دلایل توقف مذاکرات دوحه چه بود؟

سهیل جمشیدپور: با پایان یافتن دور اول گفتگوهای غیر مستقیم ایران و آمریکا در قطر که با وساطت جوزف بورل و عاملیت انریکه مورا و پیرو طرح ابتکار عمل جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، مورا در توئیتی تاکید کرد که مذاکرات دوحه، پیشرفتی نداشته اما فوریتی برای تسریع کار احساس می کند. در این زمینه یادآوری نکاتی لازم است:

۱. جمهوری اسلامی ایران هنوز در برنامه جامع اقدام مشترک عضو است و این ایران است که خواستار بازگشت فوری ایالات متحده به برجام است.

۲. ایالات متحده به دلیل سابقه‌ی نقض و خروج یکجانبه از برجام جهت بازگشت به این توافق می بایست تضمینات عینی به ایران و جامعه‌ی جهانی مبنی بر عدم تکرار رفتار غیرمسئولانه‌ی خود بدهد.

۳. تروئیکای اروپایی در مذاکرات جدید برجامی می بایست نقش سازنده‌تری داشته باشد و ایالات متحده را تشویق کند تا به برجام بازگردد و از رفتارهای ایذایی به نفع ایالات متحده دست بکشد و سود جمعی توافق را به سود شخصی آن ترجیح دهد.

۴. در تمام مدت به قدرت رسیدن بایدن در ایالات متحده، آمریکا با سکوت، تناقض و ابهام در میدان سیاست و با توسعه دادن فشارهای ترامپیستی در عمل علیه ایران نشان داده است هم به لحاظ سیاسی دچار ضعف تصمیم گیری است و هم به لحاظ استراتژیک و در صحنه‌ی عمل علیه منافع خود و ایران در منطقه و جهان عمل می کند.

۵. ایالات متحده مانند فردی است که در گذشته سابقه‌ی به هم ریختن فروشگاه را دارد اما اکنون با کارت اعتباری خالی به در همان فروشگاه آمده و خواستار خرید کالا و نیز گرفتن انواع جوایز و اشانتیون‌های مختلف است.

بیشتر بخوانید:

توافق در دوحه بهترین فرصت برای احیای بازار انرژی ایران است

انتخاب قطر برای مذاکرات جنبه نمادین دارد/ برجام به احتمال زیاد احیا می‌شود

فرجی‌راد: پاسخ طرف آمریکایی به پیشنهادات ایران احتمالا مثبت بوده است

۶. جمهوری اسلامی هیچگاه، درخواستی اضافه تر از اقدامات مثبت، معتبر، قابل راستی آزمایی و تضمین شده که مبتنی بر حسن نیت و حقوق بین الملل باشد را از هیچ طرفی مطالبه نکرده است.

۷. فشارهای تبلیغاتی تصنعی و فضاسازی های روانی که در جهت مقصر نشان دادن ایران توام با برخی اقدامات نسنجیده‌ی EU۳ به فرماندهی آمریکا و رژیم صهیونیستی صورت می گیرد هیچگاه نافی مسئولیت های حقوقی و بین المللی سه کشور اروپایی و آمریکا در رعایت مفاد برجام ۲۰۱۵ نیست و با این حربه نمی توان جای شاکی و متشاکی را عوض کرد.

۸. ایالات متحده به شکلی آماتور و ناشیانه در ازای درخواست تضامین معقول ایران درخواست های غیرمعقول و مانع زایی را روی میز گذاشته که هیچ گونه تناسبی با روح برنامه جامع اقدام مشترک نداشته و صرفا برای فرار از مسئولیت و توجیه زیاده خواهی های بلامحل است.

۹. ایران هیچگاه مذاکره برای ارشاد تروئیکای اروپایی و ایالات متحده و احقاق حقوق بین الملل را کنار نگذاشته و مساعی خود را به کار می برد تا منطق زورگویی، دروغ‌گویی، مشاطه گری و جادوگری این چهار کشور را به منطق احترام، مدارا، رعایت حقوق بین الملل و تناسب داد و ستد در سیاست‌های‌شان تبدیل کند.

۱۰. ایران کاملا مشخص کرده است که در ازای برداشتن گام های مثبت و سازنده‌ی طرف های مذاکراتی مبتنی بر تضامین عقلانی، آماده‌ی توافق مجدد است و این ایالات متحده است که ظاهرا دولتی ضعیف دارد که نمی تواند بین منافع خود و منافع رژیم صهیونیستی دست به انتخاب بزند.

مذاکرات دوحه نشان داد که تا این ساعت ایالات متحده علی رغم جدیت ایران، فاقد توان برای تقویت عنصر تصمیم گیر ایجابی در جهت ایفای نقش غیر وسترن و متمدنانه است و به جای برداشتن دیوار بی اعتمادی به تزلزل و بلندتر کردن این دیوار مبادرت می ورزد.

پرسش بنیادینی که اکنون به ذهن متبادر می شود این است که آیا دموکرات ها به تصمیم مثبت می رسند و به حقوق بین الملل احترام می گذارند و فورا به برجام باز می گردند یا باید منتظر تعویض دولت در آمریکا و روی کار آمدن دولت مسئولیت پذیر و توانایی در این کشور بود که قدرت ایستادن در برابر امیال نامشروع رژیم صهیونیستی را داشته باشد، چیزی که با توجه به شرایط بی ثبات داخلی آمریکا و ضعف روز افزون سیاست خارجی این کشور بعید به نظر می رسد.

۳۱۱۳۱۱