روایت مسعود کیمیایی از پایان تحمیلی «گوزن‌ها»

فیلم سینمایی «گوزن‌ها» با بازی بهروز وثوقی و فرامرز قریبیان یکی از جنجالی‌ترین آثار مسعود کیمیایی است که سال ۱۳۵۳ ساخته شد و در زمان اکران خود با مشکلاتی همراه بود. این فیلم هنگام وقوع حادثه هولناک آتش‌سوزی در سینما رکس آبادان در حال پخش بود و برخی معتقدند مرگ فاجعه‌بار تماشاگران «گوزن‌ها» که تفسیری هنری از فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن زمان جامعه ایران بود، به این اثر هنری معنایی عمیق‌تر داد. حال این روزها نسخه بازسازی شده «گوزن‌ها» با حضور کارگردانش در سوییس و همزمان با برپایی جشنواره بازل در حال نمایش است. 

شهرام مکری که به بهانه رقابت فیلم «جنایت بی‌دقت» در جشنواره بازل به سوییس رفته و در برخی نمایش‌های فیلم «گوزن‌ها» نیز حضور داشته درباره حضور مسعود کیمیایی و پخش فیلمش بیان کرد: شروع این ماجرا به آنجا برمی‌گردد که پس از نمایش نسخه بازسازی شده فیلم «شطرنج باز» ساخته آقای محمدرضا  اصلانی، احسان خوشبخت در انگلستان پیگیر ادامه این کار شد و از آنجا که فیلم «جنایت بی‌دقت» برداشتی از واقعه سینما رکس آبادان است، این ایده را مطرح کرد که چند نمایش برای نسخه بازسازی‌شده فیلم «گوزن‌ها» در کنار «جنایت بی‌دقت» تدارک دیده شود. 

به این ترتیب نسخه ترمیم شده‌ای که زیرنویس خوبی هم دارد آماده شد و ویژگی جالب فیلم این است که هر دو پایان‌بندی در آن وجود دارد، یعنی هم پایانی که قبل از انقلاب توسط اداره سانسور ساواک فیلمبرداری شد و هم پایان اصلی فیلم، هر دو پشت سرهم با یک توضیح نمایش داده می‌شوند.

مکری افزود: فیلم به لحاظ بازسازی کار قابل قبولی است که این نسخه اولین بار در فستیوال فیلم روتردام در کنار «جنایت بی‌دقت» پخش شد و اتفاق جالب در آن جشنواره پس از دیدن فیلم «گوزن‌ها» این بود که آقای کیمیایی را «سام پِکینپا» سینمای ایران – کارگردان مشهور آمریکایی- توصیف و ابراز خوشحالی کرده بودند که توانستند یکی از فیلم‌های کلاسیک سینمای ایران را تماشا کنند.

او ادامه داد:‌ خوشبختانه این بار خود آقای کیمیایی حضور داشتند و پس از نمایش فیلم در جلسه‌ای مفصل با حضور تماشاگران شرکت کردند. مدیر انجمن منتقدان در بازل  آقای کیمیایی را به عنوان یکی از استادان بزرگ سینمای ایران و فیلم‌ «گوزن‌ها» را یکی از مهم‌ترین آثار سینمایی کشور به لحاظ تاثیری که بر نسل‌های مختلف فیلمسازی ایران داشته نام برد. همچنین به حضور بهروز وثوقی به عنوان یک سوپراستار اشاره شد و در واقع از یک تیم رویایی در این فیلم صحبت کردند که نام‌هایی همچون منفردزاده، نعمت حقیقی، بهروز وثوقی و مسعود کیمیایی در آن حضور داشتند.

آقای کیمیایی هم در این جلسه درباره زبان فیلم و تاثیر پذیری آن از زندگی عامه مردم و هویت‌ داشتن آن در یک اثر هنری و ارتباط آن با تماشاگران زمان خودش و نسل جدید مخاطبان سینما صحبت کردند. همچنین درباره دو پایان‌بندی فیلم صحبت زیادی مطرح شد و آقای کیمیایی توضیح دادند که چطور پایان دوم توسط ساواک به فیلم تحمیل شد و یاداوری کردند که خودشان به همراه آقایان نعمت حقیقی و منفرد زاده -آهنگساز -در صحنه‌هایی که بعداً فیلمبرداری شد حضور فیزیکی داشتند و هیچ تاثیری در ساخت آن نداشتند و در کل مقایسه این دو پایان برای تماشاگران خیلی جذاب شد.

مکری در پایان با اشاره به اینکه چنین نمایش‌هایی برای مخاطبان امروز یک اتفاق خوب می‌تواند باشد، گفت: شخصا فکر می‌کنم از این اتفاق‌ها برای سینمای کلاسیک ایران باید بیشتر رخ دهد تا تماشاچیان امروز سینما را بهتر بشناسند و با آن ارتباط برقرار کنند و این از خوش شانسی من بود که چنین کاری در این فرصت کنار فیلم «جنایت بی‌دقت» انجام شد.

۵۸۵۸