نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۲ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۹/۲۳ بهروزرسانی شده است.
کرمان یکی از بزرگترین کلانشهرهای ایران محسوب میشود که چهارمین مرکز استان مرتفع کشور نیز است. از این شهر که در طول تاریخ آن را با نامهای بوتیا، کجاران (بم)، کریمان، کرمانیا، کارمانا و گواشیر نیز شناختهاند، نخستین بار در کتیبههای داریوش یاد شده است. این شهر در طول تاریخ صحنه نزاعهای خونین میان حکومتهای مختلف، از جمله محمود افغان بوده و آثار باارزش زیادی را در بر گرفته است. در این مطلب با کجارو همراه باشید تا درباره این شهر بیشتر بدانیم.
آنچه باید درباره زندگی در کرمان بدانید
کرمان کجاست؟
شهر کرمان با ارتفاع ۱,۷۷۸ متر از سطح دریا، دومین شهر مرتفع کشور محسوب میشود و دارای آب و هوایی معتدل است. مختصات جغرافیایی این کلانشهر بهلحاظ عرضی شمالی ۲۶ درجه و ۲۴ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۳۲ دقیقه و همچنین عرض شرقی ۵۶ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۸ دقیقه است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان کرمان دارای ۱۱ شهرستان، هفت شهر و ۳۱ بخش است. شهرستانهای آن عبارتاند از بافت، بردسیر، بم، جیرفت، رفسنجان، زرند، سیرجان، شهربابک، کرمان، کوهبنان و کهنوج. (مشاهده در نقشه)
عکس از وبسایتسیری در ایران
تاریخچه کرمان
شهر کرمان از قدیمیترین شهرهای فلات ایران است و به گفته بعضی مورخان و پژوهشگران سابقه سکونت و استقرار انسان در آن به هزاره چهارم قبل از میلاد میرسد و به شهادت اوراق تاریخ در طی قرون متمادی دوران پرنشیب و فرازی را طی کرده و شاهد دگرگونیهای زیادی در گذرگاههای تاریخ حیات خویش بوده است.
کرمان شهری است که در طول تاریخ در اثر حملات و جنگهای متوالی اجانب از یکسو و خشونتهای طبیعی چون سیل، زلزله، قحطی، خشکسالی و شیوع بیماریهای فراگیر از سوی دیگر، متحمل خسارات جانی و مالی فراوان شده که آثار شوم آنها بر چهره شهر و مردم آن بهجای مانده است.
در عصر داریوش کبیر، نام کرمان جزو ولایات تابعه هخامنشی آمده است و در کتیبه بنای شوش کلمهای مشاهده میشود که نام چوب درختی بوده است که برای استحکام بنای ساختمانها و کاخها به کار میرفته و محل تهیه این چوب، کرمان ذکر شده است. در این مورد داریوش میگوید:
چوب بیش مکن از گنداره (پیشاور) و کرمان حمل شود.
آب و هوای کرمان
عکس از وبسایت Wikipedia
استان کرمان دارای آب و هوای متنوعی است؛ بهعنوان مثال در قسمتهای شمالی که نزدیک کویر است، آب و هوای خشک و کویری و در قسمت جنوبی آب و هوایی معتدل و دلپذیر دارد. متوسط ارتفاع شهر کرمان از سطح دریا معادل ۱,۷۵۵ متر است. بیشتر نقاط شهر کرمان با کوه احاطه شده است. کرمان شبهای زمستانی بسیار سردی دارد. کوههای جوپار و پلوار و جفتان در جنوب و جنوب شرق کرمان در تمام طول سال برف دارند. متوسط مقدار باران در طول سال در کرمان معادل ۱۳۵ میلیمتر است. بهدلیل نزدیکی کرمان به کویر لوت، این شهر در تابستان گرم و در بهار دارای طوفانهای شن است” ولی بهطور کلی آب و هوای این شهر به نسبت خنک است.
قسمتهای شمالی و شمال شرقی شهر کرمان که در مجاورت کوههای صاحبالزمان قرار دارد، از آب و هوای معتدلتری برخوردار هستند و قسمتهای جنوبی و غربی شهر بهواسطه نزدیکی به بیابان، تابستانهای گرمتری دارد و گرد و غبار هوا نیز بیشتر است.
