راز سازه‌های بدون ماشین؛ ۷ تمدن که با دست معجزه کردند!

در طول تاریخ، تمدن‌های باستانی به‌رغم نداشتن ابزارهای پیشرفته، سازه‌هایی شگفت‌انگیز و ماندگار بنا کرده‌اند. از اهرام مصر و تخت جمشید گرفته تا شهر سنگی پترا، این آثار نشان می‌دهند که نبوغ، ابتکار و بهره‌گیری از نیروی انسانی، توانسته است تا جای خالی فناوری‌های پیچیده را پر کند. معماری این تمدن‌ها همچنان رازآلود و الهام‌بخش محسوب می‌شود و پرسش‌های بسیاری درباره روش‌های ساخت آن‌ها بی‌پاسخ مانده است. در ادامه ۶ تمدن جهان باستان را با معماری شگفت‌انگیز معرفی خواهیم کرد. (MSN)

دلیلی که برخی از بقایای بناهای سنگی در تخت جمشید در طول تاریخ پابرجا مانده‌اند، به تکنیک‌های خاصی بازمی‌گردد که معماران هخامنشی هنگام نصب سنگ‌ها به کار می‌بردند. آن‌ها از همان ابتدا به‌طور ویژه به کیفیت سنگ‌ها توجه داشتند و در محل معدن تصمیم می‌گرفتند که هر بلوک در کدام بخش از بنا مورد استفاده قرار گیرد. معماران هخامنشی از تکنیک‌های متعددی برای نصب، اتصال و پرداخت نهایی بلوک‌ها در محل ساخت استفاده می‌کردند. برخی از بلوک‌ها دارای علامت‌هایی هستند که توسط سنگ‌تراشان ایجاد شده‌اند و به عنوان «نشانه‌های سنگ‌تراشان» شناخته می‌شوند.(academia.edu).

عکاس: نامشخص / academia.edu

مصریان باستان به خاطر بناهای عظیم و شگفت‌انگیزی مانند اهرام ثلاثه مصر شناخته می‌شوند؛ سازه‌هایی که بدون ابزار پیشرفته ساخته شدند. آن‌ها تنها از ابزار ساده‌ای مانند اسکنه‌های مسی، سورتمه‌های چوبی، اهرم‌ها و رمپ‌های ابتدایی استفاده می‌کردند و هیچ وسیله آهنی یا ماشین‌آلات پیشرفته‌ای در اختیار نداشتند. با این حال، مصریان موفق شدند بناهایی بسازند که پس از هزاران سال همچنان پابرجا هستند؛ از جمله هرم بزرگ جیزه که بیش از ۳,۸۰۰ سال بلندترین سازه بشر در جهان بود. دقت در ساخت این بناها هنوز معمایی حل‌نشده است و پژوهشگران همچنان درباره نحوه جابه‌جایی و قرارگیری دقیق سنگ‌های عظیم بحث می‌کنند.

عکاس: نامشخص / lonely planet

تمدن «اینکا» (Inca) که به دلیل کشاورزی پیشرفته و مهارت‌های مهندسی خود مشهور است، سازه‌های سنگی شگفت‌انگیزی مانند «ماچو پیچو» (Machu Picchu) برجای گذاشت. اینکاها بدون ابزار آهنی یا ملاط، سنگ‌ها را با دقتی خیره‌کننده تراش می‌دادند تا به‌طور کامل در کنار هم قرار گیرند؛ به‌گونه‌ای که حتی کاغذی نازک میان آن‌ها جا نمی‌گیرد. این روش موجب پایداری فوق‌العاده ساختمان‌ها در برابر زمین‌لرزه شد؛ ویژگی‌ای که بسیاری از سازه‌های مدرن از آن بی‌بهره‌اند.

