رقابت عربستان و امارات در خلیج فارس/ جنگ بن سلمان و بن زاید بر سر چیست؟

این روزها خلیج‌فارس محل وقوع درگیری و رقابتی باورنکردنی بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی- دو کشور با نفوذ در بین دیگر کشورهای مسلمان- بر سر کسب برتری در خلیج فارس است. طبق گزارش روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال؛ به تازگی فاش شده که بین محمد بن‌سلمان شاهزاده جاه‌طلب عربستان سعودی و شیخ محمد بن‌زاید آل نهیان رئیس‌ امارات متحده عربی درگیری‌هایی روی داده است.

شاهزاده سعودی، در دسامبر گذشته، در یکی از معدود گفتگوهایی که با خبرنگاران داشت، ادعا کرد که امارات متحده عربی به عنوان یکی از متحدین و دوستان عربستان سعودی در چند ده سال گذشته به این کشور خیانت کرده و در واقع از پشت به عربستان خنجر زده است.

شاهزاده سعودی پس از این نیز اضافه کرد که بعد از یک مدت زمان طولانی دوستی و رفاقت با رئیس‌جمهور امارات متحده عربی، حالا دیگر به عنوان رهبر عربستان سعودی تصمیم گرفته از گورو، منتور یا به عبارت بهتر معلم خود شیخ محمد جدا شود- و می‌توان گفت که در حال حاضر نوعی جنگ قدرت برای تثبیت برتری بین این دو کشور قدرتمند و بانفوذ خلیج فارس جریان دارد.

این جنگ بر سر تثبیت برتری و تسلط و به بیانی دیگر برای کسب هژمونی، زمانی بین این دو کشور مسلمان با سابقه طولانی روابط عمیق دوستانه آغاز شده که نفوذ و موقعیت آمریکا در خلیج فارس در حال تضعیف است و برای همین هم بسیاری اوج‌گیری رقابت بین این دو کشور را بی‌ارتباط با خروج آمریکا از منطقه نمی‌دانند.

بر اساس این گزارش، اظهارات محمد بن‌سلمان بسیاری از حاضران در جلسه را مات و مبهوت کرده بود. این شاهزاده سعودی این صحبت‌ها را در ماه دسامبر با خبرنگاران محلی در ریاض در میان گذاشته بود؛ در یک جلسه توجیهی که با تماس بن‌سلمان برگزار شده بود و به درخواست او قرار بود مخفی و غیرقابل ضبط باشد.

شعله‌ور شدن تنش‌های بین عربستان سعودی و امارات نشان‌دهنده رقابت فزاینده این دو کشور برای کسب قدرت و تسلط ژئوپلیتیکی و اقتصادی در غرب آسیا و بهره‌مندی از جایگاه برتر در بازار جهانی نفت است.

توقف مذاکرات شاهزاده سعودی و رئیس‌ امارات

بر اساس این گزارش؛ در شرایطی که نقش و نفوذ ایالات متحده آمریکا در منطقه در حال کاهش است، رقابت دو خانواده سلطنتی عربستان و امارات ریشه در این موضوع دارد- و در واقع این دو کشور برای حفظ سلطه خود در غرب آسیا- در نبود آمریکا- این رقابت را آغاز کرده‌اند.

نکته مهم در این میان اجتناب‌ناپذیر بودن این رقابت و درگیری از نظر منطق سیاست است. به هر حال چه محمد بن‌سلمان یا همان ام‌بی‌اس و چه شیخ محمد یا همان ام‌بی‌زد، هر دو به شدت جاه‌طلب هستند و همیشه هم در آرزوی این بوده‌اند که بازیگران اصلی و قدرت‌های مسلط در بین کشورهای منطقه خلیج فارس باشند.

البته یکی از مقامات ارشد دولت بایدن عقیده دارد که «در برخی از سطوح عربستان و امارات هنوز در حال همکاری هستند». با این حال کتمان نمی‌توان کرد که رابطه بین این دو کشور دیگر مانند قبل نیست.

روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال هم‌چنین به نقل از افراد نزدیک به دو رهبر قدرتمند حاشیه خلیج فارس نوشته زمانی ام‌بی‌زد ۶۲ ساله و ام‌بی‌اس به مراتب جوان‌تر رابطه بسیار نزدیکی با هم داشتند، اما در حال حاضر بیش از ۶ ماه می‌شود که هیچ گفتگوی مستقیمی بین این دو رهبر وجود ندارد.

حالا اختلاف خصوصی آن‌ها علنی شده است. یکی از مهم‌ترین اختلافات این دو اختلاف نظر امارات متحده عربی و عربستان سعودی در مورد جنگ یمن است. هم‌زمان؛ امارات متحده عربی از فشارهایی که عربستان سعودی برای افزایش قیمت نفت می‌آورد، عصبانی و ناامید است- و همین هم باعث شده در داخل اوپک نیز شکاف‌هایی بین این دو کشور ایجاد شده باشد.

۳۱۱۳۱۱