کرمان دومین مرکز استان مرتفع در ایران است
بارندگی اغلب بهصورت باران است و در محدوده آبان ماه تا اردیبهشت ماه را در بر میگیرد. این بارانها از بادهای غربی و شمال غربی منطقه تغذیه میشود که اغلب موسمی و خشک است و بهدلیل در برداشتن انبوه خاک و شن رطوبت نسبی هوا را تقلیل میدهد.
شهداد که در کویر لوت قرار گرفته، از کانونهای فراورده مرکبات در ایران است. باغهای پسته رفسنجان، نخلستانهای بم، موزستانهای جیرفت همه از کشتگاههای بزرگ ایران هستند. مس سرچشمه، مناطق آزاد سیرجان و بم و شهر کرمان هم از مناطق صنعتی این استانبه شمار میروند. جیرفت را به خاطر آب و هوای گرمسیری و آب فراوانش، هندوستان ایران نامیدهاند. «جیر» در گویش بومی بهمعنای «زیر» و جیرفت بهمعنای «زیر اُفت» است،؛ زیرا منطقه جیرفت در زیر کوههای بلند پارچ (جبال بارز) افتاده است.
جمعیت، دین و زبان مردم کرمان
عکس از وبسایت خبرگزاری مهر
جمعیت شهر کرمان طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ برابر با ۵۳۴,۴۴۱ نفر بوده است. جمعیت کلانشهر کرمان بهدلیل عدم رسمی شدن سکونتگاههای غیررسمی از سوی دولت و استفاده حاشیهنشینها از امکانات شهری و عدم تناسب بودجه تخصیص یافته با جمعیت واقعی، تا ۷۱۲٬۰۰۰ نفر نیز میرسد. بهدلیل وسعت شهری و جمعیت کرمان، این شهر جزو کلانشهرهای ایران طبقهبندی شده است. بر اساس همین آمار، کرمان یکی از مراکز جمعیتی و بزرگترین شهر در منطقه جنوب شرق ایران است.
دین اکثر مردم شهر کرمان اسلام و مذهب مردم شیعه است. جمعیت چند هزارنفری از زرتشتیان و اقلیتی از کلیمیان (یهودیان) نیز در کرمان زندگی میکنند. در این شهر اقلیتهای دینی مراسم و جشنهای آیینی خود را آزادانه برگزار میکنند. جشن باستانی سده که در نوع خود بزرگترین جشن زرتشتیان است که همه ساله در بهمن ماه در کرمان برگزار میشود و جشن سده کرمان در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار فرهنگی ملی ایران ثبت شده است. همچنین در شهر کرمان زبان مردم فارسی و لهجه آنان کرمانی است.
فرهنگ مردم کرمان
عکس از وبسایت همشهری آنلاین
روحیه مردم کرمان متاثر از فرهنگ این جامعه است. کرمانیها صبور، قانع، فعال، امین و مهماننواز هستند. احترام به بزرگتر برای آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. با وجود اینکه عوامل طبیعی چندان مساعد نیست، تا آنجا که مقدور باشد، برای آباد کردن زمینها و حفر قناتها تلاش میکنند. تقریبا تمامی مردم شهر کرمان فارس هستند؛ اما در قرون گذشته در مواردی اقوام مختلفی خصوصا از اقوام و عشایر ترک آسیای میانه و حتی مغول به مناطقی از استان کرمان کوچ داده شدهاند.
اقتصاد کرمان
عکس از وبسایت همشهری آنلاین
وسعت زیاد و ساختار تشکیلات زمین ساختی استان کرمان، باعث شده این استان مقام اول کشور را در زمینه معادن متعدد و غنی به دست آورد. در استان کرمان معادنی نظیر آهن، مس، سرب و روی وجود دارد که بعضی از آنها دارای پیشینهای کهن و چندین هزارساله در بهرهبرداری هستند. معادن مهم استان عبارتاند از معدن مس سرچشمه، مس میدوک، سنگ آهک گل گوهر سیرجان، زغالسنگ پابدانا، کرومیت اسفندیه و فاریاب و تیتانیوم کهنوج.
فعالیت ساکنان استان کرمان در بخش صنایع به دو صورت صنایع دستی و ماشینی انجام میگیرد که بخش صنایع دستی خود به دو نوع صنایع دستی و صنایع کارگاهی تقسیم میشود. از صنایع دستی مهم آن میتوان از شال، پته و ترمه نام برد که البته به غیر از پته دوزی، بقیه از رونق سابق برخوردار نیستند.
