سازمان ملل، فلسطین را به «رسمیت» شناخت / نماینده اسرائیل قطع‌نامه سازمان ملل را «پاره» کرد

به گزارش خبرگزاری هوشمند نیوز به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در ۱۹ آبان سال ۱۳۵۴ مجمع عمومی سازمان ملل قطع‌نامه ۳۲۳۶ را تصویب کرد که در آن حقوق فلسطینی‌ها برای تعیین سرنوشت و استقلال به رسمیت شناخته شد. در این قطع‌نامه، سازمان آزادی‌بخش فلسطین به عنوان نماینده قانونی مردم فلسطین به رسمیت شناخته شد و به این سازمان جایگاهی مشابه ناظر در سازمان ملل اعطا شد. با این جایگاه، نماینده فلسطین حق شرکت در جلسات مجمع عمومی را پیدا کرد و توانست به بیان دیدگاه‌های مردم فلسطین و مطالبات آنها برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی بپردازد.

مبارزه برای حق تعیین سرنوشت فلسطینیان در اواسط قرن بیستم شدت گرفت. پس از جنگ عرب‌ها و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و ایجاد اسرائیل، صدها هزار فلسطینی به پناهنده تبدیل شدند و کسانی که باقی ماندند با چالش‌های بسیاری تحت حاکمیت اسرائیل روبه‌رو شدند. سرزمین‌های فلسطینی پس از جنگ شش‌روزه سال ۱۹۶۷ نیز تحت تأثیر قرار گرفت، زمانی که اسرائیل کرانه باختری، بیت‌المقدس شرقی و نوار غزه را اشغال کرد. این اشغال، درخواست‌ها برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی را در جهان عرب و فراتر از آن تقویت کرد و گروه‌هایی مانند سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) به عنوان بازیگران اصلی مقاومت و نمایندگی سیاسی فلسطین پدیدار شدند. ساف در سال ۱۹۶۴ تأسیس شد و در ابتدا تحت نفوذ گسترده‌تر پان‌عربیسم بود، اما به زودی به سازمانی تبدیل شد که به طور مستقیم نماینده قضیه فلسطین بود. تحت رهبری یاسر عرفات از سال ۱۹۶۹، ساف به ‌طور بین‌المللی برای به رسمیت شناختن حقوق فلسطینیان تلاش کرد و از جنبش عدم تعهد و چندین کشور آفریقایی، آسیایی و آمریکای لاتین حمایت گرفت.

قطع‌نامه ۳۲۳۶ گام مهمی در به رسمیت شناختن حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت خود بود. این قطع‌نامه تصریح کرد که مردم فلسطین دارای حق ذاتی برای تعیین سرنوشت و تأسیس یک دولت مستقل هستند، مشابه حقوقی که برای سایر ملت‌ها در دوران استعمارزدایی به رسمیت شناخته شده است. این به ‌طور مؤثری آرزوهای فلسطینیان را با اصول استقلال ملی که بسیاری از جنبش‌های پس از استعمار را به پیش برده بود، هم‌راستا کرد. ساف به عنوان نماینده‌ مردم فلسطین معرفی شد و این امر راه را برای فعالیت‌های دیپلماتیک این سازمان به نمایندگی از فلسطینیان باز کرد. وضعیت ناظر سازمان ملل به ساف اجازه داد تا در بحث‌ها شرکت کند، دیدگاه‌های فلسطینیان را ارائه دهد و در جامعه بین‌المللی اتحادهایی بسازد، هرچند که حق رای نداشت.

در پی تصویب این قطع‌نامه، یاسر عرفات، رهبر ساف، در سخنرانی قدرتمندی در مجمع عمومی سازمان ملل پیامی را ارائه داد که نماد درخواست صلح و آمادگی برای مبارزه در صورت لزوم بود. جمله معروف او، «من با شاخه زیتون و تفنگ یک مبارز آزادی به این‌جا آمده‌ام؛ نگذارید شاخه زیتون از دستم بیفتد»، نشان‌دهنده تمایل او به حل مسالمت‌آمیز بود اما تأکید داشت که فلسطینیان آماده مقاومت در برابر اشغال هستند.

یاسر عرفات: نگذارید شاخه زیتون از دستم بیفتد

در ایران، روزنامه اطلاعات در شماره ۱۴۸۵۷ در تاریخ سه‌شنبه ۲۰ آبان‌ماه سال ۱۳۵۴ در واکنش به رسمیت شناخته شدن فلسطی در سازمان ملل نوشت:

«ملت فلسطین در سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شد»

سه قطع‌نامه مهم که سازمان ملل دیشب تصویب کرد:

مردم فلسطین به عنوان پایتخت باید حقوق اراضی و اموال خود را به دست آورند.

سازمان فلسطین باید با حقوق مساوی در هر کنفرانس صلح خاورمیانه شرکت کند.

صهیونیسم یک نوع تبعیض نژادی است.

در روزنامه همچنین درباره واکنش نماینده اسرائیل این‌چنین گفته شده است که:

«نماینده اسرائیل قطع‌نامه سازمان ملل را پاره کرد»

نکته قابل‌تأمل در این‌خصوص اما واکنش آمریکا نسبت به رسمی شناخته شدن ملت فلسطین است. این کشور که تمام سعی خود را در راستای حمایت از اقدامات تجاوزکارانه و اشغالگرانه اسرائیل به کار گرفته بود و از هیچ حمایتی در این مسیر فروگذاری نمی‌کرد با لحنی قلدرانه اخطار داد:

«کنگره آمریکا از سازمان ملل انتقام خواهد گرفت»

وضعیت ناظر و به رسمیت شناخته شدن فلسطین در سازمان ملل زمینه‌ساز اقدامات بعدی از جمله اعلامیه ۱۹۸۸ از سوی شورای ملی فلسطین درباره تشکیل دولت فلسطین و به رسمیت شناخته شدن بین‌المللی آن توسط کشورهای متعدد شد. در سال ۲۰۱۲، مجمع عمومی سازمان ملل گامی فراتر برداشت و وضعیت کشور ناظر غیرعضو را به فلسطین اعطا کرد؛ ارتقای قابل‌توجهی که بیانگر حمایت مداوم از حق فلسطین برای تشکیل دولت در برابر چالش‌های موجود بود.

قطع‌نامه ۳۲۳۶ به عنوان لحظه‌ای بنیادین باقی می‌ماند که آرمان‌های مردم فلسطین برای تشکیل یک کشور مستقل را در بر می‌گیرد و آغازی بر دوران جدیدی از مشارکت دیپلماتیک فعال فلسطینیان با جهان بود. این قطع‌نامه نه‌تنها حق تعیین سرنوشت فلسطینیان را تأیید کرد، بلکه بر پایداری قضیه فلسطین در دیپلماسی بین‌المللی تأکید کرد. مبارزه‌ای که هرچند همچنان حل‌نشده باقی مانده، اما حضوری مداوم و تأثیرگذار در صحنه جهانی داشته است.

منبع: روزنامه اطلاعات شماره ۱۴۸۵۷، سه‌شنبه ۲۰ آبان‌ماه سال ۱۳۵۴ شمسی.

۲۵۹