عکاس: Pawopa3336 / iStock

تمدن «جزیره ایستر» (Easter Island) به خاطر ساخت مجسمه‌های «موآی» (Moai) مشهور است؛ تندیس‌هایی بزرگ که بدون ابزار پیشرفته تراشیده شدند. این مجسمه‌ها که بیشتر به خاطر سرهای بزرگ خود شناخته می‌شوند، از سنگ آتشفشانی ساخته شده‌اند و روی سکوهایی به نام «اهو» (Ahu) قرار گرفته‌اند. آنچه شگفت‌انگیز است، توانایی مردم این جزیره در تراشیدن و جابه‌جایی مجسمه‌هایی است که برخی چندین تن وزن داشتند؛ بدون استفاده از جرثقیل یا وسایل نقلیه چرخ‌دار. در واقع ساکنان جزیره با استفاده از طناب، نیروی انسانی و اهرم‌های ابتدایی، این تندیس‌ها را جابه‌جا می‌کردند.

عکاس: نامشخص / thecollector

تمدن «مایا» (Maya) در مکزیک و آمریکای مرکزی، بناهای شگفت‌انگیزی را مانند هرم‌ها، کاخ‌ها و رصدخانه‌ها ساخت. آن‌ها بدون ابزار پیشرفته توانستند سازه‌هایی دقیق و بادوام بسازند. بیشتر ابزار مورد استفاده از سنگ، استخوان و شیشه آتشفشانی ساخته می‌شد. با وجود این محدودیت، بناهای مایا به پیچیدگی، ظرافت و هماهنگی با رویدادهای نجومی شهرت دارند. این تمدن بدون ابزار آهنی یا ماشین‌آلات و تنها با کنار هم گذاشتن دقیق بلوک‌های سنگی، سازه‌هایی مقاوم در برابر زمان و طبیعت خلق کرد.

عکاس: Ralf Roletschek / Wikimedia Commons

چینی‌های باستان با وجود ابزار محدود، برخی از مشهورترین بناهای جهان از جمله دیوار بزرگ چین را ساختند. این دیوار طی سلسله‌های مختلف ساخته شد و در مراحل ابتدایی ساخت آن، کارگران از ابزار ساده‌ای مانند بیل‌های چوبی، کلنگ و چکش‌های ابتدایی استفاده می‌کردند. دیوار عظیمی که هزاران کیلومتر امتداد دارد، عمدتا با نیروی انسانی و بدون ماشین‌آلات ساخته شد. بخش زیادی از ساخت دیوار با استفاده از مصالح طبیعی مانند چوب، سنگ و خاک انجام شد که کارگران با دست جابه‌جا می‌کردند. برای بالا بردن مصالح نیز از داربست‌های ابتدایی و رمپ‌ها استفاده می‌شد.

عکاس: نامشخص / Britannica

«نبطی‌ها» (Nabateans)، قوم باستانی عرب، استاد ساخت سامانه‌های پیچیده آبی و معماری صخره‌ای بودند. مشهورترین اثر آن‌ها، «شهر پترا» (Petra) در اردن امروزی است که در دل صخره‌های ماسه‌سنگی تراشیده شده است. معابد، آرامگاه‌ها و کانال‌های آبی این شهر همگی با ابزار ابتدایی به‌دست انسان تراشیده شده‌اند. یکی از شگفتی‌های پترا، شبکه آبی دقیق آن است که نبطی‌ها بدون ابزار پیشرفته مهندسی کردند. آن‌ها کانال‌ها و مخازن را مستقیما در سنگ تراشیدند تا جریان آب را در سرزمینی خشک کنترل کنند.

عکاس: Tom Corser / Wikimedia

چه بناهای مشهوری را می‌شناسید که از تمدن‌های باستانی بر جای مانده‌اند؟ به نظر شما کدام تمدن در ثبت یادگارهایی ماندگار و منحصربه‌فرد موفق‌تر بوده است؟ نظر و تجربه‌های خود را با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: ویکی‌مدیا | عکاس: 13ehnam (تخت جمشید)