صنایع دستی کارگاهی نیز شامل قالیبافی، جاجیم بافی، گلیم بافی و خورجین بافی است که هنوز هم رواج دارند؛ اما بخش ماشینی استان که این بخش نیز به سه دسته کارگاهی کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم میشوند و عبارتاند از سیمان، خانه سازی، نوشابه سازی، قند، زغالسنگ و مس. از بین صنایع ماشینی یاد شده صنعت مس دارای شهرت جهانی است.
معادن استان در تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع کشور نقش ارزندهای را بر عهده دارند. معادن سرشار آهن، زغالسنگ، مس و دیگر فلزات، چرخهای صنعت استان و کشور را به گردش درمیآورند. معادن زغالسنگ قسمتی از نیاز کارخانه ذوبآهن اصفهان را تامین میکنند. معدن مس سرچشمه کرمان که به گواهی کارشناسان از غنیترین و خالصترین معادن مس در جهان به شمار میرود، از ویژگیهای اقتصادی استان کرمان محسوب میشود.
عکس از وبسایت خبرگزاری دانشجو
معادن کرومیت بافت، جیرفت و کهنوج نیز از مهمترین معادن کرومیت ایران به شمار میروند و معدن تیتانیوم کهنوج تنها معدن از این فلز در ایران است .
صرفنظر از منابع معدنی و صنایع استان کرمان و با توجه به شرایط اقلیمی، میزان منابع آب، موقعیت جغرافیایی و روش کشت اراضی، استان کرمان در حوزه کشاورزی به سه منطقه کشاورزی، تقسیم میشود که عبارتاند از مناطق کشاورزی خشک و کویری در شهرهای چون رفسنجان، زرند، سیرجان، مناطق کشاورزی معتدل کوهستانی در مناطقی مانند: بافت، کهنوج و مناطق کشاورزی گرمسیری در نواحی مثل: بم، جیرفت، کهنوج.
کرمان بزرگترین تولیدکننده پسته کشور محسوب میشود
از مهمترین محصولات کشاورزی این استان میتوان به: گندم، جو، سیبزمینی، پسته، حنا، وسمه، پنبه و چغندر قند اشاره کرد. در کرمان انواع محصولات سردسیری شامل گردو، بادام، گلابی، هلو، آلبالو، آلو، گیلاس، سیب و خرما و نیز مرکباتی نظیر پرتقال، لیمو شیرین، نارنگی، نارنج و گریپ فروت تولید میشود.
این استان در زمینه تولید پسته در کشور رتبه اول را به خود اختصاص داده است؛ بهطوری که بیش از ۹۵ درصد این محصول در این استان و بهویژه شهر رفسنجان با ظرفیت ۷۰ درصد، تولید میشود.
نبود خاک حاصلخیز و محدودیت مراتع سرسبز در استان کرمان باعث شده دامپروری در آن از رونق چندانی برخوردار نباشد؛ ولی با این وجود دامداری به سه طریق روستایی، عشایری و صنعتی صورت میگیرد.
فرودگاه کرمان
عکس از وبسایت Wikipedia
وجود پنج فرودگاه عملیاتی و فعال در سطح استان که در مقایسه با سایر استانها بیشترین تعداد فرودگاههای فعال را دارا است. کریدرهای هوایی استان در انجام پروازهای داخلی و بین المللی موقعیت ارتباطی منحصربهفرد را برای استان کرمان فراهم کرده است.
راهآهن کرمان
قطار کرمان به خاطر موقعیت مهم خود، کار جابهجایی تعداد زیادی از مسافران را بر عهده دارد؛ همچنین با اتصال راهآهن سیرجان – بافت به کرمان – سیرجان، بیش از پیش از موقعیت صنعتی و اقتصادی برخوردار خواهد شد و با وصل خط راهآهن سیرجان شیراز، سیرجان به همراه کرمان چهار راه بزرگ ترانزیتی ریلی خواهند شد که علاوه بر رشد صنعتی قابلتوجه، اشتغالزایی بینظیری خواهد داشت.
