راه‌اندازی کارزار «نه به تله‌کابین» برای نجات طاق بستان

پروژه تله‌کابین طاق بستان از سال ۱۳۷۸ پی‌ریزی شده، ولی از همان ابتدا به‌دلیل تعرض به حریم این محوطه تاریخی با مخالفت میراث فرهنگی کرمانشاه و اعتراض مردم مواجه شده است. در این راستا، کارزاری از بیست‌و سوم تیرماه ۱۴۰۱ برای جمع‌آوری امضاء راه‌اندازی و در آن از رئیس‌جمهوری درخواست شده است تا با توجه به آسیب‌های احدث تله‌کابین در محوطه تاریخی تاق بستان (طاق بستان) از جمله خطر حذف این مجموعه تاریخی از فهرست میراث جهانی یونسکو، از اجرای آن ممانعت شود.

در این کارزار یادآوری شده است:

جنابعالی در ۲۲ تیرماه ۹۷ در دیداری که با فعالان حوزه محیط زیست داشتید، ضمن طرح دغدغه‌های خودتان در زمینه محیط زیست وعده دادید که چالش‌ها و موضوعات کلان حوزه محیط زیست را سریعا پیگیری فرمایید و به ندای فعالان جامعه زیست محیطی برای طرح دغدغه‌هایشان جامه عمل بپوشانید. در آن نشست هم‌اندیشی فرمودید احداث هر سد، پالایشگاه، کارخانه و کارگاه، فرع بر آن است و باید محیط زیست حفظ شود تا توسعه یافتگی در پرتو حفظ محیط زیست باشد و آموزش قضات رسیدگی‌کننده به پرونده‌های محیطی زیستی ضروری است.

حفاظت از محیط زیست طبق اصل پنجاهم قانون اساسی وظیفه عمومی محسوب می‌شود. متاسفانه اجرای طرح‌های تله‌کابین بر مبنای محورهای توسعه و به بهانه گردشگری در مناطق تاریخی، جنگلی و طبیعی کشور تبدیل به یک داستان تکراری و مخرب شده است.

با توجه به نظر کارشناسان محیط زیست، زمین‌شناسی، مطالعات آب منطقه‌ای و میراث فرهنگی اجرای این طرح غیرکارشناسی بی‌تردید باعث آسیب غیرقابل جبران به زیست محیط و میراث هزاران ساله تاق وسان (طاق بستان)، از جمله حوضه آبگیر در منطقه دشت کاهو و محوطه چهل هزار ساله دو شاخ و دشت کاهو و نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری و منظر تاریخی و فرهنگی و ترافیک شدید و انباشت زباله می‌شود.

این‌ها صرفا پیامدهای عینی مسئله است که ذی‌نفعان با بهانه گردشگری، درآمدزایی و ایجاد اشتغال به‌نوعی موجبات اضمحلال میراث ناملموس رافراهم خواهند آورد که در طول سده‌ها در این منطقه شکل گرفته است. اهم این موارد شامل اشعار، نمادها و اسطوره‌ها، ترانه‌ها، داستان‌ها، خاطرات و مثل‌ها و متل‌هایی است که مردم برای خود ساخته‌اند که نابودی آن‌ها توام با نوعی بی‌تاریخی عمیق خواهد بود. مهم‌ترین پیامد این بی‌تاریخی، از دست رفتن هویت شهری است که بحران هویتی موجود را بیش از پیش خواهد کرد. باید متوجه بود که استمرار حیات شهری را نه ابزار که پیشینه تاریخی آن متداوم می‌کند.

علاوه‌ بر این، اجرای این طرح، ثبت مجموعه تاق وسان (طاق بستان) طبق استانداردهای یونسکو را برای همیشه از فهرست میراث جهانی حذف خواهد کرد. متاسفانه این طرح که با حمایت مجمع نمایندگان استان و چراغ سبز برخی مسئولان در حال شکل‌گیری است، در صورت انجام نشدن اقدام جدی در مقابل آن، می‌تواند نتایج غیر قابل جبرانی در بر داشته باشد.

از جنابعالی به‌عنوان ریاست قوه مجریه که قبلاً ریاست قوه قضائیه را هم بر عهده داشتید، طبق اصل پنجاهم قانون اساسی خواستاریم از تخریب محیط زیست و اجرای ماده ۲۲ قانون دادرسی کیفری در صیانت از حقوق عمومی و ماده پنج در راستای حفاظت از میراث باستانی و فرهنگی در محوطه‌های بکر و کم‌نظیر تاق وسان (طاق بستان) با اقدامات ناآگاهانه مسؤولان ممانعت کنید.

گفتنی است پروژه احداث تله‌کابین در محوطه «تاق بستان» که در فهرست آثار ملی ثبت‌شده و در انتظار ثبت میراث جهانی یونسکو قرار دارد، بیش از دو دهه است که با مخالفت‌ فعالان میراث فرهنگی و انجمن‌های مردم‌نهاد و همچنین به‌دلیل نداشتن سرمایه‌گذار ثابت، به نتیجه نرسیده است، اما شهرداری کرمانشاه در طول این سال‌ها همواره در تلاش بوده این پروژه را به سرانجام برساند. حتی گفته می‌شود این پروژه را بدون دریافت مجوز از اداره میراث فرهنگی آغاز کرده و با اقدامات غیرقانونی تا ۷۰ درصد آن را اجرا کرده است.