان بحث تامین اعتبارات است و متاسفانه تاکنون این اعتبار تامین نشده است، اظهار کرد: بخشی از این کوه در محدوده آذربایجان شرقی قرار می‌گیرد و باید تکمیل پرونده آن با همکاری این استان انجام شود که البته این مشکل خاصی برای ثبت جهانی آن نیست.  

محمدی درباره بودجه‌ای که برای تکمیل پرونده این اثر طبیعی برای ثبت در یونسکو نیاز است، گفت: محدوده‌ای که برای ثبت در نظر گرفته شده وسیع است و شاید آماده‌سازی پرونده آن حدود یک سال زمان ببرد که به حدود سه تا چهار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.  

او همچنین به تعرض‌هایی که به کوه سبلان شده و ممکن است در ثبت جهانی آن اثرگذار باشد، اشاره کرد و افزود: یکی از مشکلاتی که در این محدوده داریم، فعالیت معادن و راه‌سازی است و یا طرح‌هایی که برای تأسیسات آب‌درمانی قرار است اجرا شود. در واقع تعرض‌های دستگاه‌های دیگر در تامین اعتبار ما هم مشکل ایجاد کرده است. دیگر اینکه همانطور که اشاره کردم محدوده این اثر طبیعی وسیع است و در محدوده چند شهرستان سرعین، اردبیل، مشکین‌شهر و بخشی از نیر قرار گرفته است، با اینکه هر کدام از این بخش‌ها یگان حفاظت دارد و تا حدودی نظارت دارند، اما موضوعی که برای حفاظت از این اثر مهم و مطرح است، تعیین حریم مصوب آن است، به این دلیل که حریم مصوب ندارد اهرم فشاری که باید برای حفاظت آن داشته باشیم قوی نیست.  

معاون میراث‌ فرهنگی اردبیل همچنین گفت: در وضعیت فعلی نه به طور کامل، اما حدود ۶٠ درصد حفاظت از اثر طبیعی صورت می‌گیرد. حفاظت از این اثر طبیعی خیلی کار سختی است، باید با نهادهای مختلف و استانداری دست و پنجه نرم کنیم و در مواردی زور میراث فرهنگی نمی‌رسد.  البته اگر ثبت جهانی سبلان اتفاق بیفتد، یکسری محدودیت برای فعالیت‌های معادن و راه‌سازی ایجاد می‌شود.  

محمدی درباره بودجه حفاظتی از کوه سبلان نیز بیان کرد: برای حفاظت سبلان هر سال بودجه‌ ویژه‌ای نداریم و شاید به صورت موردی بودجه‌ای برای آن تخصیص داده می‌شود.  

انتهای پیام