هزینه مسکن در کرمان
عکس از وبسایت مشرقنیوز
نرخ مسکن در کرمان نیز تابع شرایط اقتصادی موجود، در سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. کاهش جمعیت در مناطق شرقی کرمان و افزایش ساخت و سازها و تراکم جمعیت در قسمت شمال و بهخصوص غرب شهر کرمان، محدودیتهای خرید مسکن در را چند برابر کرده است و عملا امکان اجاره و رهن مسکن در برخی مناطق کرمان از عهده هر کسی بر نمیآید و صاحبخانهها نیز از رهن بهسمت افزایش اجارهها حرکت کردهاند و طبق اعلام بنگاههای املاک در شهر کرمان نرخ اجاره در کرمان طی چهار سال گذشته تا ۵۰ درصد نیز افزایش یافته و نرخ اجاره نیز نسبت به سال قبل حداقل ۳۰ درصد افزایش یافته است.
افزایش حاشیهنشینی مهمترین معضل شهرسازی کرمان است
بهدلیل شرایط موجود از جمله آغاز ساخت مسکن مهر و ثبت نام تعداد زیادی از مردم در این طرح و از سوی دیگر افزایش روز افزون قیمت مصالح ساختمانی و دستمزد کارگر میزان ساختوساز در شهر کاهش یافته است و اکثرا ساختوساز در قالب طرح مسکن مهر انجام میشود. رهن واحدهای ویلایی تا ۲۰ تا ۳۰ میلیون نیز افزایش یافته است و برای آپارتمانها نیز شاهد افزایش ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی بودهایم. اما در حقیقت این نرخ به مکانهای مختلف شهر نیز بستگی دارد.
محلههای معروف کرمان
از خیابانهای مشهور کرمان میتوان از شریعتی، بلوار جمهوری اسلامی، میدان آزادی، هزارویک شب، شفا، الغدیر، شهاب، استقلال، منتظری (جهاد)، احمدی (مطهری)، خورشید، میرزاآقاخان، مولوی، حافظ، سعدی، امام خمینی، سرباز، زریسف، شاه (شاه نعمتالله ولی)، بلوار ۲۲ بهمن، ابوذر، رسالت و بلوار ۲۴ مهر یاد کرد.
دانشگاههای کرمان
عکس از وبسایت Wikipedia
کرمان یکی از شهرهای توسعهیافته ایران بهلحلظ دانشگاهی و پژوهشی است و گواه این امر، وجود دانشگاه شهید باهنر کرمان در این شهر است. دانشگاهها و مراکز آموزشش عالی کرمان به شرح زیر است:
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
- دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان
- دانشکده فنی شهید چمران کرمان
- دانشکده فنی شهید دادبین کرمان
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان
- دانشگاه پیام نور کرمان
- مرکز آموزش علمی کاربردی بلدالامین
- مرکز بینالمللی تکنولوژی و علوم پیشرفته کرمان
مراکز درمانی کرمان
کرمان یکی از پیشرفتهترین شهرهای ایران بهلحاظ علم پزشکی است و یکی از قطبهای عملهای سخت پزشکی پیوند اعضا در ایران محسوب میشود. با این وجود، استان کرمان با کمبود پزشک عمومی بهویژه در روستاها مواجه است؛ همچنین با توجه به وسعت این استان ، بهشدت کمبود تجهیزات و آمبولانس به چشم میخورد. مهمترین مراکز درمانیکرمان عبارتاند از:
- بیمارستان مهرگان
- بیمارستان الزهرا
- بیمارستان ارجمند
- بیمارستان راضیه فیروز
- بیمارستان ۵۷۹ ارتش
- بیمارستان سیدالشهدا(ع) ناجا
- بیمارستان حضرت فاطمه(س)
- بیمارستان آیتالله کاشانی
- بیمارستان شهید بهشتی
- بیمارستان افضلیپور
جاهای دیدنی کرمان
جاهای دیدنی کرمان بهواسطه تاریخ طولانی و سلطه حکومتهای مختلف، از تنوع ویژهای برخوردار است. هوای مطبوعتر کرمان نسبت به شهرهای یزد، اصفهان و شیراز در فصل تابستان، سبب محبوبیت این شهر نزد گردشگران شده است. از جمله جاذبههای توریستی کرمان میتوان به مجموعه گنجعلی خان، حمام وکیل، گنبد جبلیه، جنگل پردیسان قائم، باغ فتح آباد و قلعه دختر کرمان (آتشکده آناهیتا) اشاره کرد.
نظر و تجربیات خود را در خصوص سفر به کرمان و سکونت در این شهر با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